×
اقتصادی
شناسه خبر : 187393
تاریخ انتشار : پنج‌شنبه 1403/06/15 ساعت 14:57
اماواگرهای افزایش قیمت بنزین؛ آیا شیوه سهمیه‌بندی تغییر می‌کند؟

نورنیوز گزارش می‌دهد؛

اماواگرهای افزایش قیمت بنزین؛ آیا شیوه سهمیه‌بندی تغییر می‌کند؟

مصرف بنزین بیش از 120 میلیون لیتر در روز به معضلی برای دولتمردان بدل شده است و صحبت‌های روز گذشته رئیس‌جمهور مبنی بر لزوم انجام جراحی اقتصادی با رضایت مردم، احتمالات گوناگونی را نسبت به برنامه دولت برای کنترل مصرف این کالای استراتژیک مطرح کرده است.

نورنیوز ـ گروه اقتصادی: بنزین همواره به عنوان یک کالای استراتژیک مطرح بوده است اما شاید بتوان گفت که از اوایل دهه ۱۳۸۰ بود که افزایش معنادار نرخ بنزین، آنرا به مساله‌ای اجتماعی و البته مهم برای کشور تبدیل کرد. بزرگترین شوک افزایش قیمت طی سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۲ رقم خورد هنگامی که قیمت بنزین از لیتری ۸۰ تومان به ۷۰۰ تومان رسید و افزایش حدود 900 درصدی را رقم زد. پس از آن، نرخ بنزین تا سال ۱۳۹۸ ثابت بود تا آبانماه آن سال با افزایش بیش از ۲۰۰ درصدی به ۱۵۰۰ تومان رسید.

نرخ بنزین؛ چالش جدی دولت چهاردهم

با گذشت نزدیک به ۵ سال از آخرین افزایش نرخ بنزین، کشور در دور باطلی از افزایش تقاضا و عرضه گرفتار شده و مساله قیمت و یارانه پرداختی برای هر لیتر بنزین به یکی از چالش‌های مهم دولت بدل شده است به گونه‌ای که رئیس‌جمهور در نخستین ماه از فعالیت دولت چهاردهم و در مراسم تودیع و معارفه وزیر امور اقتصاد و دارایی به این موضوع پرداخت و تاکید کرد: «منطقی ندارد که بنزین را به قیمت دلار آزاد بخریم و با سوبسید بفروشیم، آیا واقعا اقتصاددانان و تجارب بین‌المللی این را از ما می‌پذیرند؟». دکتر پزشکیان در ادامه تصریح کرد: «من (به عنوان دولت) پول گندم، دارو و نهاده‌ها و حقوق بازنشستگان را ندارم، اما بنزین با دلار ۵۰ هزار تومان را می‌فروشم ۱۰ تومان»

گفتنی است که پیشتر وزیر نفت اعلام کرده بود که افزایش نرخ بنزین در دستور کار دولت چهاردهم نیست، با اینحال رئیس‌جمهور 2 روز پیش در نخستین سفر استانی خود در جمع فعالان اقتصادی خراسان رضوی نیز تلویحا به این موضوع اشاره اما اینبار تاکید کرد: جراحی اقتصادی برای کشور لازم است اما در هر مداخله‌ای باید حتما اقشار آسیب پذیر را درنظر بگیریم و اجازه ندهیم زیر چرخ‌های توسعه له شوند.
پزشکیان افزود: قدم اول ما رضایت مردم است و اگر مردم نیز بدانند که مصلحت آنان در جراحی‌های اقتصادی است قطعا خواهند پذیرفت و لذا در هر مداخله‌ اقتصادی، حتما ابتدا با مردم گفتگو خواهیم کرد.

امکان واقعی‌سازی قیمت وجود دارد؟

سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا در حال حاضر امکان واقعی‌سازی قیمت بنزین در کشور وجود دارد؟ و آیا می‌توان افزایش قیمت‌ احتمالی را با کمترین فشار بر اقشار آسیب‌پذیر اعمال کرد؟ و از همه مهمتر اینکه آیا بکارگیری این روش می‌تواند به کاهش مصرف و حل معضل ناترازی بنزین بیانجامد؟

هنوز درباره اینکه جراحی اقتصادی (به گفته پزشکیان) به چه صورت خواهد بود، صحبتی به میان نیامده اما تجربه تلخ افزایش نرخ بنزین در سال 1398 که  با نارضایتی‌های اجتماعی همراه بود نشان داد که آزموده را آزمودن خطاست. از سوی دیگر نتایج پژوهش‌ها نشان می‌دهد که افزایش نرخ بنزین در بلندمدت نه تنها به کاهش مصرف نمی‌انجامد بلکه بعضا به افزایش مصرف تا 25 درصد نیز منجر خواهد شد.

