×
سیاسی
شناسه خبر : 202321
تاریخ انتشار : سه‌شنبه 1403/09/13 ساعت 13:46
فرصت تنگ برای تفاهم با اروپا

کوروش احمدی*

فرصت تنگ برای تفاهم با اروپا

جمعه گذشته مذاکراتی در سطح مدیران و معاونان وزارت خارجه‌های ایران و سه کشور اروپایی در ژنو انجام شد. این اولین دور چنین مذاکراتی بود که در دولت جدید ایران و بعد از تفاهمات اولیه در نیویورک انجام شد.

نورنیوز-گروه سیاسی: جمعه گذشته مذاکراتی در سطح مدیران و معاونان وزارت خارجه‌های ایران و سه کشور اروپایی در ژنو انجام شد. این اولین دور چنین مذاکراتی بود که در دولت جدید ایران و بعد از تفاهمات اولیه در نیویورک انجام شد.

نفس توافق درباره انجام این مذاکرات در شرایطی که چند روزی از تصویب یک قطع‌نامه دیگر با ابتکار عمل همین سه کشور اروپایی علیه ایران نگذشته بود، مهم است. موافقت ایران با این مذاکرات درخورتوجه و درخور تمجید است. از شواهد پیدا است که این مذاکرات دستور کار خاصی نداشته و هدف آن تبادل نظر و گفت‌وگو برای تنظیم طرح و تهیه دستورکاری برای مذاکرات جدی در آینده بوده است.

هنوز نشانه‌ای که حاکی از پیشرفت کار در ژنو و شکل‌گرفتن نقشه راهی باشد، مشهود نیست. با این حال، شواهد حاکی از آن است که طرف ایرانی مایل به ادامه تماس‌ها و مذاکرات جدی برای ایجاد جوی مساعد تا قبل از تغییر‌یافتن قدرت در آمریکاست. اگر این اتفاق بیفتد، یعنی یک برنامه زمان‌بندی‌شده و یک چارچوب مفهومی در هفته‌های آینده شکل بگیرد، ممکن است بتواند بر روی تصمیمات دولت جدید آمریکا اثر بگذارد. آنچه جای امیدواری دارد، این است که قرار است مذکرات دیپلماتیک در آینده ادامه داشته باشد.

با این حال همه شواهد از دشواری کار حکایت دارد. مسائل حادی بین ایران و اروپا مطرح است که در هیچ دوره‌ای در گذشته‌های دور و نزدیک سابقه نداشته است. ادعای حمایت ایران از روسیه در جنگ اوکراین شاید در رأس این مسائل قرار دارد. جو رسانه‌ای و مدنی و پارلمانی در اروپا نیز که بعد از 1401 به‌شدت علیه تهران بوده، بر دولت‌ها اثر داشته است. اگرچه مسائل منطقه نیز پیوسته در رابطه اروپا با ایران مورد توجه بوده، اما نقش این مسائل بعد از 7 اکتبر بسیار برجسته‌تر و تأثیرگذارتر شده است.

با این حال به نظر می‌رسد به‌تازگی برنامه هسته‌ای ‌ایران به رأس اولویت‌های اروپا بازگشته است. در این زمینه ملاقات رؤسای سرویس‌های اطلاعات خارجی انگلیس و فرانسه در پاریس «با هدف هماهنگی راهبردی» که هم‌زمان با نشست ایران و سه کشور اروپایی برگزار شد و اظهارات علنی و غیر‌معمول آنها بسیار درخورتوجه است. رئیس ام‌آی‌6 از برنامه هسته‌ای ایران به‌عنوان «تهدید امنیتی عمده جهانی» سخن گفته و همتای فرانسوی‌اش مدعی شده که «اشاعه اتمی در ایران... احتمالا یکی از تهدیدهای حاد، اگر نه حادترین تهدید، در ماه‌های آینده است».

