×
سیاسی
شناسه خبر : 204959
تاریخ انتشار : یکشنبه 1403/10/02 ساعت 10:46
درس از گذشته

صادق زیباکلام *

درس از گذشته

مطرح کردن مکانیسم ماشه از طرف اروپایی‌ها و از طرفی سیگنال‌های مثبت غرب برای مذاکره با ایران بدین ‌معناست که در حقیقت اروپایی‌ها، توپ را به‌نوعی در زمین جمهوری اسلامی انداخته‌اند و منتظر هستند تا ببینند، قدم بعدی ایران چیست.

نورنیوز-گروه سیاسی: مطرح کردن مکانیسم ماشه از طرف اروپایی‌ها و از طرفی سیگنال‌های مثبت غرب برای مذاکره با ایران بدین ‌معناست که در حقیقت اروپایی‌ها، توپ را به‌نوعی در زمین جمهوری اسلامی انداخته‌اند و منتظر هستند تا ببینند، قدم بعدی ایران چیست.

در واقع می‌گویند، گر سر صلح داری، اینک صلح. ور سر جنگ داری، اینک جنگ. یعنی به‌نوعی این پیام را به جمهوری اسلامی می‌رسانند، حال که ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا شده است این‌طور نیست که ما (اروپایی‌ها) خواسته باشیم، بهره‌برداری کنیم و شما (ایران) را در تنگنا بگذاریم.

اروپایی‌ها معتقدند که اگر جمهوری اسلامی از غنی‌سازی بالاتر از استاندارد استفاده نکند و بر سر غربی‌ها نکوبد، مذاکرات به شکل راحت‌تری پیش خواهد رفت. اما اگر به سیاست‌های گذشته ادامه دهد و بخواهد سلاح هسته‌ای را به‌ عنوان یک اهرم استفاده کند، آنها هم به سمت‌وسوی مقابله و رویکرد تحریم‌ها ادامه خواهند داد بنابراین اروپایی‌ها در حقیقت به دنبال این نیستند که ایران را به ورطه رویارویی بکشانند بلکه برعکس می‌خواهند تا از درب توافق جلو برویم و بالاخره تا قبل از روی کار آمدن ترامپ با آنها به توافق برسیم.

 اما واقع مطلب این است که اگر ایران همچنان بخواهد از موضوع هسته‌ای به ‌عنوان یک تهدید استفاده کند اروپایی‌ها مصمم‌تر به سوی مکانیسم ماشه خواهند رفت. به‌خصوص اینکه از یک ماه دیگر نیز دونالد ترامپ بر کاخ سفید ریاست خواهد کرد و این امر، مساله را کمی پیچیده‌تر می‌کند.

اروپایی‌ها قصد دارند تا با عبارتی دیگر به جمهوری اسلامی ایران بگویند که ۲۰ سال است، سعی کرده‌ای از هسته‌ای به‌عنوان ابزار استفاده کنی اما این استراتژی بهتر است کنار گذاشته شود. در نتیجه اگر ایران از هسته‌ای بهره‌برداری استراتژیک یا سیاسی نکند و مانند کشورهای دیگر که از هسته‌ای استفاده کاری می‌کنند، ایران هم به هسته‌ای به‌عنوان پدیده اقتصادی و تولید انرژی و دارو نگاه کند، مذاکرات به بهترین شکل پیش خواهد رفت. لذا اگر ایران به دنبال این سیاست برود، اروپایی‌ها حاضر هستند حتی در زمینه هسته‌ای همکاری هم کنند و تکنولوژی پیشرفته در اختیارمان بگذارند. آنها به هیچ عنوان سر جنگ ندارند.

 متاسفانه تاکنون در کشور برای هر مذاکراتی این‌گونه رفتار کرده‌ایم که وقتی غربی‌ها کمی نرمش نشان دادند به جای اینکه به جلو قدم برداریم، مطالباتمان را بیشتر کرده‌ایم. این مشکلی است که به سیاست خارجی‌مان برمی‌گردد. اگر یادمان باشد، در دولت یازدهم و پس از ۲۱ ماه مذاکرات نفس‌گیر که آقای ظریف و تیم مذاکره‌کننده‌ ایران با مذاکره‌کنندگان آمریکایی و اروپایی داشتند، توافق وین صورت گرفت و منجر به برجام شد.

 همگان خوب به یاد دارند که در پی آن توافق، بخشی از مردم به خیابان‌ها آمدند و چقدر ابراز شادمانی می‌کردند؛ حتی چند روز پس از آن وقتی آقای ظریف وارد فرودگاه شدند به استقبال او رفتند. یک‌سری روزنامه‌های مستقل‌تر و اصلاح‌طلب مقالاتی درخصوص اینکه ظریف را می‌توان دکتر مصدق زمانه نگاه کرد، منتشر کردند و شوروشادی و هیجان به وجود آمده بود. بعد هم شاهد بودیم که تعداد قابل توجهی از شرکت‌های غربی وارد ایران شدند؛ به‌خصوص از فرانسه، آلمان، انگلیس، ژاپن و … و مشخص بود که اینها همه نقطه قوت و امیدواری است، به‌ویژه وقتی توتال آمد دیگر صحبت سرمایه‌گذاری‌های اساسی در صنعت نفت و گاز شد. اما اکنون که سال ۱۴۰۳ هست، هیچ خبری از آن روزها نیست.

