سی‌و‌سومین نشست سران کشورهای عربی در منامه -پایتخت بحرین- در حالی به پایان رسید که متاسفانه انتظارات ملت‌های اسلامی و عربی از این نشست برآورد نشد.
عمده انتظارات ملت‌های اسلامی و عربی این بود که سران کشورهای عربی در بیانیه پایانی نشست خود در بحرین راهکارهایی عملیاتی برای مقابله با تجاوزات رژیم صهیونیستی علیه مردم بی‌دفاع غزه تعریف کنند. حداقل انتظارات مردم منطقه این است که سران کشورهای عربی تصمیمی جدی برای قطع رابطه با رژیم صهیونیستی اتخاذ کنند اما این اتفاق رخ نداد. عمده سخنرانی سران عرب در این نشست که در آن دبیرکل سازمان ملل، دبیرکل سازمان همکاری‌های اسلامی و دبیرکل اتحادیه آفریقا شرکت داشتند به شرایط دردناک مردم غزه اختصاص یافت. یکی از مطالبات واقعی و حقیقی مردم منطقه به‌ویژه ملت فلسطین از سران عرب این است که یک نیروی بازدارنده عربی- اسلامی برای جلوگیری از نسل‌کشی اسرائیل علیه مردم غزه تشکیل دهند. همچنان که انتظار می‌رفت بیانیه پایانی نیز از ترجیع بند تکراری وملال‌آور مربوط به ادعای واهی وخیالی حاکمیت امارات بر جزایر سه‌گانه ایرانی، خالی نبود.
با اینکه اساسا موضوع اختلافات ایران و امارات بر سر حاکمیت جزایر سه‌گانه ایرانی یک موضوع کاملا دوجانبه و ارتباطی با بحران‌های منطقه‌ای ندارد اما سران عرب در نشست خود در منامه تلاش کردند تا این اختلاف را عربی- ایرانی تلقی کنند. سران کشورهای عربی در نشست‌های دوره‌ای خود در طول چند دهه گذشته هرگز به اشغال جولان سوریه که یک منطقه استراتژیک است و از سال 1967 تاکنون در اشغال رژیم صهیونیستی قرار دارد اشاره‌ای نکرده‌اند.
همچنین وجود نزدیک به ده هزار زندانی فلسطینی در بند رژیم صهیونیستی که در میان آنان دو هزار زن و دختر جوان فلسطینی وجود دارند هرگز در مدار توجه سران کشورهای عرب قرار ندارد. در نشست منامه متاسفانه محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی به جای انتقاد از جنایات رژیم صهیونیستی علیه مردم غزه، حماس را عامل بحران این شهر دانست. از سوی دیگر حضور بشار اسد رئیس‌جمهوری سوریه در نشست منامه یک حضور نمادین و شکلی بود زیرا سران سایر کشورهای عربی ظاهرا از قبل تصمیم گرفته بودند تا به رئیس‌جمهوری سوریه اجازه صحبت در خصوص بحران‌های سوریه، منطقه، غزه و محور مقاومت داده نشود.
مجموعه خروجی نشست منامه یک خروجی بی‌تاثیر بود و هیچگونه اقدام عملی برای پایان دادن به رنج‌های ملت فلسطین به‌ویژه مردم غزه صورت نگرفت. بنابراین نشست سران کشورهای عضو اتحادیه عرب یک نشست بی‌تاثیر وخالی از تصمیمات راهبردی بود و این امر به‌طور طبیعی نشان می‌دهد که کشورهای عربی قادر به تغییر شرایط سیاسی و میدانی به سود ملت فلسطین و اهالی غزه نیستند.
* کارشناس مسائل منطقه
روزنامه آرمان ملی