نورنیوز-گروه اقتصادی: یکی از چالش‌های اساسی کشور در زمینه حمل‌ونقل، کیفیت پایین خودروهای تولیدی داخلی و موتورسیکلت‌هاست. این مشکل که به نقص های جدی در ایمنی و کیفیت قطعات استفاده شده در خودروها و موتورسیکلت ها مربوط است،علاوه بر نارضایتی مصرف‌کنندگان به مشکلات جدی برای محیط زیست نیز منجر شده است. طبق گزارش‌های رسمی، بسیاری از خودروهای تولید داخل، به ویژه خودروهای شرکت‌های ایران‌خودرو و سایپا، در آزمون‌های معاینه فنی مردود می‌شوند. در سال جاری، حدود ۶۰ درصد از خودروهای جدید این شرکت‌ها در آزمون معاینه فنی شکست خورده اند. این آمار نشان‌دهنده مشکلات جدی در فرایند تولید و کیفیت ساخت خودروها است.
نقص‌های فنی و آلایندگی
در بررسی‌های معاینه فنی، تنها نقص‌های ایمنی و عملکردی خودروها مورد توجه قرار نمی‌گیرد، بلکه نقص‌های آلایندگی نیز از جمله عوامل اساسی مردودی خودروها هستند. رئیس ستاد معاینه فنی تهران، سیدمحمدمهدی میرزایی قمی،اعلام کرده که در ۹ ماه گذشته از سال جاری، حدود ۱۲ درصد از خودروها به دلیل نقص آلایندگی در نخستین مراجعه خود به مراکز معاینه فنی مردود شده‌اند. وی به نقص‌های فنی در محصولات تولیدی ایران‌خودرو و سایپا نیز اشاره کرده و گفته؛ ۴۰ درصد از محصولات سایپا و ۲۰ درصد از محصولات ایران‌خودرو در مراجعه نخست مردود می‌شوند. این آمار به وضوح نشان‌دهنده تأثیرات منفی بر محیط زیست و افزایش آلودگی هوا است.
همچنین، این وضعیت به دلیل کیفیت پایین تولیدات خودروهای داخلی به ویژه در مدل‌هایی چون پراید، ساینا و پژو ۴۰۵، تشدید می‌شود. این خودروها که به طور گسترده در خیابان‌های کشور تردد دارند، از استانداردهای آلایندگی پایین‌تری برخوردارند و در نتیجه میزان انتشار گازهای آلاینده را افزایش می‌دهند.
موتورسیکلت‌ها و آلایندگی
موتورسیکلت‌ها به عنوان یکی از عوامل اصلی آلودگی هوا در شهرهای بزرگ به ویژه تهران مطرح هستند. بسیاری از موتورسیکلت‌ها به دلیل فرسودگی و نقص فنی به راحتی آلایندگی زیادی تولید می‌کنند. طبق گفته رئیس ستاد معاینه فنی تهران، تعداد بسیار کمی از موتورسیکلت‌ها برای معاینه فنی مراجعه می‌کنند و اغلب آنها که معاینه فنی دارند با نقص‌های قابل توجهی روبه‌رو هستند. وی تأکید کرد که در طرح‌های معاینه فنی رایگان موتورسیکلت‌ها، ۸۰۰ دستگاه از ۲۴۰۰ موتورسیکلت معاینه شده، دارای نقص فنی بودند و نتواسته‌اند معاینه فنی را دریافت کنند.
معاون عملیات پلیس راهور تهران بزرگ نیز در خصوص تأثیر موتورسیکلت‌ها بر آلودگی تهران گفت که از ۴ میلیون و ۷۰۰ هزار موتورسیکلت موجود در پایتخت، نیمی از آنها فرسوده هستند و باید از رده خارج شوند. وی افزود؛ حدود ۴۶ درصد تصادفات در تهران مربوط به موتورسیکلت‌ها است. وی خاطرنشان کرد؛ باید اقدامات جدی برای اسقاط و بهبود وضعیت موتورسیکلت‌های فرسوده انجام شود.
هدررفت سوخت و مصرف بالای انرژی
یکی دیگر از پیامدهای مهم کیفیت پایین خودروها و موتورسیکلت‌ها، مصرف بالای سوخت و هدررفت انرژی است. خودروهایی که در معاینه فنی مردود می‌شوند و نقص‌های فنی دارند، معمولاً دارای موتورهای ناکارآمد هستند که موجب افزایش مصرف سوخت می‌شوند. این امر علاوه بر فشار بر منابع انرژی کشور، هزینه‌های بالایی را به شهروندان تحمیل می‌کند. همچنین، موتورسیکلت‌های قدیمی که به درستی نگهداری نمی‌شوند، مصرف سوخت بالاتری دارند که در نهایت منجر به اتلاف منابع گرانقیمت سوخت و آلودگی بیشتر می‌شوند.
نقص کیفیت خودروها و موتورسیکلت‌ها نه تنها به مشکلات اقتصادی و مصرف منابع منتهی می‌شود، بلکه سلامت محیط زیست و کیفیت هوای شهرها را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد. از این رو، باید نظارت‌های مؤثرتری بر فرآیند تولید خودروها و موتورسیکلت‌ها اعمال شود و تولیدکنندگان ملزم به رعایت استانداردهای بالاتر در زمینه‌های ایمنی و آلایندگی شوند. همچنین، ارتقاء سیستم‌های معاینه فنی و تشویق به اسقاط وسایل نقلیه فرسوده می‌تواند به کاهش آلودگی هوا و بهبود شرایط زیست‌محیطی کمک کند.