×
سیاسی
شناسه خبر : 208324
تاریخ انتشار : دوشنبه 1403/10/24 ساعت 09:14

مسیح مهاجری*

فاصله ما با فقه علوی

گمان نشود نهج‌البلاغه فقط مجموعه‌ای از توصیه‌های حکومتی بر پایه سیاست و اموری از قبیل مدیریت و دفاعیات است. این سخن از هرکس باشد نشان‌دهنده عدم شناخت او از نهج‌البلاغه است.

نورنیوز-گروه سیاسی: نهج‌البلاغه امیرالمؤمنین علیه‌السلام از چند جهت مهجور و غریب است. غربت این کتاب، که بعد از قرآن کریم بی‌نظیر است، فقط مورد استفاده قرار نگرفتن در مدیریت جامعه و بکار نبستن حکمت‌های آن در زندگی روزمره ما مدعیان پیروی از حضرت علی علیه‌السلام نیست، این کتاب با جامعیتی که دارد می‌تواند منبع مهمی برای استخراج احکام فقهی باشد ولی چنین استفاده‌ای از آن نمی‌شود.

در سال‌های اوج‌گیری تلاش‌ها برای به پیروزی رساندن انقلاب اسلامی، بسیاری از سخنوران انقلابی و پیشگامان نهضت اسلامی خطبه‌ها، نامه‌ها، حکمت‌ها و کلمات قصار نهج‌البلاغه را بُن‌مایه سخنرانی‌ها و اعلامیه‌های خود علیه رژیم استبدادی پهلوی و اربابان استعمارگر خارجی شاه ایران قرار می‌دادند و از نظام انقلابی و اسلامی مورد نظر خود برای جایگزینی رژیم شاهنشاهی چهره‌ای عدالتخواه بر مبنای نهج‌البلاغه ترسیم می‌کردند. براین اساس، انتظار این بود که مدیریت در نظام جمهوری اسلامی بر مبنای نهج‌البلاغه باشد آنهم نه فقط در بخش سیاست بلکه فقاهت، اخلاق، اجتماعیات و تعامل با مردم.

گمان نشود نهج‌البلاغه فقط مجموعه‌ای از توصیه‌های حکومتی بر پایه سیاست و اموری از قبیل مدیریت و دفاعیات است. این سخن از هرکس باشد نشان‌دهنده عدم شناخت او از نهج‌البلاغه است. مهم‌ترین محور مطالب نهج‌البلاغه در تمام بخش‌های چهارگانه نامه‌ها، خطبه‌ها، حکمت‌ها و کلمات قصار، توجه عمیق و بنیانی به حقوق مردم است. فقه هم چیزی غیر از حقوق مردم نیست.

علاوه بر نهج‌البلاغه، سیره عملی امیرالمؤمنین علیه‌السلام نیز مشحون از درس‌های فراوان در جهت رعایت حقوق مردم است. اینکه امیرالمؤمنین علیه‌السلام به هنگام شنیدن سخن کسی که مسائل شخصی خود را مطرح می‌کند از شمع بیت‌المال استفاده نمی‌نماید به این معناست که حقوق مردم را محور حکمرانی و خلافت می‌داند. اینکه نیمه‌شب‌ها انبان نان و خرما به دوش می‌کشد و در خرابه‌ها به دلجوئی از فقرا می‌پردازد به این معناست که مردم را اصل و حکمرانی را وسیله‌ای برای خدمت به آنان می‌داند و همانطور که خود آن حضرت فرمود لنگه کفش کهنه وصله‌پینه‌ شده را بر حکومتی که به داد مظلوم نرسد و حق ضعیف را از ستمگر نگیرد ترجیح می‌دهد.

