نورنیوز-گروه اجتماعی: دکتر محمدرضا ظفرقندی گفت: علاوه بر نظارتهایی که از طریق سامانه تیتک انجام میشود، ما کمیتهای متشکل از بزرگان حوزه دارویی تشکیل دادهایم که وظیفه بررسی و نظارت روزانه بر وضعیت اقلام دارویی را بر عهده دارند.
وی افزود: اگر کمبودی در یک داروخانه وجود داشته باشد، این موضوع بررسی و در صورت امکان به داروخانه دیگری که دارو موجود است، ارجاع داده میشود. اما اگر کمبود در سطح کشور باشد، دلیل آن کمبود مواد اولیه یا کاهش تولید در کارخانهها بهصورت موردی پیگیری و اصلاح میشود
این خبر با واکنش بسیاری مواجه بوده است.عده ای حذف ارز دارو را برای شفافیت بهتر و رسیدن به قیمت واقعی دارو لازم می دانند و برخی هم نگران افزایش دوباره قیمت دارو( مانند طرح نیمه تمام دارویار) و عدم تامین مناسب و به موقع هستند.
خبر غافلگیرانه ظفرقندی
روزنامه سازندگی در این زمینه نوشت: موضوع حذف ارز ترجیحی از زنجیره تامین دارو باعث نگرانیهایی شده که ممکن است قیمت دارو برای بیماران افزایش یابد، یا مشکلات مشابه طرح دارویار در نظام سلامت ایجاد شود.
هر روزه خبرهایی از مشکلات شهروندان در تامین داروهای خاص شنیده میشود. دولت بخشی از توزیع داروهای خاص میان بیماران را به صورت انحصاری در اختیار گرفته است و با این وجود، در بسیاری از موارد، برخی ماهها این داروهایی که باید سر وقت به بیماران برسد، در وزارت بهداشت موجودی ندارد.
به همین علت، بیماران و خانوادههایشان درحالی که داروخانهها از این چرخه حذف شدهاند، مجبور به تهیه دارو از روشهای غیررسمی و بازار سیاه میشوند. بسیاری از شهروندان نیز مجبورند تا این داروها را از کشورهای همسایه ایران مانند عراق، ترکیه، امارات متحده عربی و پاکستان تهیه کنند.
برای این منظور برخی بیماران مجبور میشوند به کشورهای همسایه سفر کنند تا دارو بخرند و با خود به ایران منتقل کنند و برخی دیگر از طریق کانالهای تلگرامی و وبسایتهایی که اقدام به فروش داروهای خاص کردهاند، داروهای خود را تامین میکنند. این گروهها مدعیاند که دارو را از کشورهای همسایه به کشور وارد میکنند. به همین دلایل، رفتهرفته داروخانهها بار دیگر از این چرخه حذف شده و علاوه بر اینکه دارو به سختی به بیماران میرسد، بسیاری از داروخانهها نیز در آستانه ورشکستگی قرار گرفتند.
در جریان کمبود دارو، مردم برای پیشگیری از هرگونه بحران اقدام به دپو کردن دارو در خانههای خود میکنند و بیشتر افراد با ارائه نسخه به داروخانههای متعدد بیشتر از نیاز چندین ماهه خود دارو در خانههای خود نگهداری میکنند.
دارو در دام گرانی
روزنامه جام جم هم در گزارش نوشت: ماجرای حذف ارز ترجیحی از دارو، اتفاق جدیدی نیست و این موضوع سالهاست بهصورت آهسته ولی پیوسته درحال اجرا و انجام است. کافی است با هربار مراجعه به داروخانهها، قیمت داروهای خریداریشده را با قیمتهای قبلی مقایسه کنید، آنوقت متوجه اجرایی شدن این سیاست خواهید شد.
با اعلام وزیر بهداشت مبنی بر حذف ارز ترجیحی از سال آینده، گمانهزنیها حکایت از اجرای مجدد طرح دارویار البته با شکل و شمایل دیگری دارد؛ طرحی یادآور چالشهای بسیار در حوزه دارو، چراکه قیمتهای دارو بهطورسرسامآوری افزایش یافت وشرکتهای دارویی رانیز درمیان کمبود نقدینگی و چکهای برگشتی روبه ورشکستگی قرار داد.