واقعیت این است که دوره پیش‌رو از دشوارترین دوره‌ها برای ایران در سال‌های اخیر است. نقطه آغاز این دوره، تحولات عظیم در خاورمیانه و ضرباتی است که به گروه‌های نزدیک به ایران وارد شده است. درگیر‌شدن سوریه در بحرانی دیگر در بدترین زمان ممکن نیز مشکل بزرگی است. این بحران اگر مشکل موجودیتی برای بشار اسد ایجاد نکند، حداقل برای ماه‌ها یک دردسر بزرگ مالی و نظامی و پرسنلی برای سوریه و دوستانش خواهد بود. بی‌شک، تهدیدهای زیادی در این دوره متوجه ایران است. علاوه بر سخنان غیرمعمول رؤسای دوایر اطلاعاتی فرانسه و انگلیس، نتانیاهو پنجشنبه گذشته بار دیگر تهدید کرد که اسرائیل آماده دست‌زدن به هر کاری برای جلوگیری از هسته‌ای‌شدن ایران است. ترامپ که در اول بهمن در کاخ سفید مستقر خواهد شد، پیش‌ازاین از موافقت با اقدام نظامی اسرائیل علیه مراکز هسته‌ای ایران گفته است.

چنین شرایطی ایجاب می‌کند که ایران حداکثر تلاش خود را در حوزه دیپلماسی برای کاهش تنش و زمینه‌سازی برای مذاکراتی محتوایی انجام دهد. ایران و اروپا تا قبل از 1401 روابط سیاسی خوبی داشتند. اگرچه اروپا نتوانست مانع تحریم‌های آمریکا شود، اما در حوزه سیاسی با خروج آمریکا از برجام مخالفت کرد و در سال 2020 صریحا مانع فعال‌شدن مکانیسم ماشه از طرف دولت ترامپ شد. اگر در مرحله جدید، رابطه ایران و اروپا تا حدی ترمیم نشود، این خطر وجود دارد که ایران به یکی از معدود وجوه اشتراک بین ترامپ و اروپا تبدیل شود و اروپا بکوشد با استفاده از کارت ایران در حوزه‌های دیگر از ترامپ امتیاز بگیرد. برعکس، توافق بین ایران و اروپا می‌تواند مانعی برای دولت ترامپ باشد. دشواری کار این است که ما با یک جدول زمانی بسیار فشرده مواجه هستیم و با توجه به ضرب‌الاجل برای فعال‌کردن مکانیسم ماشه تا اواسط تابستان برای رسیدن به یک توافق و اجرای آن بیشتر فرصت نداریم. گام اول در راستای کاهش تنش می‌تواند خودداری از اظهارات تند از طرف مقامات ایرانی، ازجمله سخن‌گفتن از تغییر دکترین هسته‌ای و خودداری از افزایش سطح غنی‌سازی باشد. تجربه سال‌های گذشته نشان داده است که این رویکرد تنها موجب تشدید بحران شده است.