نهج‌البلاغه‌ای که می‌گوید مردم یا برادر دینی تو هستند و یا همانند تو در مخلوق خدا بودن و لذا باید در خدمت این هر دو مجموعه باشی، آشکارا درصدد پایه‌ریزی احکام فقهی مرتبط با حقوق مردم است. آنجا که صاحب نهج‌البلاغه علیرغم در دست داشتن سند وصایت و خلافت پیامبر که حکم صریح حکمرانی بر مسلمین بود، در خانه می‌نشیند تا مردم به سراغش بیایند و با اثبات مقبولیت مردمی زمام امور را در دست بگیرد، با صریح‌ترین بیان به همگان می‌فهماند حکم فقهی دین خدا اینست که تا مردم نخواهند حکمرانی مشروعیت ندارد و همواره اراده مردم باید بر اراده حاکمان حکمفرما باشد. اینکه حضرت علی علیه‌السلام با رساترین فریاد در همین نهج‌البلاغه اعلام می‌کند اگر در دورترین نقطه قلمرو حکومتی اسلام، فردی با شکم گرسنه سر به بالین بگذارد جا دارد حکمرانان به خاطر این ننگ بزرگ دق کنند و بمیرند، حکم فقهی پول‌پاشی‌های بی‌حساب و کتاب برای ساختن اماکن مذهبی و زیارتگاه‌های اشرافی در زمانی که در مجاورت همان اماکن عده‌ای از مسلمانان با فقر و گرسنگی دست و پنجه نرم می‌کنند را به زبان می‌آورد...

اگر به نهج‌البلاغه با این نگاه بنگریم، سرتاسر فقه است و اخلاق و تأمین حقوق عامه مردم. چه زیانکاریم ما که نه در حکمرانی و نه در حوزه‌های علمیه از نهج‌البلاغه برای استخراج احکام فقهی استفاده نمی‌کنیم. آیا در مناسبت میلاد مظهر عدل الهی درصدد کم کردن فاصله خود با فقه علوی برخواهیم آمد؟

