×
فرهنگی
شناسه خبر : 184717
تاریخ انتشار : شنبه 1403/05/20 ساعت 08:37
سهم نویسندگان مهاجرافغانستانی در تقویت زبان فارسی

نورنیوز در گپ و گفتی با احمد مدقق، تولیدات ادبی نویسندگان مهاجر افغانستانی را بررسی می‌کند؛

سهم نویسندگان مهاجرافغانستانی در تقویت زبان فارسی

ادبیات داستانی مهاجرت در میان نویسندگان افغانستانی به معنای واقعی شکل نگرفت. پر‌رنگ‌ترین دستاوردی که نویسندگان مهاجر افغانستانی برای کلیت داستان فارسی داشتند بیشتر دستاوردهای زبانی بوده، از این لحاظ که دایره واژگان تازه ای را به کلیت داستان فارسی اضافه کردند.

نورنیوز- گروه فرهنگی:  تقریباً هیچ کشوری به اندازه افغانستان حضور موج عظیم مهاجران خود در ایران اسلامی را تجربه نکرده است. با عنایت به این حقیقت تاریخی باید اعتراف کرد که مهاجرین افغانستانی، خصوصا صاحبان قلم و پدیدآورندگان آثار ادبی،اثرات زیادی بر تولیدات فرهنگی و هنری   ایران داشته‌اند برای بررسی همین موضوع و به بهانه ایام سالمرگ محمد سرور رجایی، با احمد مدقق نویسنده و فیلمنامه‌نویس افغانستانی، درباره ظرفیت جامعه مهاجر افغانستانی در حوزه تولیدات ادبی به زبان فارسی گفت و گو کرده ایم.

  شاخصه اصلی ادبیات داستانی افغانستان چیست؟

به نظرم شاخصه اصلی ادبیات داستانی افغانستان در نیم قرن اخیر این بوده که خیلی با موضوعات سیاسی و اجتماعی گره خورده است. از ابتدای دهه 1340ش که در برخی شهرهای افغانستان به داستان کوتاه مدرن توجه شد ما شاهد دوره پرباری در ادبیات داستانی افغانستان بودیم. حال و هوای داستانهای آن زمان بیشتر حول محور رئالیسم اجتماعی بود. در دهه 1360ش نیز به همین نحو یک فضای ایدئولوژیک بر ادبیات داستانی افغانستان حکمفرما بود چه آنهایی که رئالیسم سوسیالیستی را دنبال می‌کردند و چه آنهایی که به دنبال ادبیات مقاومت بودند توجه ویژه‌ای به فضای روز جامعه که شامل تقابل دو ایدئولوژی مارکسیسم و اسلام بود داشتند. اما این به این معنا نیست که داستان نویسان در داستانهایشان یک رویکرد فلسفی داشته باشند. چه کسانی که خواهان انعکاس ارزشهای مارکسیستی در آثار خود بودند و چه کسانی که هوادار اسلامگرایی در ادبیات داستانی بودند بیشتر توجه شان به حقایق اجتماعی بود تا ریشه‌های فلسفی این دو رویکرد.

  تولیدات ادبی نویسندگان افغانستانی را طی سالهای حضور در ایران چگونه ارزیابی می کنید؟

 به نظرم ادبیات مهاجرت نویسندگان افغانستانی از لحاظ حال و هوا و موضوعاتی که به آن پرداخته می‌شد بسیار متأثر از ادبیات داستانی داخل افغانستان است. یعنی بسیاری از داستانها توسط نویسندگان مهاجر نوشته می‌شد بدون این که رد و نشانی از آن کشوری که نویسنده در آن هست دیده شود و فضای داستانها کاملاً در داخل افغانستان می‌گذشت به این معنا که ادبیات داستانی مهاجرت در میان نویسندگان افغانستانی به معنای واقعی شکل نگرفت هر چقدر که داستان نویسان  داخل افغانستان با فضای سیاسی-اجتماعی پیرامون خود ارتباط برقرار می‌کردند و تلاش می‌نمودند که داستانی پیرامون آن بنویسند اما در فضای مهاجرت متأسفانه این اتفاق نیفتاد و نویسندگانی که در  این عرصه حضور داشتند بیشتر حال و هوای داخل افغانستان را بازتاب می‌دادند و کمتر ردی از جغرافیا، بوم و حال و هوای آن کشوری که در آن مهاجر کرده بودند در داستانهای شان بازتاب داده می‌شد. همین حالا هم همین طور است یعنی الان داستانهای تازه‌ای که نویسندگان مهاجر ما در کشورهای اروپایی می‌نویسند هنوز حال و هوای افغانستان را دارد. انگار نویسنده هنوز دارد در افغانستان زیست می‌کند و مسائل داخل افغانستان برایش آنقدر اهمیت دارد که فرصت رسیدگی به مسائل مهاجرت را ندارد.

