×
فرهنگی
شناسه خبر : 180266
تاریخ انتشار : سه‌شنبه 1403/04/12 ساعت 13:44

«نورنیوز» بررسی می‌کند؛

آرمانشهرِ جندی‌شاپور

1700 سال پیش، در سرزمین آفتابگیر خوزستان، یک شهر قبله‌گاه علمی جهان شد؛ شهری که عموم شهروندانش پزشک، داروساز، ریاضی‌دان، هنرمند و فیلسوف بودند و از یونان و روم گرفته تا چین و هند به ایران آمده بودند تا در نخستین دانشگاه چندزبانه و چندرشته‌ای دنیا، زانوی تلمذ به خاک شهری گمشده در حافظه تاریخی ایران بسایند؛ جندی‌شاپور.

نورنیوز-گروه فرهنگی: تاریخِ ویرانی، در ذهن‌ها ماندگارتر است؛ از لای هر کتاب باستانی، هنوز بوی دود مشعل «تائیس» بر شانه‌های اسکندر می‌آید؛ و صدای سم اسب‌های فرماندهان تنگ‌چشم مغول که خاک ایران را سرند کردند؛ و فریاد مردمی که بعد از جنگ‌ها کورمال کورمال به دنبال چشم‌های‌ از حدقه درآمده‌شان روی زمین دست می‌کشیدند. این جغرافیایِ زخم‌خورده اما داستانی فراموش‌شده دارد؛ جندی‌شاپور.

هفده قرن پیش؛ زمانی که ژرمن‌ها هنوز جزو قبایل بدوی بودند و از شهرنشینی بی‌خبر، و زمانی که «بی‌سوادی»، فخر شاهزادگان روم شرقی به حساب می‌آمد، دانشگاهی به‌وسعت یک شهر در دل ایران متولد شد که آکادمی سقراط و افلاطون در برابرش مکتبی روستایی می‌نمود. فقط کافی است دقایقی چشم‌ها را ببندید و محوطه دانشگاه جندی شاپور را تصور کنید؛ محوطه‌ای که چون معبد مقدس است و کسی حق ندارد با سلاح به آنجا وارد شود. دانشجویانش به زبان فارسی، یونانی، سانسکریت و سریانی صحبت می‌کنند؛ برخی پزشکی می‌خوانند؛ شماری داروسازی یاد می‌گیرند؛ چشم پزشکی یک تخصص جداست و هر کدام از این رشته‌ها به یک زبان جداگانه تدریس می‌شود. در گعده‌های دانشجویان طبابت، هم از پزشکان عیسوی هستند و هم متخصصان طب اوستایی. گوشه دیگر حیاط، دانشجویان فلسفه هستند؛ دانشجویان ریاضی؛ دانشجویان ادبیات.

رنگ پوست، نوع پوشش و لهجه‌ها چنان متنوع است که اگر نام این دانشگاه را ندانید، حدس نمی‌زنید کدامشان بومی است و کدامشان مهاجر. هم یونانی و چینی و مصری هستند و هم مسیحی و بودایی و زرتشتی. دروازه‌های شهر علمی ساسانیان، به روی هر که استعدادی دارد، باز است و 50 کیلومتر از مدائن که بگذرید، پا به شهری می‌گذارید که فخری جز دانش ندارد؛ جندی شاپور، آرمانشهر بود.

فقط کافی است دقایقی چشم‌ها را ببندید و کلاس‌های جندی‌شاپور را تصور کنید؛ یک سو دانشجویان و یک سو استاد؛ اولین آموزشگاه مدرنی که شیوه «بالینی» را برای تدریس پزشکی بنیان گذاشت و بر همین پایه، بیمارستانی نزدیک دانشکده طبابت ساخت تا تئوری و تجربه را به هم پیوند بزند. همان‌طور که دانش شرقی را با یافته‌های غربی پیوند زد؛ همان‌گونه که عصاره تمام تمدن‌ها را در کتابخانه عظیم و افسانه‌ای‌اش گرد آورده بود.

دانش‌آموخته‌های طبابتش بعد از 5 سال تدریس و دریافت تضمین از 5 استاد و نشان‌دادن مهارت در معالجه امراض، راهی چهارگوشه دنیا می‌شدند. هیچ درباری نبود که نمی‌خواست یکی از طبیبان جندی‌شاپور را نداشته باشد و هیچ سرزمینی نبود که از کنار علم و مهارت پزشکان فارغ‌التحصیل ایران به‌راحتی بگذارد و نخواهد که او در کنار طبابت، استادی کند.

درختی که 17 قرن پیش در جندی‌شاپور کاشته شد، هنوز میوه می‌دهد. 17 قرن جنگ، جهل و نسیان هم نتوانست آنچه در جندی‌شاپور متولد شد را نابود کند. بشر در 17 قرن گذشته، مصرف‌کننده معلوماتی بود که از آن آکادمی مدرن بیرون آمد؛ هر چند کمتر کسی می‌داند نام آن سرزمین موعود گمشده، جندی‌شاپور بود.

