×
سیاسی
شناسه خبر : 208324
تاریخ انتشار :

مسیح مهاجری*

فاصله ما با فقه علوی

گمان نشود نهج‌البلاغه فقط مجموعه‌ای از توصیه‌های حکومتی بر پایه سیاست و اموری از قبیل مدیریت و دفاعیات است. این سخن از هرکس باشد نشان‌دهنده عدم شناخت او از نهج‌البلاغه است.

نورنیوز-گروه سیاسی: نهج‌البلاغه امیرالمؤمنین علیه‌السلام از چند جهت مهجور و غریب است. غربت این کتاب، که بعد از قرآن کریم بی‌نظیر است، فقط مورد استفاده قرار نگرفتن در مدیریت جامعه و بکار نبستن حکمت‌های آن در زندگی روزمره ما مدعیان پیروی از حضرت علی علیه‌السلام نیست، این کتاب با جامعیتی که دارد می‌تواند منبع مهمی برای استخراج احکام فقهی باشد ولی چنین استفاده‌ای از آن نمی‌شود.

در سال‌های اوج‌گیری تلاش‌ها برای به پیروزی رساندن انقلاب اسلامی، بسیاری از سخنوران انقلابی و پیشگامان نهضت اسلامی خطبه‌ها، نامه‌ها، حکمت‌ها و کلمات قصار نهج‌البلاغه را بُن‌مایه سخنرانی‌ها و اعلامیه‌های خود علیه رژیم استبدادی پهلوی و اربابان استعمارگر خارجی شاه ایران قرار می‌دادند و از نظام انقلابی و اسلامی مورد نظر خود برای جایگزینی رژیم شاهنشاهی چهره‌ای عدالتخواه بر مبنای نهج‌البلاغه ترسیم می‌کردند. براین اساس، انتظار این بود که مدیریت در نظام جمهوری اسلامی بر مبنای نهج‌البلاغه باشد آنهم نه فقط در بخش سیاست بلکه فقاهت، اخلاق، اجتماعیات و تعامل با مردم.

گمان نشود نهج‌البلاغه فقط مجموعه‌ای از توصیه‌های حکومتی بر پایه سیاست و اموری از قبیل مدیریت و دفاعیات است. این سخن از هرکس باشد نشان‌دهنده عدم شناخت او از نهج‌البلاغه است. مهم‌ترین محور مطالب نهج‌البلاغه در تمام بخش‌های چهارگانه نامه‌ها، خطبه‌ها، حکمت‌ها و کلمات قصار، توجه عمیق و بنیانی به حقوق مردم است. فقه هم چیزی غیر از حقوق مردم نیست.

علاوه بر نهج‌البلاغه، سیره عملی امیرالمؤمنین علیه‌السلام نیز مشحون از درس‌های فراوان در جهت رعایت حقوق مردم است. اینکه امیرالمؤمنین علیه‌السلام به هنگام شنیدن سخن کسی که مسائل شخصی خود را مطرح می‌کند از شمع بیت‌المال استفاده نمی‌نماید به این معناست که حقوق مردم را محور حکمرانی و خلافت می‌داند. اینکه نیمه‌شب‌ها انبان نان و خرما به دوش می‌کشد و در خرابه‌ها به دلجوئی از فقرا می‌پردازد به این معناست که مردم را اصل و حکمرانی را وسیله‌ای برای خدمت به آنان می‌داند و همانطور که خود آن حضرت فرمود لنگه کفش کهنه وصله‌پینه‌ شده را بر حکومتی که به داد مظلوم نرسد و حق ضعیف را از ستمگر نگیرد ترجیح می‌دهد.

