×
بین الملل
شناسه خبر : 197906
تاریخ انتشار : یکشنبه 1403/08/13 ساعت 12:16

سید رسول موسوی*

آیا نشست بین‌الافغانی استانبول، اتاق فکر نشست دوحه است؟

اطلاعات منتشرشده درباره نشست استانبول نشان می‌دهد که اگر این نشست از حالت یک رویداد مقطعی فراتر رود و برنامه‌ریزی بلندمدتی داشته باشد، می‌تواند بخشی از فرآیندهای درون‌افغانی محسوب شود.

نور نیوز-گروه بین‌الملل: در اخبار آمده است که پنجشنبه و جمعه، ۱۰ و ۱۱ آبان‌ماه، حدود ۵۰ تن از فعالان سیاسی و مقامات حکومت پیشین افغانستان در نشستی دو روزه در استانبول ترکیه، پشت درهای بسته، گردهم آمده‌اند تا درباره «امکان ازسرگیری مذاکرات بین‌الافغانی» بحث و گفت‌وگو کنند. این نشست که با حمایت دولت ترکیه و به ابتکار «مجمع گفتمان ملی» برگزار شده، توسط حکمت کرزی، مصطفی مستور، ذبیح‌الله زیارمل، نبیلا مصلح، ادریس زمان، ایوب عرفانی و فریما نوابی از مقامات پیشین حکومت افغانستان، در سال ۲۰۲۲ تأسیس شده است.

هدف این نشست، تلاش برای فراهم‌سازی زمینه شروع مذاکرات سیاسی به‌منظور حل بحران افغانستان از طریق «آغاز مجدد مذاکرات بین‌الافغانی دوحه» است که پس از سقوط کابل به دست طالبان در سال ۲۰۲۱ متوقف شد. گفته می‌شود که از «تمام جریان‌های سیاسی افغانستان»، از جمله حکومت طالبان، برای شرکت در این نشست دعوت شده است و فعالان سیاسی و نمایندگان زنان از کابل، بلخ و هرات نیز حضور دارند. همچنین گزارش‌هایی وجود دارد که طالبان اگرچه نمایندگان رسمی خود را نفرستاده‌اند، اما برای شرکت در نشست‌های آتی «چراغ سبز» نشان داده‌اند.

در فهرست شرکت‌کنندگان، نام‌هایی مانند جعفر مهدوی، عبدالقیوم سجادی، فوزیه کوفی، شکریه بارکزی، نیلوفر ایوبی، فرخنده زهرا نادری از اعضای پیشین مجلس نمایندگان افغانستان، حبیب‌الرحمن حکمتیار و عالم خلیلی، نمایندگان گلبدین حکمتیار و محمد کریم خلیلی از رهبران جهادی، نصیر احمد اندیشه، سفیر افغانستان در سوئیس، بشیر احمد تینچ، سید انور سادات، اصیلا وردک، شاه محمود میاخیل و محمد عالم ساعی دیده می‌شوند.

تا زمان نگارش این یادداشت، اطلاعات بیشتری از این نشست منتشر نشده است. با توجه به فضای موجود در افغانستان، کشورهای همسایه و جامعه جهانی (دانرها) که به تحولات افغانستان علاقه دارند، می‌توان بر اساس داده‌های کنونی تا حدودی به تجزیه و تحلیل نتایج احتمالی نشست پرداخت و جایگاه آن را در فرآیندهای مربوط به افغانستان بررسی کرد.

فرآیندهای تاثیرگذار در تحولات افغانستان به دو بخش درون‌افغانی و برون‌افغانی تقسیم می‌شوند. از مهم‌ترین فرآیندهای درون‌افغانی می‌توان به ۱. جبهه مقاومت ملی، ۲. جبهه آزادی افغانستان، ۳. جبهه متحد افغانستان، ۴. شورای مقاومت ملی برای نجات افغانستان، ۵. جنبش آزادی افغان، ۶. روند سبز (امرالله صالح) و ۷. روند وین (شاخه سیاسی جبهه مقاومت ملی) اشاره کرد. همچنین، فرآیندهای برون‌افغانی در دو دسته روند بین‌المللی (دوحه) و روند منطقه‌ای (مسکو و نشست وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان) طبقه‌بندی می‌شوند.

