نورنیوز – گروه اجتماعی: با نزدیک شدن به ماه مهر، بازار نوشت‌افزار و کیف و کفش داغ تر از همیشه است. بنا بر آمار منابع رسمی، 16 میلیون و 700 هزار دانش آموز امسال به مدرسه می‌روند و در 540 هزار کلاس، سال تحصیلی جدید را آغاز می‌کنند. رقمی در حدود 3 میلیون و 200 هزار دانشجو نیز در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی، شروع سال جدید دانشجویی را جشن می‌گیرند.این مجموعه، صنعت نوشت‌افزار و اقلام مرتبط با تحصیل را با بازاری 20 میلیون نفری مواجه می کند.
این روزها بسیاری از خانواده ها همراه با فرزندان شان برای تهیه لوازم التحریر و کیف و کفش و لباس، راهی مراکز خرید می شوند؛ لوازمی که نمی‌توان از خرید آنها چشم پوشی کرد و دانش آموزان و دانشجویان برای تحصیل به آنها نیاز دارند. اما نکته مهم روند رو به رشد قیمت نوشت افزار و اقلام آموزشی است که هر سال نسبت به سال گذشته رشد می کند . رشد 40 درصدی قیمت های امسال چیزی است که در همان نگاه اول به چشم می آید. این موضوعی است که حتی خود فروشنده ها هم به آن اذعان می کنند.
بازار نوشت افزار در تسخیر چین و کره
بازار بزرگ تهران شلوغ تر از روزهای عادی است. این بار حضور بچه ها همراه با پدر و مادر پررنگ از روزهای دیگر است. بسیاری از آنها سراغ بازار بین الحرمین را می‌گیرند؛ یکی از بازارهای قدیمی که بورس اصلی نوشت‌افزار است. از همان ورودی بازار زرق و برق نوشت‌افزار فانتزی چشم ها را خیره می کند. بچه ها با دیدن پاک کن های رنگی که به شکل شخصیت های کارتونی هستند و تراش و سرمدادی‌هایی که عروسک‌های جورواجور روی آن قرار دارد پشت ویترین مغازه‌ها می‌ایستند و با اصرار می‌خواهند برایشان بخرند. بسیاری از مغازه‌داران انواع مختلف دفتر، جامدادی با جعبه‌های مدادرنگی و مداد شمعی را جلوی مغازه چیده اند و سرگرم معرفی و تبلیغ اند. کیف‌های رنگی با کوله پشتی‌هایی که روی برخی از آنها عکس فوتبالیست‌ها و شخصیت‌های کارتونی چاپ شده از سردر مغازه‌ها آویزان است و در همان نگاه اول بچه‌ها با گفتن شخصیت مورد علاقه شان از والدین می‌خواهند که همین کیف را برایشان بخرند.
کیف و کوله‌پشتی مدرسه از ۲۵۰ هزار تومان در ساده‌ترین جنس و شکل شروع می‌شود و تا 5 میلیون تومان بالا می‌رود. ارزان ترین کیف‌ها شکل و طرح خاصی ندارند و جنس‌شان از برزنت است و از ظاهر آن هم مشخص است دوام چندانی ندارند. کیف‌های چند میلیونی مارک دار با ضمانت‌های مختلف فروخته می‌شود و فروشنده ها تلاش می‌کنند مشتری ها را به خرید این کیف ها ترغیب کنند.
ایمان یکی از مغازه داران راسته نوشت‌افزار است. 12 سال است در این حرفه است. به قول خودش دیگر مثل گذشته خبری از شلوغی بازار و فوران مشتری نیست . می‌گوید : « بچه های امروز با گذشته خیلی فرق می‌کنند. الان آنها تعیین می‌کنند چه نوع کیف و نوشت‌افزار برای شان بخریم. بسیاری از آنها سراغ کیف و پاک‌کن و تراش و دفترهایی می روند که طرح کارتونی و شخصیت ها و قهرمانان انیمیشن روی آن چاپ شده است. البته خیلی از این نوشت افزارها چینی و کره‌ای هستند و با ارز آزاد وارد می شود. به همین دلیل قیمت‌شان بالا است. خیلی از خانواده ها به دنبال کیف بادوام و ارزان هستند ولی کیف بادوام کمتر از یک میلیون و 500 هزار تومان نیست. ما اینجا کیف 300 هزار تومانی هم داریم ولی جنس آن از برزنت است و با توجه به اینکه بچه ها هر روز باید چند جلد کتاب درسی و دفتر به مدرسه ببرند خیلی زود این کیف ها پاره می‌شوند. به همین دلیل به خانواده ها توصیه می‌کنیم کیف بادوام بخرند که البته قیمت آن گران است. مثلا این کوله پشتی مارک گابل که یکی از بهترین برندهای کیف اسپانیایی در دنیا است 3 میلیون و 400 هزار تومان است. این کیف حداقل برای 3 سال قابل استفاده است. برای خرید دفتر، هم نمونه های تولید داخل داریم و هم دفتر خارجی. به هر حال جنس دفتر خارجی شفاف‌تر و بهتر است و همه آنها سیمی هستند تا ورقی کنده نشود.»
