نورنیوز ـ گروه بین‌الملل: آیت‌الله ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری اسلامی ایران دوشنبه هفته جاری در سفری دو روزه به دعوت همتای پاکستانی خود به اسلام‌آباد سفر کرد. آنگونه که «رضا امیری مقدم»، سفیر جمهوری اسلامی ایران در اسلام‌آباد پیش از این سفر اعلام کرده بود، رئیس‌جمهور کشورمان پس از استقبال رسمی با نخست‌وزیر، رئیس‌جمهور، رئیس مجلس سنا ،همچنین فرمانده ارتش و استاندار پنجاب پاکستان دیدار و گفت‌وگو کرد. سفر به لاهور، مرکز فرهنگی پاکستان و کراچی معروف به قلب اقتصادی پاکستان از دیگر برنامه‌های آیت‌الله رئیسی در سفر به این کشور بود. رئیس دانشگاه کراچی در مراسمی با حضور جمعی از مقامات ایالت سند، نمایندگان مجلس ایالتی و تعدادی از اعضای هیات علمی دانشگاه، مدرک دکتری افتخاری این دانشگاه را به رئیس‌جمهور اعطا کرد.
نگاه واحد طرفین برای توسعه روابط بدون هیچ محدویتی، ترجیع‌بند مشترک اظهارات مسئولان ایرانی و پاکستانی بود و در این راستا دولت پاکستان اعلام کرد به نشانه همبستگی بین دو کشور، نام یکی از خیابان‌های پایتخت پاکستان را «ایران» می‌گذارند.
اگرچه پیش از سفر، برخی رسانه‌ها با دیده تردید به دستاوردهای تور آسیایی رئیس‌جمهور می‌نگریستند، اما همان‌گونه که سفیر ایران در اسلام‌آباد نوید داده بود، توافقاتی در زمینه توسعه همکاری‌های امنیتی، اقتصادی و فرهنگی، توسعه زیرساخت‌ها، همکاری‌های گمرکی، توسعه بازارچه‌های مرزی و ایجاد گذرگاه‌های جدید، بیمه قرنطینه‌های دامی و گیاهی، همچنین در زمینه تجارت و استاندارد به امضا رسید.
استقبال برادرانه مقامات و ملت پاکستان از هیات ایرانی، پس از برخی چالش‌هایی که سال گذشته به دلیل مقابله ایران با اقدامات تروریستی برخی گروهکهای وابسته به کشورهای معاند میان دو کشور بوجود آمد،نشانگر عمق پیوند دو کشور و ناتوانی دشمنان برای جوسازی و برهم‌زدن روابط دو همسایه بود.
مروری بر آنچه در این سفر گذشته است، بیانگر مولفه‌ها و شاخصه‌هایی خاص در مناسبات دو کشور است که نه تنها بر تحقق اهداف طرفین تاثیرات مثبت بسیاری خواهد داشت بلکه در معادلات منطقه‌ای و جهانی نیز اثرگذار خواهد بود که در زیر شماری از آنها مرور می‌شود؛
1-ریشه‌ها و اشتراکات ماندگار
مهمترین مولفه‌ای که از سوی مقامات دو کشور در باب این سفر مورد تاکید قرار گرفت، روابط تاریخی و دیرینه ایران و پاکستان به‌عنوان دو همسایه با اشتراکات فرهنگی، تاریخی و جغرافیایی است که همواره محیط امنی برای هر دو کشور رقم زده است. پاکستان به عنوان دومین کشور شیعه‌نشین جهان اسلام بیش از ۲۰۰ میلیون نفر جمعیت دارد و سالیانه افراد زیادی از این کشور یا به قم و مشهد سفر می‌کنند یا از طریق خاک ایران به عراق می‌روند. این ارتباطات می‌تواند در بحث گردشگری و تحکیم پیوند میان دو کشور قابل توجه باشد. ارتباطی که ایران و پاکستان در بیانیه مشترکشان آن را یادآور شده و با تأکید بر روابط تاریخی، فرهنگی، مذهبی و تمدنی دو کشور همسایه و مسلمان، بر تعهد خود برای تحکیم بیشتر این پیوندها از طریق ارتقای فعالیت‌های دانشگاهی، فرهنگی و گردشگری و توسعه گردشگری به اماکن مذهبی تاریخی تأکید کردند.