از سوی دیگر کارشناسان بر این باورند که تولید خودروهای غیراستاندارد با مصرف بالا یکی از معضلات کشور در کنترل مصرف بنزین است. خودروهایی که گاهی با برگزاری لاتاری‌های خودرویی و انباشت مبالغ هنگفتی از دارایی‌های مردم در بانک‌ها و پس از پشت سرگذاشتن نوبت‌های چهار تا شش ماهه در اختیار خریداران قرار می‌گیرد. خودروهایی که چند برابر میانگین مصرف جهانی مصرف می‌کنند و دقیقا به همین دلیل به روند صعودی افزایش مصرف بنزین دامن می‌زنند.

نبود زیرساخت‌های مناسب حمل و نقل عمومی و فرسودگی ناوگان، فرسودگی بیش از 30 درصدی خودروهای سواری، قاچاق سوخت و حتی تغییر ساعت کاری ادارات که به استفاده بیش از پیش خودروهای شخصی منجر شده است، از دیگر عوامل مصرف بالای بنزین در کشور شمرده می‌شود که متاسفانه مقابله با اغلب این مشکلات در کوتاه مدت امکانپذیر نیست و نیاز به برنامه‌ریزی و صرف بودجه سنگین در بازه زمانی چند ساله دارد.

افزایش 30 درصدی مصرف در 2 سال

آمارها نشان می‌دهد که میزان مصرف بنزین روزانه کشور بیش از 120 میلیون لیتر است، این در حالی است که میانگین مصرف در سال 1401، حدود 88 میلیون لیتر بوده است و این بدان معناست که میزان مصرف در طول 2 سال 30 درصد افزایش یافته است. از سوی دیگر اگرچه ظرفیت اسمی تولید بنزین پالایشگاه‌های کشور 110 میلیون لیتر است اما میزان تولید آنها حدود 98 میلیون لیتر است و لذا شکاف عمیقی بین تولید و مصرف وجود دارد که طبیعتا با واردات و تحمیل هزینه‌های سنگین بر بودجه عمومی همراه است.

راه‌حل رفع ناترازی

مساله اینجاست که با توجه به ناترازی شدید بنزین چند راهکار بیشتر پیش پای دولتمردان قرار ندارد؛ نخست، افزایش تولید و دیگری کنترل مصرف که یکی از راه‌های آن افزایش قیمت است که البته مشخص نیست بتواند به کاهش تقاضا بیانجامد.

در این میان طرح اختصاص سهمیه به هر فرد نیز از سوی برخی کارشناسان مطرح شده است. اسماعیل کفایتی رئیس پارک نوآوری و فناوری نفت و گاز کشور در گفتگویی در خصوص اختصاص سهمیه بنزین به هر نفر تصریح کرد: طرح اختصاص سهمیه بنزین به هر کد ملی تبعاتی دارد که باید آنها را مدنظر داشت و در این راستا بهتر است که سهمیه بنزین افراد به صورت نقدی در اختیار آن‌ها قرار نگیرد اما هر چه هست، تصمیم دولت باید به گونه‌ای باشد که همه از این نعمت بهره‌مند شوند و حتی افرادی که خودرویی هم ندارند شامل دریافت سهمیه بنزین باشند.

آنچه روشن است این است که معضل ناترازی بنزین در ایران مساله‌ای پیچیده و چندوجهی است و لذا هر طرحی برای رفع ناترازی بنزین باید با درنظر گرفتن پیوست‌های زمانی، فرهنگی، اجتماعی و بکارگیری خرد جمعی به منظور کاهش تبعات تورمی و معیشتی همراه باشد.