یک میلیون تومان سهم لوازم نقاشی
مرتضی یکی دیگراز مغازه داران راسته بین الحرمین است. جعبه های دفتر و جامدادی را باز می کند ومشغول چیدن آنها می شود. برچسب های رنگی شخصیت های کارتونی و پاک کن و تراش هایی که هر کدام با رنگ و تصویر انیمیشن کنار هم ردیف شده را نشان می دهد و می‌گوید: «لوازم التحریر فانتزی طرفدار زیاد دارد. البته کیفیت خوبی هم ندارند اما بچه ها علاقه زیادی به اینها دارند و خانواده‌ها مجبور می‌شوند برایشان بخرند. مثلا این سرمدادی های طرح عروسکی در مجموعه 20 عددی 105 هزار تومان است؛ و یا این جامدادی‌های مدل تبلتی طرح‌دار که طرفدار زیادی بین دختران دانش آموز دارد هر کدام 300 تا 400 هزار تومان است. مداد رنگی 12 رنگ مدل آریا که یکی از با کیفیت ترین مدادهای تولید داخل است هم 120 هزار تومان قیمت دارد ولی مدل خارجی فابرکاستل 180 هزار تومان است. مجموعه لوازم نقاشی دانش آموزان نزدیک به یک میلیون تومان خرج برمی دارد. مثلا گواش 12 رنگ پنتر 400 هزار تومان است و آبرنگ 24 رنگ آقامیری 232 هزار تومان قیمت دارد. معمولا مدارس این چند مدل را به عنوان لوازم نقاشی معرفی می کنند تا خانواد ها تهیه کنند. البته لوازم التحریر تولید داخل افزایش قیمت زیادی نداشته است اما برخی از خانواده‌ها ترجیح می‌دهند نوشت‌افزار خارجی بخرند.»
نوشت افزار، اولویت مخارج شهریور
شهریور برای بسیاری از خانواده‌هایی که فرزندان دانش آموز دارند با ماه های دیگر فرق می کند. اولویت اول مخارج این ماه برای خانواده ها خرید لوازم التحریر و کیف و کفش است . برخی از آنها حتی از هزینه‌های معمولی زندگی در این ماه می‌زنند تا بتوانند لوازم مورد نیاز برای سال تحصیلی فرزندشان را تهیه کنند. محمد علی همراه با همسر و دخترش برای خرید به بازار آمده است. کیف صورتی داخل نایلون را نشان می‌دهد و می‌گوید : «پارسال برای دخترم که پایه سوم ابتدایی است کیف خریدم ولی به دلیل اینکه باید هر روز همه دفتر و کتاب هایش را به مدرسه می‌برد خیلی زود پاره شد. امسال مجبور شدم کیف خارجی و با کیفیت بخرم. 10 عدد دفتر مشق خریدیم که نزدیک به 600 هزار تومان شد. برای سه عدد پاک کن و دو عدد تراش به همراه دو جعبه مداد سیاه و یک جعبه مداد رنگی و مداد شمعی و آبرنگ و دفتر نقاشی و یک جامدادی طرح‌دار 800 هزار تومان پرداخت کردیم. برای همه اینها در کنار کفش و روپوش مدرسه بیشتر از 5 میلیون تومان هزینه کردیم. من و همسرم شاغل هستیم و تلاش می‌کنیم لوازم التحریر نوشت‌افزارمورد نیاز دخترمان را تهیه کنیم ولی برخی از خانواده‌ها توان پرداخت ندارند. مجبورند از دیگر هزینه‌های زندگی بزنند تا بتوانند لوازم التحریر نوشت‌افزارو کیف و کفش بخرند.»
