نورنیوز-گروه اقتصادی: در سنوات اخیر، دولت مبالغ قابل توجهی از محل فروش نفت برای واردات بنزین تخصیص داده است و هیچ نهادی در کشور با واردات بنزین مخالفتی نکرده است.
با توجه به نرخ افزایش مصرف نفت‌گاز به زودی همین رویه واردات بنزین برای نفت‌گاز هم اتفاق خواهد افتاد و امروز یکی از دلایل اینکه بخشی از نیروگاه‌های کشور با ظرفیت نصب شده تولید برق را انجام نمی‌دهند، به دلیل کمبود نفت و گاز است.
آنچه در سنوات گذشته وزارت نفت به خوبی انجام داده است، تولید نفت و فرآورده‌های نفتی و همچنین گاز بوده است. و آنچه که سایر دستگاه‌ها انجام نداده‌اند، مدیریت بهینه مصرف سوخت بوده است. به عنوان مثال، ناوگان حمل و نقل زمینی به دلیل فرسودگی، امروز به ازای هر صد کیلومتر، بیش از 40 لیتر نفت و گاز مصرف می‌کند.
اگر ناوگان نوسازی گردد، مصرف نفت و گاز به یک سوم تقلیل می‌یابد که در این حالت نه تنها نیروگاه‌های کشور با کمبود نفت‌گاز مواجه نمی‌شوند بلکه مدارس و بنگاه‌های اقتصادی با کمبود یا قطع برق هم مواجه نخواهند شد. همین قصه درخصوص بنزین هم مطرح است. ناوگان تاکسیرانی در ایران یا ناوگان حمل و نقل مسافری خودرو در ایران میزان مصرف بنزین آنها، حداقل سه برابر خودروهای جدید است. خودروهای جدید در دنیا به ازای هر صد کیلومتر کمتر از پنج لیتر مصرف دارد ولی خودروهای داخل کشور به ازای هر صد کیلومتر بیش از 10 لیتر مصرف دارند.
از طرف دیگر با توجه به واردات سنوات گذشته و سال جاری، احتمالا هزینه واردات بنزین در سال آینده به 10 میلیارد دلار خواهد رسید. این 10 میلیارد دلار صرف تامین ناترازی بنزین خواهد شد. اگر به جای واردات 10 میلیارد دلار بنزین در سال آینده، دولت بتواند 500هزار خودرو برای ناوگان تاکسیرانی به ازای هر تاکسی 20هزار دلار تامین خودرو را انجام دهد، صرفه‌جویی که در بنزین خواهد شد، معادل تقریبا میزان واردات بنزین خواهد بود.
اما نکته اعجاب برانگیز این است که برخی از ذی‌نفعان در ایران با واردات بنزین که کالای مصرفی است، و هر سال کشور را وابسته‌تر به خارج می‌کند، و در آینده نه چندان دور با این نرخ واردات باید کل تولید نفت را صرف واردات بنزین نماییم، مشکلی ندارند اما با واردات خودرو که منجر به عدم وابستگی کشور به بنزین می‌گردد، از یک سمت، کاهش آلودگی کلانشهرها که 80 درصد آلودگی ناشی از خودرو می‌گردد، از سمت دیگر و از همه مهم‌تر کاهش کشته‌ها و جمعیت معلول ناشی از تصادفات جاده‌ای که تحت پوشش سازمان بهزیستی هستند می‌گردد، مخالفت می‌کنند چون فکر می‌کنند با واردات خودرو، ممکن است تعدادی از کارکنان خودروساز خیر بلکه تعدادی از اعضای هیات‌مدیره شرکت‌های وابسته به خودروساز بیکار شوند! آیا این مطلب بیانگر ناترازی در تصمیم‌گیری‌ها نیست؟
* اقتصاددان