نورنیوز – گروه اجتماعی: هنوز مدت زمان زیادی از سیل پیشین سیستان و بلوچستان نگذشته که سیلاب ویرانگر دوباره بالای جان مردم این استان شده است. سیستان و بلوچستان یکی از 5 استانی بود که سازمان هواشناسی کشور چند روز پیش نسبت به وقوع سیلاب در آن هشدار داده بود. احتمال وقوع سیلاب از روز سه شنبه 28 فرودین ماه پیش بینی شده بود که قرار بود در پی بارش شدید تا روز پنج شنبه 30 فروردین ادامه داشته باشد. با وجود هشدارها اما باز شاهد بروز خسارت‌های زیادی در این استان هستیم. تصاویری که از مناطق سیل‌زده منتشر می‌شود حاکی از آن است که برخی مردم در سیلاب گرفتار شده و کمک رسانی به آنها به جهت آبگرفتگی راه‌های ارتباطی، توسط خود مردم محلی در حال انجام است. شهرستان‌های جنوبی سیستان و بلوچستان همچون ایرانشهر، سراوان، دلگان، بمپور، قصرقند و نیکشهر از جمله مناطق درگیر سیل هستند که شدت بارش در آنها بیشتر از سایر نواحی گزارش شده است.
گرچه وقوع سیلاب‌های سهمگین در سیستان و بلوچستان امری بی سابقه نیست اما سیل اخیر به گواه مسئولان و کارشناسان هواشناسی در تاریخ سیلاب‌های این استان بی سابقه است. بر اساس گزارش هواشناسی سیستان و بلوچستان میزان بارش از ۱۰ ایستگاه هواشناسی و باران سنجی جنوب استان از بدو تاسیس تاکنون سابقه نداشته است.
به گفته مجید محبی، مدیرکل ستاد بحران سیستان و بلوچستان راه ارتباطی ۲۴ مسیر فرعی جنوب استان به همراه ارتباط ۳۰۰ روستا به دلیل طغیان رودخانه‌های محلی بسته شده و 3 هزار نیروی امدادی، خدماتی و انتظامی در قالب ۷۰۶ تیم عملیاتی به همراه ۷۴۵ دستگاه ماشین آلات در حال کمک رسانی در مناطق درگیر سیلاب استان هستند. همچنین آب ۳۴ روستای جنوب سیستان و بلوچستان قطع و توسط ۱۲۰ دستگاه تانکر آبرسانی سیار در حال انجام است.
به گفته این مقام مسئول، قبل از بروز بارندگی‌ها با توجه به هشدار سطح قرمز هواشناسی ۱۶۴ مادر باردار به مناطق ایمن منتقل شدند و در جریان سیلاب نیز ۹ مادر باردار گرفتار روان آب نجات داده شدند. این مسئله با توجه به این که در سیل قبلی مادران باردار در سیلاب گرفتار شده بودند، جای خوشحالی دارد.
سید محمد مهدی سجادی، مدیرعامل جمعیت هلال احمر سیستان و بلوچستان نیز عنوان کرد که کار امداد رسانی به۴۹۱ حادثه دیده سیل در جنوب استان انجام شده و ۲۹۱ نفر از این حادثه دیدگان اسکان اضطراری یافته اند.(ایرنا، 30 فروردین 1403)
همچنین داریوش امانی، رئیس سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای طی بازدید از محورهای جنوب سیستان و بلوچستان عنوان کرد که بر اساس نظرات کارشناسی اولیه، حجم خرابی‌ها هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان برآورد شده و ۲۵ راه اصلی و فرعی جنوب استان بسته شده که راهداری در حال بازگشایی این مسیرهاست.
