×
فرهنگی
شناسه خبر : 180266
تاریخ انتشار : سه‌شنبه 1403/04/12 ساعت 13:44
آرمانشهرِ جندی‌شاپور

«نورنیوز» بررسی می‌کند؛

آرمانشهرِ جندی‌شاپور

1700 سال پیش، در سرزمین آفتابگیر خوزستان، یک شهر قبله‌گاه علمی جهان شد؛ شهری که عموم شهروندانش پزشک، داروساز، ریاضی‌دان، هنرمند و فیلسوف بودند و از یونان و روم گرفته تا چین و هند به ایران آمده بودند تا در نخستین دانشگاه چندزبانه و چندرشته‌ای دنیا، زانوی تلمذ به خاک شهری گمشده در حافظه تاریخی ایران بسایند؛ جندی‌شاپور.

نورنیوز-گروه فرهنگی: تاریخِ ویرانی، در ذهن‌ها ماندگارتر است؛ از لای هر کتاب باستانی، هنوز بوی دود مشعل «تائیس» بر شانه‌های اسکندر می‌آید؛ و صدای سم اسب‌های فرماندهان تنگ‌چشم مغول که خاک ایران را سرند کردند؛ و فریاد مردمی که بعد از جنگ‌ها کورمال کورمال به دنبال چشم‌های‌ از حدقه درآمده‌شان روی زمین دست می‌کشیدند. این جغرافیایِ زخم‌خورده اما داستانی فراموش‌شده دارد؛ جندی‌شاپور.

هفده قرن پیش؛ زمانی که ژرمن‌ها هنوز جزو قبایل بدوی بودند و از شهرنشینی بی‌خبر، و زمانی که «بی‌سوادی»، فخر شاهزادگان روم شرقی به حساب می‌آمد، دانشگاهی به‌وسعت یک شهر در دل ایران متولد شد که آکادمی سقراط و افلاطون در برابرش مکتبی روستایی می‌نمود. فقط کافی است دقایقی چشم‌ها را ببندید و محوطه دانشگاه جندی شاپور را تصور کنید؛ محوطه‌ای که چون معبد مقدس است و کسی حق ندارد با سلاح به آنجا وارد شود. دانشجویانش به زبان فارسی، یونانی، سانسکریت و سریانی صحبت می‌کنند؛ برخی پزشکی می‌خوانند؛ شماری داروسازی یاد می‌گیرند؛ چشم پزشکی یک تخصص جداست و هر کدام از این رشته‌ها به یک زبان جداگانه تدریس می‌شود. در گعده‌های دانشجویان طبابت، هم از پزشکان عیسوی هستند و هم متخصصان طب اوستایی. گوشه دیگر حیاط، دانشجویان فلسفه هستند؛ دانشجویان ریاضی؛ دانشجویان ادبیات.

رنگ پوست، نوع پوشش و لهجه‌ها چنان متنوع است که اگر نام این دانشگاه را ندانید، حدس نمی‌زنید کدامشان بومی است و کدامشان مهاجر. هم یونانی و چینی و مصری هستند و هم مسیحی و بودایی و زرتشتی. دروازه‌های شهر علمی ساسانیان، به روی هر که استعدادی دارد، باز است و 50 کیلومتر از مدائن که بگذرید، پا به شهری می‌گذارید که فخری جز دانش ندارد؛ جندی شاپور، آرمانشهر بود.

فقط کافی است دقایقی چشم‌ها را ببندید و کلاس‌های جندی‌شاپور را تصور کنید؛ یک سو دانشجویان و یک سو استاد؛ اولین آموزشگاه مدرنی که شیوه «بالینی» را برای تدریس پزشکی بنیان گذاشت و بر همین پایه، بیمارستانی نزدیک دانشکده طبابت ساخت تا تئوری و تجربه را به هم پیوند بزند. همان‌طور که دانش شرقی را با یافته‌های غربی پیوند زد؛ همان‌گونه که عصاره تمام تمدن‌ها را در کتابخانه عظیم و افسانه‌ای‌اش گرد آورده بود.

دانش‌آموخته‌های طبابتش بعد از 5 سال تدریس و دریافت تضمین از 5 استاد و نشان‌دادن مهارت در معالجه امراض، راهی چهارگوشه دنیا می‌شدند. هیچ درباری نبود که نمی‌خواست یکی از طبیبان جندی‌شاپور را نداشته باشد و هیچ سرزمینی نبود که از کنار علم و مهارت پزشکان فارغ‌التحصیل ایران به‌راحتی بگذارد و نخواهد که او در کنار طبابت، استادی کند.

درختی که 17 قرن پیش در جندی‌شاپور کاشته شد، هنوز میوه می‌دهد. 17 قرن جنگ، جهل و نسیان هم نتوانست آنچه در جندی‌شاپور متولد شد را نابود کند. بشر در 17 قرن گذشته، مصرف‌کننده معلوماتی بود که از آن آکادمی مدرن بیرون آمد؛ هر چند کمتر کسی می‌داند نام آن سرزمین موعود گمشده، جندی‌شاپور بود.