مطابق گزارش اخیر مجلس شورای اسلامی دردو سال گذشته هزینه داروبرای بیماران بیش از۱۱۰درصد افزایش داشته و نزدیک به ۱۵۰ قلم داروی پرمصرف، دارای کمبود جدی بوده و ۶۵ قلم دارو در شرایط کمبود حاد قرار دارند.
کمیسیون بهداشت و درمان مجلس از سال ۱۴۰۱تا پایان سال۱۴۰۲در دفعات مختلف گزارش داده است که در طول اجرای طرح دارویار علاوه بر گرانی با کمبود دارو مواجه بودهایم. حداقل برای ۱۶ درصد از مجموعه اقلام دارویی مشمول طرح دارویار، پوشش افزایش قیمت ناشی از مابهالتفاوت ارزی انجام نشده و در نتیجه این افزایش قیمت به جیب بیماران تحمیل شده است.
در کنار چالشها و مشکلات عدیده حذف ارز ترجیحی با اجرای طرح دارویار ناشی از عدم درنظرگیری منابع پایدار برای تامین اعتبارات آن، مسئولان معتقدند که این طرح جنبههای مثبت زیادی هم داشته است.
طبق برآورد سال ۱۴۰۰ سازمان غذا و دارو ۵۰۰۰ میلیارد تومان قاچاق معکوس اتفاق افتاده است که در همین راستا جنیدی، سخنگوی انجمن داروسازان ایران یکی از نتایج مهم اجرای طرح دارویار را کاهش قاچاق معکوس دارو عنوان میکند و میافزاید: بازار دارویی ایران در مقایسه با بازار بسیاری از کالاهای ضروری، بازار بزرگی نیست. با اینحال به دلیل غیرواقعی بودن قیمت دارو در ایران، قاچاق معکوس دارو همواره دغدغه اساسی مسئولان این حوزه در دولتهای مختلف بوده است و بنابراعلام سازمان غذا و دارو، با وجود افزایش قیمت دارو در طرح دارویار، این طرح از ۶۰ درصد قاچاق دارو به کشورهای همسایه پیشگیری کرده است و این آمار نشان میدهد هنوز قیمت دارو در کشور ما از قیمت تمام شده آن پایینتر است.
طرح دارویا چه بود؟
دولت وقت در تیرماه سال ۱۴۰۱ خبر از اجرای طرح دارو یار داده. بر مبنای این طرح بود که تحت عنوان اصلاح سیاستهای ارزی دارو اجرا شد، تخصیص یارانه به صنعت دارو در قالب ارز ترجیحی متوقف شود و مابهالتفاوت ارز ترجیحی و نیمایی به عنوان یارانه در اختیار زنجیره تأمین دارو قرار بگیرد.
تا مابهالتفاوت ارز ترجیحی در قالب یارانه، به جای ابتدای زنجیره تأمین دارو (تولیدکنندگان) به انتهای زنجیره (بیمهها) منتقل شد تا قیمت نهایی دارو به قیمت واقعی نزدیک شود اما در عین حال مردم متحمل افزایش هزینه دارو نشوند.
اما با گذشت چند ماه از اجرای طرح دارویار، عدم تخصیص به موقع بودجه دارویار و تأخیر بیمهها در پرداخت مطالبات داروخانهها، موجب کاهش نقدینگی شرکتهای داروسازی و کمبود شدید دارویی شد.
به اعتقاد موافقان حذف ارز دارو، این اقدام می تواند در اصلاح سیاستهای ارزی حوزه دارو موثر باشد چرا که هم موجب کاهش قیمت تمام شده دارو خواهد شد و هم معطلی تولید کنندگان برای دریافت ارز را کاهش خواهد داد.ضمن اینکه روند قاچاق دارو هم کمتر می شود.
نورنیوز