نورنیوز – گروه فرهنگی: سرانجام بعد از سه سال "مست عشق"، جدیدترین تولید مشترک سینمای ایران و ترکیه راهی به سالن‌‌‌های ایران پیدا کرد و پرده‌‌‌های نقره‌‌ای کشور، پس از دوبار وقفه و تعویق، از چهارشنبه میزبان این فیلم شدند. "مست عشق" از همان آغاز حاشیه‌‌‌های گوناگونی داشت اما این حاشیه‌ها حریف ساخت نشد و پخش آن را نیز تا این لحظه با اخلال جدی مواجه نکرده است. خبرها حکایت از آن دارند که برای تماشای این فیلم، تا کنون نزدیک یک و نیم میلیارد تومان، بلیت فروخته شده است؛ خبری شوق انگیز که تا پیش از این فقط برای فیلم‌‌‌های ژانر کمدی اتفاق می‌افتاد. در این استقبال پیشاپیش البته دلایل زیادی دخیل است که پرداختن به آن موکول به اکران فیلم و بررسی محتوایی آن است اما قطعا یکی از دلایل این استقبال، "مشترک بودن" تولید آن است.
تولید فیلم و سریال مشترک، امروزه در تمامی کشورهای جهان امری متداول و رایج است. نمونه‌‌‌های درخشانی از تولیدات مشترک سینمایی بین چند کشور می‌توان نام برد که جزو آثار ماندگار سینمایی اند. "لئون"، "ماتریکس" ، و "شکارچی گوزن" فقط سه نمونه قابل اعتنا در این حوزه اند؛ هرچند تعداد تولیدات مشترک سینمایی در جهان بسیار بیشتر از این موارد است. به نظر می‌رسد توافق برای تولیدات مشترک سینمایی، یکی از مهم ترین راه‌‌‌های تبادل و تفاهم فرهنگی است که اشتراکات را دستمایه خلق آثار سینمایی مشترک می‌کنند. اکنون می‌توان فیلم هایی را در جهان نام برد که 5 کشور یا به عبارت درست تر، کمپانی هایی از 5 کشور، مشترکا روی آن سرمایه گذاری کرده اند. فرایند تولید فیلم مشترک، از مرحله سرمایه گذاری شروع می‌شود و تا مراحلی همچون نگارش فیلم نامه، انتخاب و ساخت لوکشین، انتخاب گروه بازیگران، و در انتها کارگردانی و ساخت فیلم ادامه می‌یابد.
در سینمای ایران نیز تولید فیلم مشترک، موضوعی مورد توجه بوده و نمونه‌‌‌های نسبتا زیادی را می‌توان در این زمینه نام برد.فرش باد، زغال، سلام بمبئی، بوتاکس، کافه ترانزیت، تنها برخی از این تولیدات مشترک اند که با همکاری و مشارکت کمپانی هایی از سایر کشورها تولید شد اند. برخی گفته اند که این دست آثار، به معنای درست و دقیق کلمه، مصداق "تولید مشترک سینمایی" به حساب نمی آیند اما درهرحال، بضاعت سینمای ایران در عرصه تولید مشترک، فعلا همین دست آثارند.
اساسا ساخت آثار مشترک سینمایی به دو مسئله جدی برمی گردد یکی تجارت و فروش فیلم، و دیگری نوع و موضوع فیلمنامه. یکی از دلایل مهمی که فیلم‌ها به صورت مشترک ساخته می‌شود هزینه بسیار بالای آنهاست که دو یا چند شرکت از دو یا چند کشور هزینه‌‌‌های آن را متقبل می‌شوند. با این کار هم هزینه‌ها تامین شده و هم امکان عرضه و فروش آن از اکران تا پلتفرم‌ها را بیشتر در دست خود دارند. به این ترتیب، سرمایه گذاران در هزینه‌ها و عایدی‌ها سهیم می‌شوند و امکان اکران همزمان در چند کشور فراهم می‌شود.
چرا در ایران، آثار مشترک سینمایی زیادی تولید نمی شود؟ این پرسش را باید از چند محور بررسی کرد و پاسخ داد. اساسا بضاعت مالی سینمای ایران امکان ساخت چنین آثاری را نمی دهد. مادام که تراز تجاری سینما در ایران، به طور نسبی قابل مقایسه با تراز تجاری سینمای جهان نباشد امکان چندانی برای تولیدات مشترک هم وجود نخواهد داشت. تا وقتی سینمای ما سینمای واقعی در تراز جهانی نباشد کشوری تمایل به سرمایه گذاری مشارکتی نخواهد داشت. طی سال‌‌‌های گذشته برخی از رؤسای سازمان‌‌‌های سینمایی از کشورهای مختلف از ایران دیدن کردند و حتی تفاهم نامه‌‌‌های متعددی هم امضا شد اما هنوز فیلمی در دست تولید مشترک نیست.
از سوی دیگر فیلم‌‌‌های ایران، با ضوابط و قوانین خاصی تولید می‌شوند و کارگردان نمی تواند بدون رعایت آنها فیلمی را تولید کند. چه بسا همین موضوع نیز مانعی برای بی رغبتی فیلمسازان خارجی برای همکاری با ماست.
نکته دیگر اینکه برخی گفته اند سینمای ایران فاقد فیلمسازان کیفی حرفه‌‌ای است که بتوانند در سطح تولیدات مشترک جهانی فیلم بسازند. اگر هم برخی از سینماگران ایران در عرصه جهان درخشیده اند تعدادشان آنقدر کم بوده که نمی تواند به شکل گیری یک جریان جدی برای تولید آثار مشترک سینمایی بینجامد.
محدودیت‌‌‌های اخلاقی، شرعی و قانونی که بازیگران ایرانی به خصوص زنان بازیگر در ایفای نقش‌‌‌های سینمایی دارند نیز عاملی در رونق نگرفتن ساخت آثار مشترک سینمایی می‌تواند باشد. البته اهمیت این عامل در حد و اندازه عوامل دیگر نیست.
اینها فقط بخشی ازدلایل ضعف سینمای ایران در ساخت آثار مشارکتی است. سینمای ما البته با وجود همین موانع توانسته است نمونه‌‌‌های قابل اعتنایی در تولید آثار مشترک بیافریند اما به نظر می‌رسد این تعداد اثر مشترک، مطلقا تناسبی با توانمندی‌ها و ظرفیتهای سینمای ایران ندارد. "مست عشق" به عنوان آخرین نمونه از آثار مشترک سینمایی، آزمونی برای تعیین میزان موفقیت این دست آثار، هم از جهت اقتصادی، هم از جهت معیارهای هنری و زیباشناختی، وهم از جهت ارزش‌‌‌های فرهنگی در تقویت پیوندهای ملی و فراملی است. استقبال پیشاپیش مخاطبان از اکران "مست عشق"، نشان می‌دهد که انتخاب درست سوژه، پیشقدم شدن فیلمسازی که از منطق هنری و فرهنگی سینما آگاه باشد، گروه بازیگران محبوب و حرفه ای، ساخت مطلوب و دراماتیک، برنامه ریزی درست در اکران همزمان، می‌تواند دروازه‌‌‌های تولید آثار سینمایی موفق مشترک را باز کند و از این طریق تحرکی در صنعت و هنر سینمای ملی رقم بزند.
نورنیوز