نورنیوز- گروه بین‌الملل: تروئیکای اروپایی (انگلستان، فرانسه و آلمان) در ادامه اقدامات خصمانه و غیر سازنده خود در برابر ایران طی نامه ای در ۱۶ آذرماه به شورای امنیت سازمان ملل متحد اعلام کرده اند که اگر لازم باشد آماده هستند تا مکانیسم معروف به «ماشه» را برای بازگرداندن کلیه تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران فعال کنند.
این نامه واکنشی به نامه‌هایی است که ایران و چین در پی یادداشت اولیه انگلیس، آلمان و فرانسه در روز ۷ آذر به شورای امنیت نوشتند. تروییکای اروپایی در این نامه تاکید کرده؛ایران باید برنامه اتمی خود را محدود کند تا شرایط سیاسی لازم در جهت پیشرفتی معنی‌دار و رسیدن به راه حلی مبتنی بر مذاکره فراهم شود.
تروییکای اروپایی بدون توجه به روند طی شده در تعاملات فی مابین ایران و غرب در موضوع پرونده هسته ای ایران به "دیپلماسی اجبار" روی آورده که به هیچ وجه نمی تواند زمینه ساز حل مشکلات فی مابین باشد.
بدعهدی آمریکا و بی‌عملی اروپا در اجرای تعهدات برجام
خروج یکجانبه ایالات متحده از برجام در سال ۲۰۱۸ و بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران نقض آشکار قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت بود. این اقدام، اساس توافقی را که با تلاش‌های دیپلماتیک گسترده به دست آمده بود، تضعیف کرد.
از سوی دیگر، کشورهای اروپایی به رغم تعهدات خود در قالب برجام، به ویژه در زمینه تسهیل همکاری‌های اقتصادی با ایران و مقابله با آثار تحریم‌های آمریکابه تعهداتشان عمل نکردند. سازوکارهایی مانند اینستکس نیز صرفاً در حد وعده باقی ماندند و هیچ تأثیر عملی بر بهبود شرایط اقتصادی ایران نداشتند.
عدم مشروعیت فعال‌سازی مکانیسم ماشه
فعال‌سازی مکانیسم ماشه از سوی کشورهای اروپایی در شرایطی که خود به تعهداتشان پایبند نبوده‌اند، فاقد هرگونه مبنای حقوقی و اخلاقی است. برجام توافقی چندجانبه است که تمامی طرف‌ها باید به تعهدات خود در آن پایبند باشند و انتظار انجام یک طرفه تعهدات از سوی ایران هیچگونه مبنای حقوقی و قانونی ندارد. اگرچه نقض مکرر تعهدات برجامی توسط آمریکا و بی‌عملی اروپا، ایران را وادار به کاهش تعهدات هستهای خود در چارچوب ماده 36 برجام کرده است.
مواضع جمهوری اسلامی ایران
جمهوری اسلامی ایران بارها تأکید کرده است که برنامه هستهای کشور صلح‌آمیز بوده و تحت نظارت کامل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار دارد. هیچ مدرکی دال بر انحراف برنامه هستهای ایران به سمت تسلیحات اتمی وجود ندارد. ایران به عنوان عضوی از آژانس همچنان به اجرای تعهدات پادمانی خود متعهد بوده و همکاری های خود با آژانس را در این خصوص ادامه می دهد تهدید به استفاده از مکانیسم ماشه یا اعمال فشار بیشتر، نه تنها کمکی به حل موضوع نمی‌کند، بلکه امکان دستیابی به توافق دیپلماتیک را نیز کاهش می‌دهد.
همان‌طور که مجید تخت روانچی معاون سیاسی وزیر امورخارجه ایران تأکید کرده است در صورت ادامه فشارها و تهدید به استفاده از مکانیسم ماشه، ایران ناگزیر است گزینه‌های مختلف، از جمله خروج از معاهده منع گسترش تسلیحات هستهای (NPT)، را مورد بررسی قرار دهد.
ضرورت اتخاذ رویکرد سازنده از سوی اروپا
ایران نشان داده که با پایبندی به دیپلماسی و گفتگو آماده است در چارچوب احترام متقابل و بازگشت همه طرف‌ها به تعهدات برجامی، به مذاکرات ادامه دهد. علی رغم اقدامات غیر سازنده تروییکای اروپایی در نشست فصلی شورای حکام آژانس و صدور قطعنامه علیه کشورمان، ایران مسیر گفتگو و رایزنی را مسدود نکرد ونمایندگان کشورمان و سه کشور اروپایی حدودسه هفته قبل در ژنو به تبادل نظر پرداختند. تروئیکای اروپایی به جای تهدید و اعمال فشار، باید برای جبران کم‌کاری‌های گذشته و بازگرداندن اعتماد متقابل تلاش کند. مسیر فشار و تهدید، تنها به افزایش تنش‌ها منجر خواهد شد. راه‌حل واقعی، پایبندی همه طرف‌ها به تعهدات پذیرفته شده و ایجاد فضای مناسب برای بازگشت به گفتگو است.