بدون پرداختن به معرفی یا تشریح اهداف و مقاصد هر یک از این فرآیندها، نکته مهم این است که هر سازوکار جدیدی برای تاثیرگذاری در آینده افغانستان در نهایت، بخشی از این دو فرآیند کلان درون‌افغانی و برون‌افغانی خواهد بود. اطلاعات منتشرشده درباره نشست استانبول نیز نشان می‌دهد که اگر این نشست از حالت یک رویداد مقطعی فراتر رود و برنامه‌ریزی بلندمدتی داشته باشد، می‌تواند بخشی از فرآیندهای درون‌افغانی محسوب شود.

با این حال، تمام فرآیندهای درون‌افغانی نیز به‌نوعی به فرآیندهای برون‌افغانی نظر دارند و می‌کوشند از طریق همکاری با آنها ظرفیت خود را برای تاثیرگذاری بر آینده افغانستان افزایش دهند. برای درک بهتر از جهت‌گیری نشست استانبول، اگر بتوانیم به این پرسش پاسخ دهیم که تصمیمات این نشست بیشتر در راستای کدامیک از فرآیندهای منطقه‌ای یا بین‌المللی خواهد بود، تحلیل دقیق‌تری از این رویداد خواهیم داشت.

پیش از پرداختن به این سوال، اشاره به خبری که اخیراً توسط وزارت خارجه قطر منتشر شده است، مفید خواهد بود: وزارت خارجه قطر اعلام کرد که علی احمد بن سیف آل ثانی، نماینده این کشور در سازمان ملل، درباره برگزاری چهارمین دور اجلاس دوحه با رزماری دی کارلو، معاون دبیرکل سازمان ملل متحد، گفتگو کرده است. وزارت خارجه قطر تاریخ این نشست را مشخص نکرده، اما خاطر نشان کرده که بر «استفاده از تحولات مثبت» نشست سوم در چهارمین نشست دوحه تأکید خواهد شد.

گفتنی است که سومین نشست دو روزه دوحه، در مردادماه سال جاری در قطر به رهبری رزماری دی کارلو برگزار شد. در این نشست نمایندگان طالبان برای اولین‌بار شرکت کردند، اما زنان، جامعه مدنی و مخالفان سیاسی طالبان غایب بودند که این موضوع با انتقاد گسترده نهادهای بین‌المللی و فعالان حقوق بشر مواجه شد. دی کارلو در پایان نشست تاکید کرد که این تعامل به معنای عادی‌سازی روابط با طالبان نیست و مشارکت مردم، از جمله زنان، در تصمیم‌گیری‌ها ضرورت دارد.

با توجه به اینکه نشست‌های چهارم دوحه و پنجم وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان در عشق‌آباد به‌زودی برگزار خواهند شد، احتمال دارد هر یک از فرآیندهای درون‌افغانی به یکی از این نشست‌ها توجه بیشتری نشان دهند. به نظر می‌رسد نشست استانبول با توجه به ترکیب حاضران، به دنبال جلب نظر نشست دوحه است و تلاش دارد دیدگاه‌های خود را به برگزارکنندگان آن انتقال دهد و به‌عنوان اتاق فکر آن نشست عمل کند.

در نهایت، با توجه به اینکه روند دوحه با منابع مادی گسترده برگزار می‌شود و اکنون نشست استانبول نقش پشتیبانی فکری و نظری آن را ایفا می‌کند، متأسفانه نشست وزرای خارجه کشورهای همسایه به جنبه‌های فکری و نظری توجه کافی نداشته است.