نهج‌البلاغه‌ای که می‌گوید مردم یا برادر دینی تو هستند و یا همانند تو در مخلوق خدا بودن و لذا باید در خدمت این هر دو مجموعه باشی، آشکارا درصدد پایه‌ریزی احکام فقهی مرتبط با حقوق مردم است. آنجا که صاحب نهج‌البلاغه علیرغم در دست داشتن سند وصایت و خلافت پیامبر که حکم صریح حکمرانی بر مسلمین بود، در خانه می‌نشیند تا مردم به سراغش بیایند و با اثبات مقبولیت مردمی زمام امور را در دست بگیرد، با صریح‌ترین بیان به همگان می‌فهماند حکم فقهی دین خدا اینست که تا مردم نخواهند حکمرانی مشروعیت ندارد و همواره اراده مردم باید بر اراده حاکمان حکمفرما باشد. اینکه حضرت علی علیه‌السلام با رساترین فریاد در همین نهج‌البلاغه اعلام می‌کند اگر در دورترین نقطه قلمرو حکومتی اسلام، فردی با شکم گرسنه سر به بالین بگذارد جا دارد حکمرانان به خاطر این ننگ بزرگ دق کنند و بمیرند، حکم فقهی پول‌پاشی‌های بی‌حساب و کتاب برای ساختن اماکن مذهبی و زیارتگاه‌های اشرافی در زمانی که در مجاورت همان اماکن عده‌ای از مسلمانان با فقر و گرسنگی دست و پنجه نرم می‌کنند را به زبان می‌آورد...

اگر به نهج‌البلاغه با این نگاه بنگریم، سرتاسر فقه است و اخلاق و تأمین حقوق عامه مردم. چه زیانکاریم ما که نه در حکمرانی و نه در حوزه‌های علمیه از نهج‌البلاغه برای استخراج احکام فقهی استفاده نمی‌کنیم. آیا در مناسبت میلاد مظهر عدل الهی درصدد کم کردن فاصله خود با فقه علوی برخواهیم آمد؟