فراموش نکنیم که پیش از خروج آمریکا از برجام تندروها با ظریف و روحانی چه کردند. تا جایی که کمپانی‌های غربی که نیمه دوم ۹۴ آمدند خیلی قبل‌تر از آنکه آقای ترامپ وارد کاخ سفید شود و آمریکا از توافق خارج شود، ایران را ترک کردند چون مشخص شد بنا نیست تغییری به وجود بیاید بعد هم آقای ترامپ آمد و تیر خلاص را به کالبد بی‌جان برجام شلیک کرد. بنابراین بهتر است از گذشته درس بگیریم و راه دیپلماسی درست را در پیش قرار دهیم.

*استاد دانشگاه


روزنامه سازندگی
نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
نیمه دوم / استقلال(1) -شمس آذر (1) + فیلم
جنایت رژیم صهیونیستی توهین به کرامت انسانی است
عرضه 11 محصول ایران‌خودرو بدون نیاز به حساب وکالتی
گروسی: نشانه‌ای درباره افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم ایران وجود ندارد
تاکید نخست‌وزیر چین به افزایش اقدامات یک‌جانبه توسط برخی کشورها
ایران از مواضع تاجیکستان در جنگ 12 روزه تقدیر کرد
سایپا فردا پیش‌فروش جدید خود را کلید می‌زند
هاشمیان در نشست هیئت مدیره باشگاه پرسپولیس
اعتراف گروسی به غیر منصفانه بودن عدم بازرسی آژانس اتمی از اسرائیل
انتخاب قطر به عنوان میزبان والیبال قهرمانی جهان در سال 2029
مصرف بنزین در تابستان امسال رکورد زد
خلاصه بازی گل‌گهر 0-0 فولاد؛ دوئل لک و گروسیان! +فیلم
ادعای ترامپ: به پایان جنگ غزه نزدیک شده‌ایم
عکس های منتخب حیات وحش هفته
سخنرانی عراقچی در نشست گروه دوستان مدافع منشور سازمان ملل
حذف تیم ملی چوگان ایران از جام‌جهانی
طی 6 ماهه گذشته بیش از 7 میلیون لیتر قاچاق سوخت در هرمزگان کشف شد
دیدار پزشکیان و ولیعهد کویت در نیویورک
شهباز شریف: نیروهای پاکستان «پاسخ قاطعی» به هند دادند
بیانیه گروه دوستان منشور ملل متحد در محکومیت تجاوزات امریکا و اسرائیل علیه ایران
درخواست فلسطین برای عضویت در بریکس
اسلامی: ایران اهل تعامل است، اما غرب تقابل را برگزیده
دخالت غیرمنتظره ترامپ در جام جهانی؛ تغییر محل بازی‌ها در صورت ناامنی
درخواست عراقچی از شورای امنیت سازمان ملل متحد
دلیل لغو کنسرت‌های سیروان خسروی و ایهام
طمع سازندگان بازار مسکن را متلاطم کرد
گروسی: قطع همکاری ایران با آژانس باعث افزایش تنش بین‌المللی می‌شود
فراخوان فوری پنتاگون برای نشست صدها ژنرال آمریکایی در پایگاه تفنگداران ویرجینیا
یائیر لاپید: رفتارهای دیکتاتورمآبانه نتانیاهو، مخالف اصول دموکراسی است
سخنرانی نتانیاهو در سازمان ملل؛دروغ پردازی های جنایتکار اصلی غرب آسیا درباره ایران
فلیک به رکورد طلایی 50 برد در بارسا رسید
سخنگوی کرملین: وضعیت اوکراین و موضع آن در مذاکرات هر روز در حال بدتر شدن است
رای گیری شورای امنیت دربارهٔ تعویق تحریم‌های ایران
علی‌اف: تصویب «مسیر ترامپ» یکی از نتایج کلیدی نشست واشنگتن بود
لاریجانی: مکانیسم ماشه اجرا شود، همکاری با آژانس متوقف می‌شود
کارگردان «مجنون»: جنگ 12 روزه، آغاز یک ژانر تازه در سینمای ایران است
تهدید ترامپ به مداخله در روند برگزاری بازی‌های جام جهانی 2026
تحرکات غیرعادی آمریکا در شمال عراق
رایزنی گروسی با پوتین درباره ایران
اسرائیل یک نفر را به اتهام جاسوسی برای ایران دستگیر کرد
دستور نتانیاهو برای پخش زنده سخنرانی او درسراسر نوار غزه
کاهش 2.5 میلیون تن تولید گندم ایران نسبت به سال گذشته
اعلام برنامه‌های روز گردشگری و هفته تهران در اراضی عباس‌آباد
شرکت علی لاریجانی در سالگرد شهدای مقاومت/تایید سفر از سوی سفارت ایران در بیروت
فرانس 24: بازگشت بازرسان آژانس به ایران حقیقت ندارد
تیم فولاد به دنبال کسب دومین برد متوالی
ماجرای گوشت‌های آلوده وارداتی از مغولستان چه بود؟
حسن یزدانی به بازی‌های کشورهای اسلامی نمی رسد
تهران در آستانه وزش باد؛ هوای پایتخت آلوده‌تر می‌شود
سرمایه‌گذاری 5 میلیارد دلاری ایران در پروژه ملی فیبر نوری
X
آگهی تبلیغاتی