*مدیر مسئول روزنامه جمهوری اسلامی


روزنامه جمهوری اسلامی
اخبار مرتبط
رهدار: «اسلام سیاسی» جعل غربی هاست!/  اسفندیاری: امیرالمومنین بیت‌المال را بر اساس شکم مردم تقسیم می‌کرد نه بر اساس ایمان مردم
جمعه 1401/07/08 ساعت 10:38
در برنامه «شیوه» شبکه 4 سیما؛
رهدار: «اسلام سیاسی» جعل غربی هاست!/ اسفندیاری: امیرالمومنین بیت‌المال را بر اساس شکم مردم تقسیم می‌کرد نه بر اساس ایمان مردم
محمد اسفندیاری، دین پژوه در برنامه شیوه در شبکه 4 سیما با موضوع «اسلام سیاسی، اسلام اجتماعی» گفت: امیرالمومنین حاکم کوفه، وقتی می خواهد حکومتش را معرفی کند نمی‌گوید در حکومتم نماز جمعه‌ام اینقدر است، می‌فرماید: در پایتخت من کوفه کسی نیست که در رفاه نباشد. علی (ع) که دنیا را سه طلاقه کرده بود، مردم جامعه خودش را، مردمی که آب قنات نداشتند را دنبال آب حیات نمی فرستاد! وعده اخروی به آنها نمی داد.
در زندان امیرالمومنین(ع) شکنجه وجود نداشت
یکشنبه 1400/02/12 ساعت 11:40
در زندان امیرالمومنین(ع) شکنجه وجود نداشت
اقدام ابن ملجم برای ترور و قتل حاکم اسلامی کافی بود تا یاران و مسئولان حکومتی برای پی بردن به انگیزه های ترور و شناسایی عمق توطئه، او را به شدت تنبیه و شکنجه کنند و او را مجبور کنند تا به همکاری با معاویه اعتراف کند یا بهترین زمان بود تا با منتسب کردن قاتل به خوارج، حکومت اقدام لازم برای پاکسازی و برخورد شدید با خوارج را عملی کند.
نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
وزیر کشور: امروز راهی جز توسعه حمل و نقل عمومی نداریم
بدرقه ملی پوشان کشتی به مسابقات زاگرب
هشدارمقام حزب‌الله نسبت به سونامی انسانی در لبنان
رفیع‌زاده: سامانه های سازمانی باید به پایگاههای اطلاعاتی متصل شود
اسلواکی نیروی نظامی به اوکراین اعزام نمی کند
دور سوم مذاکرات فنی ایران و آژانس در وین برگزار شد
عکس های منتخب ایران ؛ شنبه 16 شهریور 1404
ریزش پل در کربلا/تعداد مصدومان
برگزیدگان هشتاد و دومین جشنواره فیلم ونیز معرفی شدند
شهربانو منصوریان برای ششمین‌بار قهرمان جهان شد
زمان پرداخت سود سهام عدالت اعلام شد+فیلم
نورنما | لحظه تشکیل یک جزیره در میان آب‌های بی‌انتهای اقیانوس
ترکیه ادعای رسانه‌ رژیم صهیونیستی درباره تلاش آنکارا برای ترور وزیر امنیت داخلی را رد کرد
مدیرکل آموزش‌وپرورش تهران: خانواده‌ها زمان ثبت‌نام وجه پرداخت نکنند+فیلم
مودی در نشست مجمع عمومی سازمان ملل شرکت نمی‌کند
سبد غذایی؛ قافله عقب مانده درآمد
مدافع سابق تیم ملی ایتالیا در راه تهران؟
استقرار 10 «اف-35» آمریکا در کارائیب برای حمله محتمل به ونزوئلا
عراقچی: هر وقت آمریکا آمادگی مذاکره عادلانه و با احترام داشته باشد مذاکره را آغاز می‌کنیم
نحوه پرداخت خسارت وسایل منازل آسیب‌دیده در دفاع مقدس 12 روزه اعلام شد+فیلم
پرتغال(5) - ارمنستان (0) |پرتغال همچنان با ستاره 40 ساله خود می‌درخشد + خلاصه بازی
انگلیس(2) - آندورا(0) | شروعی آهسته و بی‌روح در رقابت‌های انتخابی جام جهانی + خلاصه بازی
استوری منیر الحدادی که با قرارداد 2 ساله به استقلال پیوست
دفتر اطلاع‌رسانی دولتی در غزه، فعالیت‌های نظامی » در برج‌های مسکونی را تکذیب کرد
مادورو: ونزوئلا آماده مبارزه مسلحانه در صورت حمله است
هتل‌های سبز ایران به‌زودی نشان ملی دریافت می‌کنند
پلیس راهور: حضور معلم در سرویس مدارس ممنوع شد+فیلم
زهرا کیانی نخستین طلای تالوی ایران در جهان را کسب کرد
خطوط 2 و 5 مترو تهران به هم متصل شد
تیم امید ایران(6) - گوام(0) پیروزی بی‌دردسر تیم ملی امید ایران برابر گوام + خلاصه بازی
اسلواکی اعزام نیرو به اوکراین را رد کرد
حماس:هدف نابودی کامل شهر غزه، جنایتی بی‌سابقه در تاریخ معاصر به‌شمار می‌رود
فرمان ترامپ، نقاب حمایت از جاسوسان
سازمان ملل قطعنامه همکاری با اکو را تصویب کرد
آخرین خبر از افتتاح مسیر رفت فاز 2 آزادراه تهران - شمال
متوسط عمر زنان و مردان در ایران چقدر است؟
واکنش فدراسیون فوتبال به تمسخر تیم‌ملی
سامانه اعلام قیمت خودرو مشخص شد
انتقاد تند وزارت صمت به وزارت نیرو
بادبان‌های انسانیت روی عرشه قایق‌های امید
دولت فرانسه، ادعای واشنگتن درخصوص به رسمیت شناختن کشور فلسطین را رد کرد
پرتکرارترین نام‌های زن در ایران چه نامهایی هستند؟
روند عادی‌سازی با کشورهای عربی را خدشه دار می کند
نیم کیلو طلا در انتظار کاربران؛ کمپین مشترک روبیکا و ملی‌گلد آغاز شد
تمدید فرصت ثبت‌نام کتب درسی تا 30 شهریور
ابلاغ دستورالعمل جدید تنظیم بازار خودرو + جزئیات
محرومیت سنگین جام اتحادیه برای لوئیس سوارز
انتقاد از طرح مسکن 15 متری/رکود بی سابقه بازار مسکن در 50 سال اخیر
سقف وام خرید خودرو جانبازان تعیین شد
ثبت‌نام نکردن در سامانه املاک مساوی است با قبض برق نجومی
X
آگهی تبلیغاتی