نورنیوز-گروه سیاسی: نشست معاونان وزرای خارجه جمهوری اسلامی ایران، فرانسه، آلمان و انگلیس برای گفت‌وگو در مورد مسائل دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی امروز جمعه ٩ آذر برگزار شد. «مجید تخت روانچی» معاون وزیر امور خارجه و مذاکره‌کننده ارشد هستهای ایران عصر پنجشنبه با «انریکه مورا» معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دیدار کرده بود.
پیش از آغاز این دیدارها اسماعیل بقایی سخنگوی وزارت امور خارجه با اشاره به سیاست اصولی جمهوری اسلامی ایران مبنی بر تعامل و همکاری با دیگر کشورها بر مبنای اصول عزت، حکمت و مصلحت، گفت‌وگوها با سه کشور اروپایی را در ادامه گفت‌وگوهای انجام شده با آنها در حاشیه اجلاس سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک توصیف کرد و گفت: در این دور از گفت‌وگوها که از همان نیویورک برنامه‌ریزی شده است، طیفی از مباحث و موضوعات منطقه‌ای و بین‌المللی از جمله موضوع فلسطین و لبنان و نیز موضوع هستهای مورد بحث و تبادل نظر قرار خواهد گرفت.
توافق برای تداوم گفت‌وگوها
کاظم غریب آبادی معاون حقوقی و بین‌الملل وزارت امور خارجه با اشاره به برگزاری دور جدید گفتگوهای ایران با نمایندگان سه کشور اروپایی فرانسه، انگلیس و آلمان در روز جمعه نهم آذرماه در ژنو گفت: در این جلسه توافق شد که در آینده نزدیک گفت‌وگوهای دیپلماتیک ادامه یابد.
وی در مطلبی در شبکه اجتماعی ایکس در مورد این دیدار که با حضور وی و مجید تخت روانچی و نمایندگان سه کشور اروپایی فرانسه، انگلیس و آلمان برگزار شد، اظهار کرد: دور دیگری از گفت‌وگوها با مدیران سیاسی فرانسه، آلمان و انگلیس برگزار شد. آخرین تحولات دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی، به‌ویژه مباحث هستهای و رفع تحریم، مورد بحث و ارزیابی قرار گرفت.
این دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران تاکید کرد: ما قاطعانه به پیگیری منافع مردم خود متعهد هستیم و ترجیح ما مسیر گفت‌وگو و تعامل است و در این دور از نشست توافق شد که در آینده نزدیک گفت‌وگوهای دیپلماتیک ادامه یابد.
غریب‌آبادی همچنین در ارتباط با دیدار روز پنجشنبه خود و مجید تخت روانچی، معاون سیاسی وزیر خارجه با «انریکه مورا» معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در ژنو در صفحه اجتماعی ایکس نوشت: با انریکه مورا گفتگوی صریحی در مورد طیفی از موضوعات و همچنین چشم انداز مذاکرات هستهای و رفع تحریم در پرتو تحولات جدید داشتیم.
وی ادامه داد: به مورا گفته شد اتحادیه اروپا باید دست از رفتار خودبینانه و غیرمسئولانه خود در قبال موضوعات و چالش‌های این قاره و مسائل بین‌المللی بردارد.
غریب آبادی ادامه داد: اروپا نباید مشکلات و اشتباهات خودش، از جمله در رابطه با منازعه اوکراین، را با درگیر کردن دیگران فرافکنی کند. اروپا با رفتار همدستانه‌ای که به‌ویژه سه کشور مهم آن در قبال نسل‌کشی در غزه داشته‌اند، اکنون هیچ جایگاه اخلاقی برای نصیحت‌کردن دیگران در مورد حقوق بشر ندارد. اروپا در موضوع هستهای ایران نیز به دلیل عدم برخورداری از روحیه مسئولیت‌پذیری و اعتماد به نفس لازم، مدت‌ها است از بازیگری تاثیرگذار فاصله گرفته است. اروپا نیازمند خودبازیابی است.
انریکه مورا، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، نیز بامداد روز جمعه در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس با تکرار برخی از ادعاها در مورد حمایت نظامی ایران از روسیه در جنگ اوکراین در مورد این دیدار نوشت: «با معاون‌های وزیر خارجه ایران، تخت روانچی و غریب آبادی گفت‌وگوی صریحی در خصوص حمایت نظامی ایران از روسیه که باید متوقف شود، مسأله هستهای که به راه حل دیپلماتیک نیاز دارد، تنش‌های منطقه‌ای (که جلوگیری از تشدید بیشتر تنش‌ها از سوی همه طرف‌ها مهم است) و حقوق بشر داشتم.
مدیران سیاسی وزارت امور خارجه انگلیس، فرانسه و آلمان هم، پس از دیدارهای خود با هیأت ایرانی در ژنو، با لحنی محتاطانه اعلام کردند که گفت‌وگوهای دیپلماتیک با ایران پیگیری خواهد شد.