سرزمینی که سال 2017 از سوی یونسکو به‌عنوان «قدیمی‌ترین دانشگاه جهان» مهمور شد و از زیر دفتر خاک‌خورده تاریخ بیرون آمد. دانشگاهی که 17 قرن پیش این جمله را روی پیشانی دروازه‌اش نصب کرده بود که « علم و فضیلت برتر از زور بازو و شمشیر است».

 

 


نورنیوز
نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
سازمان ملل قطعنامه همکاری با اکو را تصویب کرد
آخرین خبر از افتتاح مسیر رفت فاز 2 آزادراه تهران - شمال
متوسط عمر زنان و مردان در ایران چقدر است؟
واکنش فدراسیون فوتبال به تمسخر تیم‌ملی
سامانه اعلام قیمت خودرو مشخص شد
انتقاد تند وزارت صمت به وزارت نیرو
بادبان‌های انسانیت روی عرشه قایق‌های امید
دولت فرانسه، ادعای واشنگتن درخصوص به رسمیت شناختن کشور فلسطین را رد کرد
پرتکرارترین نام‌های زن در ایران چه نامهایی هستند؟
روند عادی‌سازی با کشورهای عربی را خدشه دار می کند
نیم کیلو طلا در انتظار کاربران؛ کمپین مشترک روبیکا و ملی‌گلد آغاز شد
تمدید فرصت ثبت‌نام کتب درسی تا 30 شهریور
ابلاغ دستورالعمل جدید تنظیم بازار خودرو + جزئیات
محرومیت سنگین جام اتحادیه برای لوئیس سوارز
انتقاد از طرح مسکن 15 متری/رکود بی سابقه بازار مسکن در 50 سال اخیر
سقف وام خرید خودرو جانبازان تعیین شد
ثبت‌نام نکردن در سامانه املاک مساوی است با قبض برق نجومی
نظام نوین جهانی در حال ظهور است
باشگاه استقلال همچنان درگیر مطالبات سنگین بازیکنان و مربیان پیشین
طرح صلح احتمالی واشنگتن برای پایان جنگ روسیه و اوکراین
حملات اسرائیل به غزه/ شهادت 21 نفر دیگر/تخریب کامل برج مسکونی «السوسی»
کنسرت قربانی باز هم تمدید شد
شمار قربانیان زلزله افغانستان به 3 هزار نفر افزایش یافت
سن سکته قلبی در ایران 10 سال پایین‌تر از اروپا
کاراته‌کاها 6 مدال در چین درو کردند
پزشکیان: با منابع موجود، چه، کجا و چگونه بکاریم، اولویت اول جهاد کشاورزی است
حکم قطعی قصاص برای قاتل خبرنگار ایرنا صادر شد
قیمت مرغ در بازار به زودی کاهش می‌یابد
رشد 19 هزار واحدی شاخص کل بورس تهران در آغاز هفته
مراکش اولین تیم آفریقایی صعودکننده به جام جهانی 2026 شد
آغاز مانور چندملیتی بریکس با مشارکت ایران و اندونزی
اژه‌ای در دیدار با عمار حکیم: ملت ایران بیش از هر زمان دیگری متحد است
دیدار لاریجانی و عمار حکیم با محوریت همکاری‌های ایران و عراق
قیمت طلا و سکه امروز شنبه 15 شهریور 1404 + جدول
سخنگوی آموزش و پرورش: در سال تحصیلی جدید کمبود معلم نداریم/آموزش مجازی فقط در شرایط اضطرار
کاهش خاموشی‌ها تا آخر شهریور ماه
قیمت دلار امروز شنبه 15 شهریور 1404
هشدار رئیس سابق موساد علیه نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی
دومین خرید لالیگایی تراکتور کیست؟
سقف وام‌های بانکی افزایش یافت
2700 نفر در تصادفات شهریور ماه جان باختند/ثبت 166 میلیون سفر تابستانی در کشور
عبور مصرف روزانه بنزین از مرز 140 میلیون لیتر
تخت‌جمشید امروز میزبان ارکستر ارمنستان است
وحدت کلید پیروزی جهان اسلام
عارف به دیدار معاون اول‌های دولت‌های قبل رفت
استقلال در آستانه جذب یک مهاجم خارجی از بین دو گزینه
نورنما | اجرای زیبای آهنگ باران می‌بارد امشب، با فلوت توسط جنگلبان
رونمایی از ربات‌های هوشمند دو طبقه پست در کشور
پوتین: روسیه پیشتاز تولید موتورهای هوایی و موشکی است
شناسایی و دستگیری قاتل مشهدی پس از 14 سال فرار
X
آگهی تبلیغاتی