2-اهداف و بسترهای اقتصادی
دیپلماسی اقتصای و بهره‌گیری همسایگان از ظرفیت‌های یکدیگر جهت تحقق اهداف توسعه‌ای و رفع نیازهای‌شان از مهمترین ابعاد سیاست خارجی هر دولتی است. مهمترین وجهی که در این راستا روند همکاری‌های اقتصادی با اسلام آباد را مورد توجه قرار داده، راهبرد مبتنی بر تبدیل فضای امنیتی حاکم بر نواحی مرزی به مرزهای امن اقتصادی است؛ چرا که برخورداری از مرزی مشترک نزدیک به یک هزار کیلومتر، سرمایه و ظرفیتی ارزشمند برای گسترش روابط تهران و اسلام آباد ایجاد کرده است. در شرایط فعلی ۶ گذرگاه بین دو کشور وجود دارد، اما این قابلیت وجود دارد که این رقم به ۹ گذرگاه برسد.
مقامات ایران و پاکستان در حضور آیت الله رئیسی و شهباز شریف ۸ تفاهمنامه همکاری نیز امضا کردند. همچنین موضوع خط لوله صلح که قرار است صادرات گاز کشورمان را نخست به پاکستان و سپس هند، تسهیل کند، در این سفر پیگیری شد که بیانگر اراده دو کشور جهت توسعه تحقق اهداف بر زمین مانده است؛ در همین راستا بود که مقامات پاکستان در واکنش به اظهار نگرانی آمریکا از اجرای این طرح، بر اجازه‌نگرفتن از طرف سوم برای تحقق اهداف و منافع کشورشان از جمله اجرای خط لوله صلح تاکید کردند.
3-اشتراکات و همکاری‌های امنیتی
نگاهی به مراودات دو کشور بیانگر حقیقتی به نام نیازهای غیر قابل انکار در حوزه امنیت است که صرفا با تعامل و همگرایی محقق می‌شود. پیامدهای فاجعه بار حضور 20 ساله ناتو در افغانستان نشان داد که امنیت جز با همگرایی همسایگان محقق نخواهد شد. با این رویکرد سفر رئیس‌جمهور کشورمان به پاکستان، می‌تواند فرصت مناسبی برای پیشبرد مسیر همکاری‌های مشترک در برخورد با تروریسم و تقویت امنیت منطقه تلقی گردد.
قدر مسلم یکی از مولفه‌های مهم در روابط تهران-اسلام آباد که مقامات ارشد دو کشور نیز به آن تاکید داشته‌اند رویکرد واحد امنیتی علیه تروریسم و مخلان امنیت مرزهاست. این مسئله با توافقنامه امنیتی و نظامی میان طرفین و نیز برگزاری رزمایش‌های مشترک نمود یافته است که تقویت این فرایند می‌تواند در کنار تحقق امنیت در منطقه، جایگاه کشورهای مذکور در مبارزه با تروریسم در منطقه و جهان را نیز ارتقا بخشد.
بر این اساس بود که در بیانیه مشترک ایران و پاکستان، هر دو طرف با اذعان به اینکه مرز مشترک پاکستان و ایران باید «مرز صلح و دوستی» باشد، بر اهمیت همکاری منظم و تبادل نظر بین مقامات سیاسی، نظامی و امنیتی دو کشور برای مقابله با تهدیداتی مانند تروریسم، قاچاق مواد مخدر، قاچاق انسان، گروگان گیری، پولشویی و آدم‌ربایی تأکید کردند. . این بیانیه همچنین یادآور شد که هر دو طرف ضمن محکوم‌کردن تروریسم در همه اشکال و مظاهر آن، تهدید مشترکی برای صلح و ثبات و توسعه منطقه است.
4-نگاه مشترک منطقه‌ای و جهانی
یکی از نکات مهم در سفر رئیس‌جمهور به پاکستان را نگاه واحد به تحولات جهانی تشکیل می‌دهد. مواضع مشترک و منسجم تهران-اسلام آباد در مسئله فلسطین، عضویت دو کشور در سازمان شانگهای و تلاش پاکستان برای عضویت در بریکس، فرصت‌های تهران و اسلام آباد را برای هماهنگی بیشتر در عرصه‌های بین‌المللی دوچندان می کند
نورنیوز