احمد+مدقق
نویسندگان افغانستانی طی این سالها چه دستاوردی برای ادبیات فارسی داشته‌اند؟

به نظرم پر‌رنگ‌ترین دستاوردی که نویسندگان افغانستانی برای کلیت داستان فارسی داشتند بیشتر دستاوردهای زبانی بوده؛ از لحاظ این که  دایره واژگان تازه ای را به کلیت داستان فارسی اضافه کردند. وگرنه از لحاظ این که  به نظریه های سیاسی، اجتماعی و فلسفی توجه داشته باشند یا از منظر تکنیک  و فرمهای تازه در داستان به نظرم ادبیات افغانستان همیشه یک قدم عقب‌تر از کلیت داستان فارسی بوده است و نویسندگان افغانستان در همان فضاهای رئالیسم اجتماعی قلم زده‌اند‌ و اگر تازگی برای ادبیات داستانی فارسی داشتند از جهت زبانی بوده‌ است.

خود شما چه فعالیت هایی در حوزه ادبیات داستانی افغانستان داشته اید؟

 فعالیت های من متنوع است. دلیل این تنوع هم توانمندی خیلی بالای من نیست بلکه به دلیل این است که در افغانستان در زمینه‌های مختلف ادبیات و هنر کار نشده است. در هر زمینه‌ای آدم بخواهد کار بکند دیده می‌شود بنابراین من در زمینه ادبیات کودک و نوجوان داستانهای متعددی نوشته‌ام علاوه بر آن دو مجموعه کتاب کودک به نام فرشته‌ها زیر باران و پروانه‌ها دور چادر دارم. چهل شماره مجله کودک و نوجوان به نام باغ را سردبیری کرده‌ام و الان هم  مدیر مسئول و عضو شورای سردبیری یک مجله نوجوانان هستم  که در ایران منتشر می شود. یک رمان نوجوان به نام آتشگاه هم دارم. در مورد ادبیات داستانی بزرگسال هم یک مجموعه داستان به نام دختر ترکستانی و یک رمان بزرگسال با عنوان آوازهای روسی دارم که تنها رمان افغانستان با موضوع جهاد است البته رمانهای دیگری هم در مورد جهاد نوشته شده اند ولی رمانی که همسو با فضا و ارزشهای نهادینه ما است آوازهای روسی است. کارگاههای داستانی متعدد برگزار کردم و در زمینه فیلمنامه هم یک سریالی را فیلمنامه نویسی کردم به نام سرخ سالی.سالها نیز معاون آموزش و دبیر بخش داستان در انجمن ادبی کلمه بودم که انجمن مخصوص  مهاجران افغانستانی در ایران بود و حدود سه سال است که دبیر انجمن ادبی حوض هستم. انجمن ادبی حوض متشکل از داستان نویسان ایران و افغانستان است و فلسفه ایجاد آن نیز نمود یافتن فرهنگ مشترک ما در فعالیتهای جمعی بود. پیش از این ما یک انجمن ادبی که به طور تخصصی در مورد داستان کار بکند و اعضای اصلی آن مشترکاً ایرانی و افغانستانی باشند وجود نداشت و انجمن ادبی حوض اولین انجمن از این جنس است.