سرزمینی که سال 2017 از سوی یونسکو به‌عنوان «قدیمی‌ترین دانشگاه جهان» مهمور شد و از زیر دفتر خاک‌خورده تاریخ بیرون آمد. دانشگاهی که 17 قرن پیش این جمله را روی پیشانی دروازه‌اش نصب کرده بود که « علم و فضیلت برتر از زور بازو و شمشیر است».

 

 


نورنیوز
نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
آلمان: تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران اعمال خواهند شد
چین: فرصت برای دیپلماسی درباره موضوع هسته‌ای ایران باقی است
کشورهای اسلامی برای مردم خود و ملت‌های مسلمان با توسعه همکاری‌ها امنیت و رفاه ایجاد کنند
تکذیب بازرسی آژانس در فردو و نطنز +فیلم
ترافیک سنگین در تمامی محور‌های ورودی تهران
چین: فعال کردن مکانیسم اسنپ‌بک به حل اختلافات کمکی نخواهد کرد.
تعقیب و گریز قاچاقچیان سوخت توسط پلیس هرمزگان
بن بست مذاکرات امنیتی بین اسرائیل و سوریه در آخرین لحظه
ایران جهان را به ایستادگی در برابر استانداردهای دوگانه و مزورانه فرامی‌خواند
شهادت 93 دانش‌آموز و 30 استاد دانشگاه در جنگ 12 روزه
اعلام زمان رای گیری شورای امنیت درباره ایران
وزیر خارجه عراق حمله به هر شهرونده عراقی را حمله به عراق دانست
جدول به روز لیگ برتر پس از بازی استقلال
تحقیر نتانیاهو در مجمع عمومی سازمان ملل
جنایت رژیم صهیونیستی توهین به کرامت انسانی است
استقلال(1) -شمس آذر (1) /توقف آبی پوشان در خانه+ فیلم
عرضه 11 محصول ایران‌خودرو بدون نیاز به حساب وکالتی
گروسی: نشانه‌ای درباره افزایش سطح غنی‌سازی اورانیوم ایران وجود ندارد
تاکید نخست‌وزیر چین به افزایش اقدامات یک‌جانبه توسط برخی کشورها
ایران از مواضع تاجیکستان در جنگ 12 روزه تقدیر کرد
سایپا فردا پیش‌فروش جدید خود را کلید می‌زند
هاشمیان در نشست هیئت مدیره باشگاه پرسپولیس
اعتراف گروسی به غیر منصفانه بودن عدم بازرسی آژانس اتمی از اسرائیل
انتخاب قطر به عنوان میزبان والیبال قهرمانی جهان در سال 2029
مصرف بنزین در تابستان امسال رکورد زد
خلاصه بازی گل‌گهر 0-0 فولاد؛ دوئل لک و گروسیان! +فیلم
ادعای ترامپ: به پایان جنگ غزه نزدیک شده‌ایم
عکس های منتخب حیات وحش هفته
سخنرانی عراقچی در نشست گروه دوستان مدافع منشور سازمان ملل
حذف تیم ملی چوگان ایران از جام‌جهانی
طی 6 ماهه گذشته بیش از 7 میلیون لیتر قاچاق سوخت در هرمزگان کشف شد
دیدار پزشکیان و ولیعهد کویت در نیویورک
شهباز شریف: نیروهای پاکستان «پاسخ قاطعی» به هند دادند
بیانیه گروه دوستان منشور ملل متحد در محکومیت تجاوزات امریکا و اسرائیل علیه ایران
درخواست فلسطین برای عضویت در بریکس
اسلامی: ایران اهل تعامل است، اما غرب تقابل را برگزیده
دخالت غیرمنتظره ترامپ در جام جهانی؛ تغییر محل بازی‌ها در صورت ناامنی
درخواست عراقچی از شورای امنیت سازمان ملل متحد
دلیل لغو کنسرت‌های سیروان خسروی و ایهام
طمع سازندگان بازار مسکن را متلاطم کرد
گروسی: قطع همکاری ایران با آژانس باعث افزایش تنش بین‌المللی می‌شود
فراخوان فوری پنتاگون برای نشست صدها ژنرال آمریکایی در پایگاه تفنگداران ویرجینیا
یائیر لاپید: رفتارهای دیکتاتورمآبانه نتانیاهو، مخالف اصول دموکراسی است
سخنرانی نتانیاهو در سازمان ملل؛دروغ پردازی های جنایتکار اصلی غرب آسیا درباره ایران
فلیک به رکورد طلایی 50 برد در بارسا رسید
سخنگوی کرملین: وضعیت اوکراین و موضع آن در مذاکرات هر روز در حال بدتر شدن است
رای گیری شورای امنیت دربارهٔ تعویق تحریم‌های ایران
علی‌اف: تصویب «مسیر ترامپ» یکی از نتایج کلیدی نشست واشنگتن بود
لاریجانی: مکانیسم ماشه اجرا شود، همکاری با آژانس متوقف می‌شود
کارگردان «مجنون»: جنگ 12 روزه، آغاز یک ژانر تازه در سینمای ایران است
X
آگهی تبلیغاتی