به گفته او راه‌های ارتباطی ۲۵۰ روستای جنوب استان نیز به علت سیل اخیر مسدود شده که ظرف ۱۰ روز آینده تمام راه‌های استان بازگشایی خواهد شد که البته اولویت بازگشایی، با راه‌های اصلی مواصلاتی شهرستان چابهار به دیگر نقاط است که ظرف 48 ساعت آینده انجام خواهد شد. (مهر، 30 فروردین 1403)
شرایط در سیستان و بلوچستان همچنان ناپایدار است
از میان 5 استان جنوبی شامل کرمان، هرمزگان، سیستان و بلوچستان، بوشهر و فارس که برای آنها هشدار وقوع سیل اعلام شده بود، تنها سیستان و بلوچستان است که در واپسین روز بارش‌ها یعنی پنجشنبه 30 فروردین ماه، به شرایط عادی بازنگشت.
به گفته حسین ظفری، سخنگوی سازمان مدیریت بحران کشور در استان‌های هرمزگان، کرمان، بوشهر و فارس وضعیت به حالت عادی و پایدار رسیده و در حال حاضر سیل تنها در جنوب استان سیستان و بلوچستان مشکلاتی را بر جای گذاشته است. او همچنین اعلام داشت که میانگین بارش در این استان در یک سال ۱۰۱ میلیمتر بوده اما در پی فعالیت این سامانه بارشی، در کمتر ۲۴ ساعت در شهرهای زرآباد ۲۷۰ میلی متر، کنارک ۲۳۰ میلی متر و چابهار ۱۳۱ میلی متر باران باریده است. این در حالی است که طی اسفندماه سال گذشته نیز میزان بارش‌ها به صورت میانگین در دو هفته، به ۲۳۰ میلی متر رسید اما در حال حاضر تنها در شهر زرآباد، طی ۲۴ ساعت، ۲۷۰ میلی متر بارش به ثبت رسیده است که نشانه وسعت سیلاب است. در واقع سه برابر شدن میزان بارش یک سال استان سیستان و بلوچستان که ظرف کمتر از ۲۴ ساعت رخ داده است نشان می‌دهد این بارش‌ها چقدر بی سابقه بوده‌اند. (ایسنا، 30 فروردین 1403)
شادی دلهره آور
بارش باران در سیستان و بلوچستان همواره باعث شادمانی مردم بوده چرا که خشکسالی‌های پیاپی مشاغلی همچون کشاورزی، دامپروری و ماهیگیری را با رکود مواجه کرده است. به دلیل همین شرایط حاصل از خشکسالی هم تعداد زیادی از ساکنان این استان طی سال‌های گذشته به استان های دیگر کشور مهاجرت کرده‌اند. در پی این مهاجرت‌های پیاپی جمعیت تعداد زیادی از روستاها کاهشی چشمگیر یافته و حتی به سمت خالی از سکنه شدن پیش می‌روند.
بارش‌های سیل آسا از یک سو دل مردم را شاد میکند و از سوی دیگر آنها را در تنگنای گرفتاری در سیلاب قرار می‌دهد و بار خسارت‌های فراوانی را بر دوششان می‌گذارد. طبق اعلام شاهدان، بسیاری از مردم در وضعیتی دلهره‌آور میان سیل گرفتار شده و به دنبال راه نجاتی برای خود می‌گشتند. برخی داخل خودروها محبوس شده و برخی بر بالای بلندی در شرایطی ناپایدار به سر می‌بردند و منتظر بودند تا حجم آب فروکش کند. در همین رابطه ویدئویی از چند کودک گرفتار در سیلاب در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که روی تپه‌ای آب گرفته ایستاده‌اند و با چشمانی مضطرب در انتظار کمک هستند. همانطور که گفتیم هنوز مدت زیادی از سیل پیشین این استان که در اسفند ماه 1402 رخ داد نگذشته است که دوباره سیل به خانه‌های مردم در جنوب استان هجوم برده است. سیل اسفندماه ۱۴۰۲ سیستان و بلوچستان به بخش‌های مختلف زیرساختی و کشاورزی این استان خسارت‌های زیادی وارد کرد. خسارت وارد شده به بخش کشاورزی استان در اسفند 1402، از سوی سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان، 12 هزار میلیارد ریال عنوان شد. خسارت کل نیز چیزی حدود 22 هزار میلیارد ریال برآورد شد. (مهر، 14 اسفند 1402)
