نورنیوز-گروه سیاسی: سایت تحلیلی الجزیره در گزارشی به بررسی آینده برجام و راهبردهای وزیر جدید امورخارجه ایران در این زمینه پرداخته است: مسعود پزشکیان در دوران مبارزه انتخاباتی و پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری بر لزوم لغو تحریم ها و تعامل سازنده با تمام کشورها به منظور تضمین منافع ایران تاکید کرد. هم اکنون این موضوع در ایران در حال بحث و بررسی است که آیا عباس عراقچی وزیر خارجه می‌تواند این پرونده را حل و فصل نماید؟ برخی به تجربه وی در زمینه مذاکرات چشم امید دوخته‌اند و برخی نیز او را مجری سیاست‌های کلی از پیش تبیین شده می‌دانند.
رهبر ایران در دیدار با پزشکیان و دولت متبوع وی پس از هشدار دادن در ارتباط با «عواقب وخیم اعتماد به دشمن و توقع کمک داشتن از او» موضوع ازسرگیری مذاکرات هستهای را مطرح کرده و گفت : «البته این مانع از آن نمی‌شود که انسان با همان دشمن در خصوص موضوع خاصی به مذاکره بپردازد اما به دشمن امید نبندید و به او اعتماد نکنید.» موضع رهبری در خصوص مذاکراه با طرف‌های بیگانه همراه با هشدار یاد شده یادآور اظهارات وی در خصوص عدم خوشبینی نسبت به نتیجه مذاکرات با آمریکا قبل از مذاکراتی است که در سال ۲۰۱۵ با امضای توافق هستهای برجام همراه شد و دولت پیشین آمریکا در سال ۲۰۱۸ از آن خارج شد.
عباس مقتدایی نائب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجه معتقد است موضع مثبت رهبری در مورد مذاکرات جهت حل و فصل مسائل پیچیده قابل پیش‌بینی بود زیرا تهران هرگز به میز مذاکرات پشت نکرد. مقتدایی در گفت وگو با الجزیره نت در همین رابطه به مذاکرات غیرمستقیم جاری میان تهران و واشنگتن با میانجی‌گری یکی از کشورهای خلیج (فارس) قبل از تقریبا سه ماه پیش از درگذشت شهیدابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور پیشین اشاره کرد.
وی افزود: کشورش همواره از تعامل در تمامی سطوح با تمامی طرف هایی که به ایران و ایرانیان به منظور تضمین منافع ملی احترام می گذارند، استقبال می کند. وی سخن گفتن از نیاز جمهوری اسلامی ایران به انجام مذاکرات را نادرست دانست.
مدیریت تنش
رهبر ایران به همراه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجه پارلمان در حالی نسبت به ازسرگیری مذاکرات هستهای چراغ سبز نشان دادند که چند روز قبل از آن عراقچی وزیر خارجه در یک گفت وگوی مطبوعاتی از عزم و اراده دولت جدید در خصوص «اداره تنش با واشنگتن و ازسرگیری روابط با کشورهای اروپایی» سخن به میان آورد.
عراقچی این دیپلمات کهنه کار معتقد است که چنین امری ممکن است به شرط آنکه «طرف مقابل از خط مشی کینه توزانه خود دست بردارد». وی تصویری از هدف وزارت خارجه ایران در مرحله آتی مبنی بر ازسرگیری توافق ۲۰۱۵ و لغو تحریم ها از راه انجام مذاکرات جدی و فشرده به همراه پایبندی بر اصول اساسی کشور ترسیم کرد.
کوروش احمدی سفیر سابق ایران در سازمان ملل نیز به نوبه خود بر لزوم بهره گیری از فرصت پیش آمده برای ازسرگیری مذاکرات و نجات توافق هسته ای تاکید کرد. وی از برخی از دیدگاه ها که مذاکرات جهت تضمین منافع ملی را با تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی از جمله جنگ اوکراین و غزه پیوند می‌زنند، انتقاد و تاکید کرد: نمی‌توان همه مسائل بین‌الملل را به طور همزمان حل و فصل کرد.
روز پایانی
احمدی در گفت وگو با الجزیره نت خاطرنشان کرد که کشورش در عمل به برخی از امتیازات توافق هستهای از جمله لغو تحریم تسلیحاتی و موشکی تهران دست یافت هر چند آمریکا از آن خارج شد.
وی بر لزوم نجات توافق برجام تا قبل از ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ به عنوان «روز پایانی آن» تاکید کرد تا راه را بر روی تمامی طرف‌هایی ببندد که می خواهند مکانیزم ماشه را علیه ایران فعال کنند و تحریم های بین المللی علیه جمهوری اسلامی از سرگرفته شود.
وی اظهار داشت : تحول بزرگ تحقق یافته توسط تهران طی چند سال اخیر در زمینه غنی سازی اورانیوم مانع از آن می شود که ایران به نقطه صفر بازگردد و محدودیت های اعمال شده علیه برنامه هسته ای خود را بپذیرد و همچنین وضعیت موجود مانع از آن می شود که واشنگتن توافق هسته ای را نجات دهد زیرا دیگر نمی تواند برنامه هسته ای ایران را به دوران قبل از خروج آمریکا بازگرداند با توجه به اینکه هم اکنون در آستانه ورود به باشگاه کشورهای هستهای قرار گرفته است.
احمدی ابراز داشت: نجات توافق هستهای حتی اندکی قبل از فرارسیدن روز پایانی بیش از آنکه به نفع طرف‌های غربی باشد، به نفع ایران است.
وی تاکید کرد: هر چند دستیابی به این امر سخت و دشوار است اما با فعال کردن مذاکرات وتوافق با برخی از طرف‌های ذیربط در خصوص برخی از مسائل ذیربط امکان پذیر است.
ماموریت دشوار
از سوی دیگر عبدالرضا فرجی راد سفیر سابق ایران در نروژ و سریلانکا و مجارستان معتقد است: توافق هستهای پس از پایان یافتن تاریخ اعتبار آن غیر قابل احیا است.
وی تاکید کرد: طرف اروپایی پس از خروج آمریکا از توافق برجام در سال ۲۰۱۵ به تعهدات خود پایبند نماند و در نتیجه بعید به نظر می‌رسد تهران بار دیگر به طرف غربی خود در خصوص پذیرش محدودیت‌ها علیه برنامه هستهای اعتماد نماید.
فرجی راد در گفت وگو با الجزیره نت پیشنهاد داد تا مذاکره میان تهران و طرف غربی به منظور دستیابی به توافق بر سر عدم دستیابی تهران به تسلیحات هستهای صورت گیرد به جای آنکه فرصت موجود برای کاهش سطح غنی‌سازی اورانیوم در ایران از ۶۰ درصد به تقریبا ۳ درصد از دست برود.
وی تاکید کرد: دو طرف باید با نقش نظارتی آژانس بین‌المللی انرژی هستهای موافقت کنند.
وی معتقد است: تحولات اخیر شکل گرفته در توافق هستهای باعث شده تا احیای آن به سبک گذشته به یک ماموریت بسیار دشوار تبدیل شود به ویژه با توجه به اینکه اقتصاد ایران در نتیجه خروج آمریکا از آن میلیاردها دلار دچار ضرر و زیان شد.
الجزیره