*مدیر مسئول روزنامه جمهوری اسلامی


روزنامه جمهوری اسلامی
اخبار مرتبط
رهدار: «اسلام سیاسی» جعل غربی هاست!/  اسفندیاری: امیرالمومنین بیت‌المال را بر اساس شکم مردم تقسیم می‌کرد نه بر اساس ایمان مردم
جمعه 1401/07/08 ساعت 10:38
در برنامه «شیوه» شبکه 4 سیما؛
رهدار: «اسلام سیاسی» جعل غربی هاست!/ اسفندیاری: امیرالمومنین بیت‌المال را بر اساس شکم مردم تقسیم می‌کرد نه بر اساس ایمان مردم
محمد اسفندیاری، دین پژوه در برنامه شیوه در شبکه 4 سیما با موضوع «اسلام سیاسی، اسلام اجتماعی» گفت: امیرالمومنین حاکم کوفه، وقتی می خواهد حکومتش را معرفی کند نمی‌گوید در حکومتم نماز جمعه‌ام اینقدر است، می‌فرماید: در پایتخت من کوفه کسی نیست که در رفاه نباشد. علی (ع) که دنیا را سه طلاقه کرده بود، مردم جامعه خودش را، مردمی که آب قنات نداشتند را دنبال آب حیات نمی فرستاد! وعده اخروی به آنها نمی داد.
در زندان امیرالمومنین(ع) شکنجه وجود نداشت
یکشنبه 1400/02/12 ساعت 11:40
در زندان امیرالمومنین(ع) شکنجه وجود نداشت
اقدام ابن ملجم برای ترور و قتل حاکم اسلامی کافی بود تا یاران و مسئولان حکومتی برای پی بردن به انگیزه های ترور و شناسایی عمق توطئه، او را به شدت تنبیه و شکنجه کنند و او را مجبور کنند تا به همکاری با معاویه اعتراف کند یا بهترین زمان بود تا با منتسب کردن قاتل به خوارج، حکومت اقدام لازم برای پاکسازی و برخورد شدید با خوارج را عملی کند.
نظرات
آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
نقش‌آفرینی ایران در ترانزیت جهانی؛ فرصتی برای همگرایی اقتصادی
نتانیاهو: ایران تنها منبع بی‌ثباتی منطقه است
کمال تبریزی : حس کردم امکان درز اطلاعات جلسات هیات داوری جشنواره فجر وجود دارد
سی ان ان ادعا کرد؛ عربستان آماده میانجی‌گری میان ایران و آمریکا
تأمین مالی صندوق اوپک برای پیمانکاران ایرانی/مسئولان صندوق اوپک به تهران می‌آیند
لیست بازیکنان النصر برای دیدار با پرسپولیس منتشر شد
برد پرگل جوانان فوتبال ایران مقابل یمن/صعود به مرحله بعدی
فراخوان مشمولان اعزامی پایه خدمتی اسفند ماه سال 1403
شایع‌ترین علامت کمبود «یُد» چیست؟
ادامه واکنش‌ها به طرح ترامپ برای کوچاندن فلسطینیان/برگزاری تظاهرات در شهرها
حمایت عربستان از اقدامات لبنان در مقابله با ناامنی و حمله به نیروهای یونیفل
پشت پرده علت منع فرود هواپیماهای ایرانی در بیروت
جزییات توافق گروه های کارگری با افزایش پایه مزد اعلام شد
سکه طلا 72میلیون و 500هزار تومان شد
پدر امیر محمد خالقی: خواستار مجازات قاتلان هستیم/ سیاسی نیستیم
کنفرانس امنیتی مونیخ؛ امنیت جهانی به‌روایت قدرت‌های غربی
نورنما | حدید 110 ؛ جدیدترین پهپاد جت ایران رونمایی شد
فردا زنگ پایان جشنواره چهلم موسیقی زده می‌شود
استقلال - الریان در پی کسب پیروزی
مدال طلای لیگ جهانی کاراته به بانوی ایرانی رسید
قهرمانی فصیحی در دو 60 متر در سوئیس
تجاوز به دختر و دخترخوانده/ پدر شیطان صفت حکم اعدام گرفت
اخراج اجباری مردم غزه در تضاد با توافقنامه‌های ابراهیم
عراقچی: هیچ کشوری نمی‌تواند در مسیر توسعه اقتصادی خود تنها پیش برود
پرویز ایزدپناه پیشکسوت آبرنگ ایران درگذشت
نگرانی اروپایی‌ها از تحمیل توافق صلح بر اوکراین
آغاز توزیع کارت آزمون ارشد و دکترا از فردا
اولین کالابرگ 10 اسفند پراخت می شود
علائم هشداردهنده سرطان در کودکان که والدین باید حتماً بدانند!
مخالفت مجلس با تفکیک وزارت راه و شهرسازی/ موافقان و مخالفان چه گفتند؟
سیاست خارجی ترامپ، اروپا را به نقطه عطف تاریخی رسانده است
چندجانبه‌گرایی و دیپلماسی حقوقی
ادامه بازحویی از مظنونین قتل دانشجوی دانشگاه تهران
حکم افساد فی‌الارض برای دو سارق مسلح پایتخت
مطبوعات چی | مروری بر مطبوعات کشور یکشنبه 28 بهمن
پایان گروگانگیری دختر 7 ساله/ ثنا با ایجاد آتش سوزی فرار کرد
قدردانی قالیباف از پزشکیان
فرد دستگیر شده در تجمع کوی دانشگاه وابسته به منافقین است
آغاز پیش فروش سکه/ بیانیه مرکز مبادله+ قیمت
48 نفر در اثر ریزش معدن طلا در کشور مالی کشته شدند
25 نفر در پی حمله به نیروهای یونیفل در لبنان بازداشت شدند
«بنیامین فرجی» در مسابقات تنیس روی میز ترکیه به مدال نقره دست‌یافت
حزب‌الله لبنان: ممانعت از فرود هواپیماهای ایرانی، توهین به لبنان است
بیش از 40 هزار فلسطینی در کرانه باختری خانه‌های خود را رها کرده‌اند
محسن چاوشی: راضی به استفاده از نامم در جشنواره موسقی فجر نیستم
اروپا: امتیاز به طرفین جنگ اوکراین پیش از آغاز مذاکرات صلح، اشتباهی بزرگ است
حماس: تلاشی برای صدور بحران اسرائیل به منطقه وجود دارد
مرکز مبادله ارز و طلا دستورالعمل پیش‌فروش سکه را ابلاغ کرد
تمایل هند به خرید نفت از روسیه تداوم دارد
هشدار پلیس‌راه نسبت به احتمال سقوط بهمن و ریزش سنگ در راه‌های مازندران
X
آگهی تبلیغاتی