در رابطه با سیل اخیر، روح الله سرگزی معاون ستاد مدیریت بحران استانداری سیستان و بلوچستان برآورد خسارت اولیه را حدود 18 هزار میلیارد ریال عنوان کرده است که البته با توجه به حجم بارندگی ها، همچنان در حال افزایش است. (ایرنا، 30 فروردین 1403)
بارش‌های رگباری و شیب زمین در مناطق روستایی استان عامل وقوع سیلاب هایی هستند که به سرعت ساکنان را غافلگیر میکند. در مناطق شهری نیز مشکل شبکه فاضلاب و شبکه دفع آب‌های سطحی از جمله دلایل مهم برای آبگرفتگی عنوان می‌شود که خیابان‌ها و بلوارهای شهرهای استان بویژه در مناطق جنوبی را تحت تأثیر قرار می‌دهد و زندگی مردم را مختل میکند.
رسانه‌ها نسبت به ما بی حس شده‌اند
در حالی که وقوع سیلاب های مخرب در سیستان و بلوچستان زندگی مردم این استان را تحت تأثیر قرار داده،اخبار سیل در میان انبوه خبرهای این روزها محو می‌شود. گرچه رسانه‌ها خبرهای مربوط به سیل را پوشش می‌دهند و گفته‌های مسئولان را به اطلاع عموم می‌رسانند اما آنچه در شبکه‌های اجتماعی دیده می‌شود حاکی از آن است که نشر این اخبار از جهت تأثیرگذاری چندان موثر نبوده و یا آنطور که باید به موضوع پرداخته نشده است. به عبارتی رسانه‌ها شاید ترجیح می‌دهند اخبار سیاسی را در صدر مطالب خود داشته باشند و تیتر و عکس یک به سیل سیستان و بلوچستان اختصاص ندهند.
یکی از فعالان اجتماعی استان در این باره به نورنیوز می‌گوید:«استان ما آنقدر همیشه درگیر مشکلات فراوان از جمله همین سیلاب‌ها بوده که دیگر توجه مردم به مسائل ما جلب نمی‌شود. البته رسانه‌ها هم در این زمینه نقش مهمی دارند و وقتی اخبار مربوط به سیل استان ما که جمعیت زیادی را درگیر کرده، جای خاصی در خیلی از رسانه‌ها ندارد، نمی‌شود انتظار داشت که مردم بفهمند چه اتفاقی در حال وقوع است. در این شرایط ما بسیار به حمایت و دلگرمی همه نیاز داریم.»
با توجه به الگوی تکرار شونده وقوع سیلاب در سیستان و بلوچستان و ضعف زیرساخت‌های این استان لازم است تا مسئولان به صورت جدی در پی ترمیم این کاستی‌ها باشند تا در کنار بهبود شرایط مردم این استان، توسعه اقتصادی نیز محقق شود.
چنانکه احمد وحیدی وزیر کشور نیز در بازدید از مناطق سیل زده سیستان و بلوچستان عنوان کرد که توجه به راه‌های استان به ویژه منطقه بلوچستان برای توسعه سواحل مکران بسیار مفید است چون راه، زیربنای توسعه است و باید ارتقای راه‌ها و استانداردسازی آنها با سرعت بیشتری انجام شود و این مسئله در دستور کار جدی مسئولان باشد. با این احوال امید است در صورت وقوع سیلاب‌های بعدی شاهد خسارت‌های کمتر به سیستان و بلوچستان باشیم تا شادمانی مردم استان از بارش باران، شادی بی دلهره و اضطرابی باشد.
نورنیوز