ماه مهر با نوشت افزار ایرانی
چند کیلومتر بالاتر از بازار بزرگ تهران در نقطه ای در وسط شهر وضعیت بازار نوشت‌افزار و کیف کمی فرق می‌کند. اینجا خبری از جنس خارجی نیست و همه چیز تولید داخلی است. نمایشگاه "ایران نوشت " از 17 شهریور ماه با حضور 100 برند داخلی در مصلای تهران آغاز شده و تا آخر شهریور ماه ادامه دارد. غرفه ها در شبستان اصلی به ترتیب کنار هم قرار دارند و تولیدکنندگان نوشت‌افزار داخلی هر کدام محصولات تولیدی‌شان را می‌فروشند. دفاتری با تصاویری از فرماندهان شهید و حاج قاسیم سلیمانی تا دختر کاپشن صورتی و قهرمانان ملی و اساطیر ایرانی. «اینجا خیلی از لوازم التحریر را می‌توانیم با قیمت مناسب تر از مراکز دیگر بخریم.» این را محمود که با همسر و پسرش برای خرید آمده است می‌گوید و کوله پشتی که تصویری از پرچم ایران روی آن نقش بسته را نشان می‌دهد. «خوشبختانه در این نمایشگاه لوازم التحریر تولید داخل و با کیفیت با قیمت مناسب فروخته می‌شود و خانواده‌ها می‌توانند با هزینه ای کمتر، لوازم التحریر و کیف بچه‌ها را بخرند. ما 7 عدد دفتر مشق به همراه دو جعبه مداد سیاه و قرمز و یک جعبه مداد رنگی ، دو پاک کن و تراش و آبرنگ و جامدادی همراه با کوله پشتی را مجموعا به قیمت 2 میلیون تومان خریدیم درحالی که همه اینها را اگر بیرون تهیه می‌کردیم شاید دوبرابر باید پول می‌دادیم.»
سعید شهیدیان فروشنده یکی از غرفه‌های نوشت افزار با اشاره به استقبال خوب مردم از نوشت‌افزار تولید داخل گفت: «خوشبختانه طی سالهای گذشته در زمینه تولید لوازم‌التحریر نوشت‌افزاربا کیفیت خودکفا شده‌ایم و خیلی از این محصولات با مشابه خارجی می‌توانند رقابت کنند. از طرف دیگر قیمت این لوازم بسیار مناسب تر از مشابه خارجی است. ضمن اینکه ما دراین نوشت افزارها تصاویر قهرمانان ملی را چاپ می‌کنیم . همین دفتری که تصویری از شهید سلیمانی است بسیار مورد استقبال قرار گرفته و خیلی از بچه‌ها دوست دارند دفتری با عکسی از این شهید بزرگوار را داشته باشند. اینجا سعی می‌کنیم لوازم التحریر فانتزی نفروشیم چون کاربردی نیستند و فقط زیبایی ظاهری دارند.»
قطعی برق و افزایش قیمت نوشت افزار
امسال نوشت افزار در مجموع گران تر از سال پیش است. فرقی هم ندارد که از بازار تهیه کنید یا از نمایشگاه‌هایی مثل "ایران نوشت". یکی از دلایل افزایش قیمت لوازم التحریر، قطعی برق در تابستان و تاثیر منفی آن بر روند تولید است. این را محسن گلستانی، رئیس اتحادیه صنف نوشت افزار تهران می‌گوید و تاکید می‌کند: «اکثر نوشت‌افزارهای کشور معمولا در فصل تابستان تولید می‌شود که متاسفانه قطعی‌های اخیر برق کارخانجات باعث ایجاد تاثیر منفی بر روند تولید محصولات شده. این قطع برق، دلیلی برای کاهش عرضه و افزایش قیمت است. در حوزه کالاهای وارداتی نیز به واسطه تغییرات نرخ ارز، قیمت لوازم‌التحریر با افزایش روبهرو بوده و این رشد قیمت بر روی نوشت‌افزار داخلی نیز اثر گذاشته، چراکه مواد اولیه بخش قابل توجهی از این اقلام نیز وارداتی است. »
رئیس اتحادیه صنف نوشت‌افزار تهران تاکید کرد: «با تلاشهای صورت‌گرفته در زمینه تأمین کالاهای اساسی حوزه نوشت‌افزار کمترین فشار به خانوار وارد شده و بیشتر افزایش قیمت‌ها مربوط به کالاهای فانتزی در این حوزه است. کیفیت نوشت‌افزار ایرانی از دید تخصصی حتی در برخی موارد فراتر از انتظار ماست و این روند پیشرفت باعث شده که با نمونه‌های خارجی نیز امکان رقابت وجود داشته باشد. اگر مصرف‌کننده‌ها از برندهای معتبر داخلی برای تهیه نوشت‌افزار مورد نیاز خود خرید کنند مطمئنا می‌توانند از کیفیت مطلوبی برخوردار شوند.»
نورنیوز