 


نورنیوز
نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
رقابت عشقی خونین / پسر جوان در دعوا بر سر یک دختر کشته شد
محبوبیت بالای پوتین بر اساس نظرسنجی اخیر روسیه
درخواست اعدام برای نخست‌وزیر سابق بنگلادش
حمایت قاطع شورای امنیت از دولت لبنان
نامه ایران، روسیه و چین به سازمان ملل درباره قطعنامه 2231
رسوایی‌های شاهزاده کار دستش داد
قتل عمد در تصادفات مربوط به خودروهای با چراغ زنون صحت ندارد
با وجود تمدید آتش بس صورت گرفت؛ حمله هوایی پاکستان به پکتیکا افغانستان
اعلام قوی‌ترین گذرنامه‌های جهان/ایران در رتبه چندم قرار دارند؟
طلایی‌پوشان سپاهان برنده از آبادان بیرون آمدند
ترکیه و سوریه درصدد گسترش توافق میان خود
تعطیلی مدارس تمام مقاطع مشهد فردا 26 مهر
فیلمبرداری با تلفن همراه از مسابقات لیگ برتر ممنوع شد
لحن ترامپ نرم شد/تعرفه‌های سنگین چین پایدار نخواهد بود
نتایج اولیه انتخابات نظام پزشکی اعلام شد؛ مشارکت بیش از 76 هزار نفر
بیانیه تند ایران در واکنش به ادعاهای ضدایرانی مقام انگلیس
وزیر خارجه: ایران تحت هیچ فشاری قرار نمی‌گیرد/حقوق حاکمیتی ایران قابل مذاکره نیست
آثار شکنجه بر پیکر 120 شهید فلسطینی
ترامپ به زلنسکی : تاماهاوک‌ها را نمی‌دهیم!
تمدید 4 ماهه خدمت سربازی اجباری در رژیم اسرائیل
پاداش عجیب عربستان صدای قهرمان جام جهانی را درآورد
کاهش 10 درصدی ارزش بورس تهران در نیمه نخست امسال
چین همزمان با رزمایش مشترک فیلیپین و آمریکا قدرت‌نمایی کرد
جان بولتون خود را به مقامات قضایی تسلیم کرد
ساپینتو: به باخت عادت نداریم / فکر نکنید رئال مادرید هستیم
حماس خواستار تکمیل روند آتش بس شد
واکنش تند هاشمیان به شایعات درباره جانشینش
فوت رهبر اپوزیسیون آرژانتین در پخش زنده تلویزیونی
فایننشال تایمز:عربستان در پی پیمان دفاعی با آمریکاست
هشدار حماس: خلع سلاح مقاومت، آغاز ناآرامی هاست
جدول لیگ برتر پس از بازی‌های امروز / استقلال در یک قدمی صدرنشینی!
پیشنهاد پرسپولیس به سرمربی سابق سپاهان!
سناتورهای آمریکایی قطعنامه‌ای برای جلوگیری از حمله آمریکا به ونزوئلا ارائه می‌دهند
جزییات جدید از ثبت‌نام وام 50 میلیون تومانی بازنشستگان تأمین اجتماعی
روسیه: شکست اروپایی‌ها در بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران
یارانه پردرآمدهاحذف می شود/ تعداد و دهک های مشمول
پلاک‌های جدید و متفاوت در راه سیستان و اینچه‌برون
پایان بازی و پیروزی استقلال در خانه /استقلال (1) - مس رفسنجان (0)+ فیلم گل اول
اصرار اتحادیه اروپا بر مواضع غیرسازنده درباره برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران
دستیار مورینیو در آستانه پیوستن به کادرفنی تیم ملی ایران
نقض مکرر آتش بس غزه از سوی رژیم اسرائیل/ایران محکوم کرد
رزمایش ونزوئلا در واکنش به تحرکات آمریکا
امیر دریادار سیاری: امنیت پایدار در سایه آمادگی و بازدارندگی حاصل می شود
گل گهر موقتا صدرنشین لیگ برتر شد
درگذشت کشتی گیر 18 ساله گیلانی در حین تمرین
بانک‌ها و خودروسازان زیر ذره‌بین؛ بازگشت هزاران میلیارد به جیب مردم
ابراز امیدواری ترامپ برای پیوستن عربستان به توافق ابراهیم
راز توافق آتش‌بس مرزی طالبان و پاکستان در قطر
انگلیس به پینگ‌پنگ‌باز 11 ساله ایران ویزا نداد
هت‌تریک مالی اسطوره پرتغالی رونالدو مقابل رقیب دیرینه مسی
X
آگهی تبلیغاتی