*دیپلمات پیشین


نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
زلزله 5.3 در زواره استان اصفهان
یمن: حمله به ناوگان «الصمود» نقض آشکار قوانین بین‌المللی است
تعطیلی دولت آمریکا؛ رسوایی اقتصادی و بن بست ساختاری
5 هواپیمای نظامی آمریکایی نزدیک به خط ساحلی ونزوئلا شدند
بمباران دمشق توسط جنگنده‌های رژیم صهیونیستی
وزیر خارجه مصر: دیدگاه مصر درباره نوار غزه واضح و روشن و خواستار توقف جنگ است
انتقاد ناصرکنعانی از بی‌عملی جامعه جهانی در پشتیبانی از کاروان بشردوستانه «صمود»
محکومیت انگلیس توسط دبیرکل سازمان ملل حمله تروریستی به کنیسه‌ای در انگلیس
توضیحات رئیس دانشگاه تهران از حادثه انفجار دانشکده فنی+فیلم
بارش باران شدید در انزلی/ خسارت به 100 واحد مسکونی + فیلم
لازم‌ الاجرا شدن معاهده مشارکت جامع راهبردی بین جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه
فرانسه: حماس باید در چارچوب طرح ترامپ برای غزه تسلیم شود
سرمربی فجر سپاسی: از استقلال خوزستان عذرخواهی میکنم که آن‌ها را دست کم گرفتم
فلسطینیان در کرانه باختری به خیابان آمدند
راه پیشنهادی قوه قضاییه برای پایان قیمت‌گذاری غیرمنطقی خودرو
واحد دوم گازی نیروگاه آلومینیوم المهدی افتتاح شد
پیام تسلیت هیات‌رئیسه دانشگاه تهران در پی درگذشت دانشجوی دانشکدگان فنی
تظاهرات و حمایت گسترده اسپانیایی‌ها از ناوگان الصمود
نورنما | حتی سایه ی دماوند هم عظمت داره
وزیر دفاع: باید مرتب آماده دفاع از کشور باشیم/مردم حواسشان به جنگ روانی دشمن باشد
عراقچی: ایران به همکاری‌های خود با چین ادامه خواهد داد
قالیباف: حزب‌الله لبنان با حمایت مردمی، همچنان زنده و فعال است
پوتین: روسیه در تحریم‌ رکورددار جهان است
دستور معاون اول رئیس‌جمهور برای رسیدگی فوری به مصدومان حادثه انفجار دانشگاه تهران
روسیه: فرمول 2 کشوری برای فلسطین شکست نخورده است
توسعه هرمزگان و سواحل مکران با تفویض اختیار و اتکاء به ظرفیت‌های انسانی شتاب می‌گیرد
وزیر راه: مدیریت صحیح و اولویت‌بندی پروژه‌ها در شرایط ناترازی بودجه، ضروری است
نوراینفو | خودروهای ما چقدر ایرانی‌اند؟
بلژیک سفیر رژیم صهیونیستی را احضار کرد
اعلام اسامی پذیرفته‌شدگان آزمون کاردانی به کارشناسی‌ ناپیوسته
وزیر خارجه فرانسه : باب گفت‌وگو با ایران همچنان باز است
اردن و عمان حمله رژیم صهیونیستی به ناوگان الصمود را محکوم کردند
ساپینتو در استقلال ماندنی شد!
سخنگوی سپاه: 80 درصد موشک‌ها باوجود آمادگی دشمن در «وعده صادق 2» به هدف خورد
ترامپ به دنبال کاهش بودجه آژانس‌های فدرال در پی تعطیلی دولت آمریکا
جزییات انفجار در آزمایشگاه دانشگاه تهران+تعداد کشته ومصدومان/فیلم
پزشکیان بندرعباس را به مقصد تهران ترک کرد
تصویب اصلاح سازوکار تهاتر تجاری میان ایران و پاکستان
افزایش عرضه ارز به منظور واردات از شنبه
کاخ سفید: ترامپ می‌خواهد جنگ در اوکراین پایان یابد
برگزاری رزمایش تخصصی پدافند هوایی در شرق کشور
بازدید معاون وزارت بهداشت از مراکز جامع خدمات بهداشتی در دوحه
تل‌آویو: تمام کشتی‌های صمود به جز یکی توقیف شد
پسکوف: هیچ سلاح جادویی برای اوکراین وجود ندارد
استقلال خوزستان (2) - فجر سپاسی (1) + خلاصه بازی
قاتل امام جمعه موقت مسجدی در باغ فیض تهران بازداشت شد
واریز سود سهام عدالت به بیش از 44 میلیون سهامدار
ترامپ و نتانیاهو، جنگ با ایران را از دستور کار خارج نکرده‌اند
زلزله سه ریشتری کرج را لرزاند + جزئیات
سینا ولی‌زاده در جمع 15 بازیکن برتر رنکینگ جهانی پاکت بیلیارد
X
آگهی تبلیغاتی