بازتاب گفت‌وگوها در رسانه‌های خارجی
رسانه‌ها و وب‌سایت‌های خبری به بررسی و تحلیل گفت‌وگوهای ایران با سه کشور اروپایی پرداختند. خبرگزاری انگلیسی رویترز در گزارشی به دیدارهای ژنو پرداخت و نوشت که ایران و اروپایی‌ها دیپلماسی را در آستانه دوره جدید ترامپ می‌آزمایند. یک مقام ارشد ایرانی به رویترز گفته که تهران انتظار دارد این گفت‌وگوها «سخت و جدی» باشد و تهران هفته آینده روسیه و چین را در جریان این گفت‌وگوها قرار خواهد داد. خاورمیانه، فعالیت‌های هستهای ایران و جنگ اوکراین موضوعات این دور نشست‌ها هستند که به گفته مقام ایرانی این سه موضوع به یکدیگر مرتبط هستند. چهار دیپلمات اروپایی گفتند که با وجود بازگشت ترامپ به قدرت که سوالات زیادی را بی‌پاسخ گذاشته است، سه کشور اروپایی (انگلیس، فرانسه و آلمان) احساس می‌کنند که باید اکنون اقداماتی انجام دهند چراکه زمان در حال از دست رفتن است.
یک مقام ارشد ایرانی در این رابطه گفته است: «اگر بتوانیم با فرانسه، انگلیس و آلمان بر سر نقشه راهی برای حل اختلافات هستهای به توافق برسیم، آنگاه توپ در زمین آمریکا خواهد بود تا توافق ۲۰۱۵ را احیا کرده یا آن را نابود کند.» یک مقام اروپایی نیز گفت هدف اصلی این گفت‌وگوها این است که تقویم زمانی و چارچوبی برای آغاز مذاکرات در نظر گرفته شود تا تعهدی روشن برای آغاز گفت‌وگوهای ملموس قبل از به روی کار آمدن ترامپ وجود داشته باشد.
سه مقام ایرانی گفتند که هدف اصلی تهران یافتن راه‌هایی برای «تضمین لغو تحریم‌های» اعمال شده از سال ۲۰۱۸، پس از نقض توافق هستهای ۲۰۱۵ بین ایران و شش قدرت جهانی توسط ترامپ است. یکی از این سه مقام گفت: «هدف، استفاده از نشست ژنو برای یافتن زمینه مشترک است و اگر پیشرفت کنیم، واشنگتن می‌تواند در مرحله بعدی به آن بپیوندد.»
روزنامه گاردین هم در ارزیابی مذاکرات ژنو، با مشارکت ایران، تروئیکای اروپایی (انگلیس، فرانسه، آلمان) و اتحادیه اروپا را تلاش برای خروج از بن بست هستهای تا قبل از بازگشت دونالد ترامپ رئیس جمهور منتخب آمریکا به کاخ سفید ارزیابی کرد. بر اساس برنامه ریزی انجام شده قرار است گفت‌وگوهای هیات ایرانی با نمایندگان سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان در روز جمعه در ژنو برگزار شود.
ابن دیدار در ادامه گفتگوهایی است که مهر ماه امسال به منظور ارزیابی شرایط و تبادل نظر در خصوص مجموعه‌ای از موضوعات فی‌مابین ایران و اروپا (اتحادیه اروپا و سه کشور اروپایی) در حاشیه مجمع عمومی ملل متحد در نیویورک برگزار شد. در آن نشست‌ها مقرر شد طرفین در تاریخی که بعدا مورد توافق قرار می‌گیرد، مجددا ملاقات کنند و در همین چارچوب دور جدید گفت‌وگوهای ایران و اروپا روز جمعه ۹ آذرماه با حضور تخت‌روانچی و غریب‌آبادی برگزار می‌شود.
این قبیل نشست‌ها برای تبیین دقیق مطالبات و ملاحظات کشور و پرهیز دادن طرف‌های مقابل از هرگونه اشتباه محاسباتی و نیز شنیدن نقطه‌نظرات آنها اهمیت دارد. در عین حال، رایزنی و تبادل‌نظر در خصوص آینده مذاکرات در پرتو تحولات جدید و دورنمای سناریوهای محتمل برای رسیدن به یک توافق در خصوص موضوع هستهای و رفع تحریم‌ها در دستورکار این نشست خواهد بود.
چشم‌انداز گفت‌وگوها
آینده این گفت‌وگو از سوی وزیر امور خارجه هم ارزیابی شد و سید عباس عراقچی تصریح کرد: این دیدار در حقیقت یک جلسهٔ هم‌فکری است تا ببینیم آیا واقعاً راهی برای خروج از وضعیت فعلی وجود دارد یا خیر.
وی با اشاره به اینکه نسبت به این دیدار خوش‌بین نیستم؛ توضیح داد: چون اطمینان ندارم که ایران با طرف درستی صحبت می‌کند یا نه. به‌نظر می‌رسد کشورهای اروپایی به‌ویژه انگلیس، آلمان و فرانسه سیاست تقابل را انتخاب کرده‌اند.
وی گفت: پس‌از قطعنامهٔ شورای حکام، ایران تصمیم گرفته هزاران دستگاه جدید و بسیار پیشرفتهٔ سانتریفیوژ را وارد مدار کند. تزریق گاز به این ماشین ها شروع شده و این نتیجهٔ فشار آن‌هاست.
وزیر امور خارجه با تاکید بر اینکه ما در حال حاضر قصد نداریم غنی‌سازی بیش از ۶۰ درصد را انجام دهیم و این تصمیم ما در حال حاضر است، تصریح کرد: مایلم باز هم تأکید کنم که ما خط همکاری را برای حل شرافتمندانهٔ این مشکل انتخاب کرده‌ایم.