نورنیوز
نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
دادن مجوز واردات برنج و نهاده‌ها به افراد خاص منجر به انحصار می‌شود
سالگرد شکست حصر آبادان؛ آغاز تغییر موازنه و بلوغ مقاومت
استقلال و پرسپولیس در لیگ برتر کشتی حضور خواهند داشت
جهش چشمگیر بورس
مرکز آمار: تورم نقطه‌ای در شهریور 45.3 درصد شد
لیگ بی رمق | 6 گل در 7 بازی هفته پنجم لیگ برتر
کرونا در راس ویروس‌های تنفسی در شهریور ماه
سامانه ارز خدماتی آبان‌ماه فعال می‌شود
دورکاری پنجشنبه‌ها در یزد تا پایان سال
اورژانس اجتماعی کمتر از 300 خودرو دارد
وزیر ارتباطات: اتصال منازل و کسب و کارها به فیبر نوری از 100 درصد عبور کرد
قیمت طلا و سکه امروز شنبه 5 مهر + جدول
سایپا پیش‌فروش جدید خود را از امروز کلید زد
قیمت دلار و سایر ارزها امروز شنبه 5 مهر 1404
بازگشت قیمت نفت به 70 دلار
واکنش مقاومت عراق به تهدیدات نتانیاهو
پزشکیان: درخواست آمریکا غیرقابل قبول است
صعود والیبال بلغارستان به فینال قهرمانی جهان
مخالفت AFC با درخواست هند برای تغییر محل دیدار با سپاهان
وزیر راه و شهرسازی: مکانیسم ماشه چیز جدیدی نداشت
جنیفر لارنس: آنچه در غزه می‌گذرد «نسل‌کشی» است
وزیر خارجه بحرین: ساختار سازمان ملل باید تغییر کند
قیمت خودرو داخلی و خارجی امروز 5 مهر1404+ جدول
ماینر غیرمجاز گزارش دهید ، 300 میلیون پاداش بگیرید
نورنما | 5مهر سالروز شکست حصر آبادان گرامی باد
اعتراف زن جوان به قتل خواستگار مجازی
اوباما خواستار تأسیس کشور مستقل فلسطینی شد
رسیدگی به اعتراضات آنلاین جریمه‌های رانندگی توسط هوش مصنوعی
امکان پرداخت کالابرگ با 2 روش
صرفه‌جویی 3.5 میلیارد دلاری در واردات کالاهای اساسی
شکست طرح آمریکا برای ساخت هزاران پهپاد برای مقابله با چین
هشدار چین به جامعه تجاری ژاپن درباره فعالیت‌های مشکوک جاسوسی
اروپا دیوار پهپادی از محل دارایی‌های مسدود شده روسیه می‌سازد
عراق: ایران بارها تاکید کرده مطلقاً قصد داشتن سلاح هسته‌ای را ندارد
لاریجانی: مقاومت مایه افتخار همه جهان اسلام است
افتتاح حساب جدید برای دارندگان بالای 10 حساب ممنوع شد
هشدار رئیس جمهور مصر: هیچ کس نمی‌تواند مصر را مورد تجاوز قرار دهد
روزنامه عبری: صندلی‌های خالی جلوی نتانیاهو جایگاه اسرائیل را نشان داد
کناره‌گیری حدادی از امور اجرایی پرسپولیس
زلنسکی خواستار موشک‌های تاماهاوک از ترامپ شد
تشکیل پرونده قضایی برای برهم‌زنندگان ‌امنیت روانی جامعه
پزشکیان: ایران به ان‌پی‌تی متعهد است
واکنش حماس به سخنرانی نتانیاهو در مجمع عمومی سازمان ملل
شهادت دو مأمور پلیس استان مرکزی در درگیری با سارقان مسلح
انفجار در مرکز داده کره‌جنوبی و اختلال در صدها سیستم دولتی + عکس
اسلامی: آژانس باید حملات به مراکز هسته‌ای ایران را محکوم می‌کرد
درخواست ترامپ برای لغو حق شهروندی آمریکا بر اساس تولد
تا آزادی قدس شریف به حمایت از مقاومت ادامه می‌دهیم
وزیر دفاع پاکستان: اسلام آباد برای تنش زدایی بین ایران و آمریکا نقش‌آفرینی می‌کند
جزئیات اصلاح آیین‌نامه رتبه‌بندی معلمان اعلام شد
X
آگهی تبلیغاتی