*مدیرکل پیشین آسیای جنوبی وزارت امور خارجه


نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
سازمان بازرسی به ناترازی انرژی ورود کرد
پوستر نوستالژیک مس رفسنجان برای دیدار دوستانه با پرسپولیس
زلنسکی: پوتین خودش به کی‌یف بیاید
کنگره باید اختیارات جنگی ترامپ را محدود کند
پزشک قلابی با 15 شاکی/ قربانیان؛ زنان مبتلا به بیماری خاص
ایران نما | معرفی جاذبه های گردشگری شهرهای ایران(78) «بهمن»
رئیس پارلمان لبنان: طرح انحصار سلاح ارتش صلح داخلی را تضمین می‌کند
آغاز نشست شورای حکام آژانس از دوشنبه با محوریت ایران
عربستان بار دیگر سیاست‌های کوچ اجباری فلسطینی‌ها را محکوم کرد
هالیوود و روایت جنجالی علیه ایران + فیلم
بیشتر می‌کشیم؛ راهبرد تهاجمی واشنگتن
دولت ترامپ خرید دیپلمات‌های ایرانی در نیویورک را محدود کرد
عمار حکیم: ایران سنگر خط مقدم جهان اسلام است
وزارت خارجه اردن: اخراج فلسطینی‌ها از غزه نقض حقوق بشر است
چرا اسرائیل در روز نخست نبرد، به استراتژیست‌ها شلیک کرد نه موشک‌ها؟
جامعه موسیقی ایران در سوگ درگذشت هوشمند عقیلی
وزیر خارجه ایران: سوء تفاهمات رفع شد/ هیچ اختلافی با قطر نداریم
آتش‌سوزی عمدی در تورنتو جان 2 عضو خانواده ایرانی را گرفت
زمان پرداخت مرحله جدید «کالابرگ» به سه دهک اول اعلام شد
از یکجانبه‌گرایی تا چندجانبه‌گرایی؛ دیپلماسی دفاعی ایران در معماری نوین نظام جهانی
هدیه ویژه حامی مالی المپیاکوس به مهدی طارمی و ستاره‌های تازه‌ وارد تیم
انتقاد اسپانیا از سکوت اتحادیه اروپا در قبال نسل‌کشی در غزه
وزیر جنگ آمریکا: قرار است بیشتر بُکشیم
صدور ردیف استخدامی 3 هزار عضو هیئت علمی دانشگاه‌ها
بیشتر لبنانی‌ها مخالف خلع سلاح حزب الله هستند
پرواز مجدد جنگنده های ونزوئلا بر فراز ناو آمریکایی
هوای تهران در شرایط «قابل قبول» قرار گرفت
یونیسف: بیش از 700 هزار کودک در غزه از تحصیل محروم شده‌اند
برنامه مسابقات ورزشی امروز شنبه 15 شهریور
سازمان سنجش: مهلت انتخاب رشته تا 17 شهریور تمدید شد
مادورو: تلاش واشنگتن برای تغییر نظام در کاراکاس اشتباه است
مقدماتی جام‌جهانی اروپا و شب پرگل
قاتل شهید رضایی در سمیرم اعدام شد+فیلم
پیکر استاد احمد پژمان به زادگاهش در لارستان باز می‌گردد
رویکرد فرهنگی دولت و موضوع برگزاری کنسرت خیابانی
تل‌آویو همچنان در انزوای هوایی؛ ادامه تعلیق پروازها از سوی ایتالیا
بلاگر هتاک به اقوام بازداشت شد
وزیر خارجه آلمان: انفجار خطوط لوله گاز نورد استریم تروریستی است
رشد 37 درصدی بهای جهانی طلا در کمتر از یک سال
ترامپ در حال بررسی گزینه‌های نظامی علیه ونزوئلا است
ضرورت‌های راهبردی عبور از تهدیدات
درسنامه وحدت در مکتب مصطفوی
افزایش تدریجی پیاده‌روی راه مقابله با کم‌تحرکی
وضعیت آب و هوا امروز جمعه 14 شهریور 1404
همکاری OpenAI و Broadcom برای ساخت تراشه اختصاصی
تحول در فناوری پوشیدنی‌ها؛ کشی که گرمای بدن را به برق تبدیل می‌کند
اسطوره شیرجه آمریکا مدال‌های المپیکش را برای تأمین هزینه‌هایش حراج کرد
مصرف پروتئین حیوانی و کاهش اندک مرگ‌ومیر ناشی از سرطان
جزئیات قیمت و حافظه آیفون 17 ایر فاش شد
آزمایش سه‌دقیقه‌ای جدید، شناسایی زودهنگام آلزایمر را ممکن می‌کند
X
آگهی تبلیغاتی