نورنیوز- گروه بین‌الملل: پیوندهای اقتصادی، یکی از اساسی‌ترین و اصلی‌ترین تضامین و الزامات اجتناب ناپذیر در مراوادات دو کشور است؛ بر این اساس یکی از نکات قابل توجه و مهم در مراودات اقتصادی ایران و پاکستان، اجرای توافقات بر سر طرح انتقال گاز از ایران به پاکستان موسوم به «خط لوله صلح» و در صورت فراهم‌شدن شرایط امتداد آن به هند می باشد.
این طرح به‌رغم رایزنی ها و توافقات متعدد به دلایل مختلف سیاسی و امنیتی و چالش‌های منطقه ای از جمله حضور اشغالگران در افغانستان طی سال‌های گذشته وارد فاز اجرایی نشد، اما در ماه‌های اخیر مقامات ارشد دو کشور اجرای این طرح را از ارکان اصلی و مهم در توسعه روابط فی مابین اعلام کردند. چنانکه در مرداد ماه سال گذشته «حسین امیرعبداللهیان»، وزیر امور خارجه ایران در جریان سفر به پاکستان اعلام کرد که گفت‌وگوهای مهمی با همتای پاکستانی خود درباره طرح خط لوله انتقال گاز ایران به پاکستان داشته است. همچنین «مصدق ملک»، وزیر نفت پاکستان نیز اخیرا پیرامون مسائل مرتبط با خط لوله گاز ایران و پاکستان اظهار داشت: «ما صادقانه در تلاش برای پیشبرد این پروژه هستیم و این تعهد را بارها به برادران ایرانی خود منتقل کرده‌ایم.» همچنین «ممتاز زهرا»، سخنگوی وزارت خارجه پاکستان نیز تاکید کرد که پاکستان مطابق با روح توافق دوجانبه با جمهوری اسلامی ایران به اجرای پروژه مشترک گازی متعهد است.
همزمان با تقویت اراده طرفین برای آغاز این طرح، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که واشنگتن از ادامه اجرای طرح ساخت خط لوله انتقال گاز میان ایران و پاکستان حمایت نمی‌کند. «دونالد لو»، دستیار وزیر خارجه آمریکا در نشست کمیته فرعی امور خارجی مجلس نمایندگان آمریکا تأکید کرد که آمریکا با طرح انتقال گاز ایران بهپاکستان، مخالف است. امریکایی‌ها مدعی هستند مخالفت‌شان به دلیل تحریم‌ها علیه کشورمان است. در این‌باره چند نکته قابل تأمل است؛
1. جمهوری اسلامی ایران توانسته در حوزه اقتصادی بخش های قابل توجهی از تحریم‌ها را ازجمله در حوزه انرژی خنثی کند؛ به‌ویژه اینکه کشورها مراودات خود را بر اساس منافع خود و نه خواست امریکا تدوین و اجرا می¬کنند.
2. ایران سالهاست به کشورهای همسایه همچون عراق و ترکیه صادرات گاز دارد و با ترکمنستان و جمهوری آذربایجان نیز طرحهای سواپ گازی اجرا می کند.
3. عدم اجرای خط لوله صلح بیش از آنکه بر اقتصاد ایران در منطقه تاثیرگذار باشد، دارای پیامدهای منفی برای پاکستان است؛ به‌ویژه اینکه این کشور به شدت با بحران انرژی از گاز گرفته تا برق مواجه است که هزینه های اقتصادی، سیاسی و امنیتی زیادی به دولت این کشور تحمیل کرده است.
4. نگاهی به رفتار آمریکایی‌ها از جمله طی 20 سال اشغال افغانستان نشان می دهد که آنها طراحی ویژه ای برای افغانستان، پاکستان، مرزهای شرقی ایران، هند و چین و حتی آسیای مرکزی دارند که محور آن را نیز ناامنی، بی ثباتی سیاسی و امنیتی و اقتصادی تشکیل می دهد. اسناد راهبردی آمریکا نشان می‌دهد که آنها همگرایی میان کشورهای این حوزه را زمینه‌ساز افول منافع و جایگاه جهانی خود از جمله در حوزه اقتصادی می بینند؛ چرا که کشورهای مذکور می¬توانند با طرح‌هایی همچون «جاده ابریشم»، «یک جاده یک کمربند»، «شانگهای» و... در اقتصاد جهان نقش محوری ایفا کنند و بر این اساس است که آمریکا ناامن سازی این مناطق با حمایت از تروریسم و اختلاف افکنی میان همسایگان را از اولویت های خود قرار داده است.
5. طرح مذکور موجب تقویت ثبات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در پاکستان خواهد شد که عملا ابزار اقتصاد و انرژی را از دستان آمریکا برای فشار بر این کشور و برهم‌زدن امنیت آن خارج خواهد ساخت و تقویت‌کننده موقعیت پاکستان در پیگیری مستقل منافعش در همگرایی منطقه¬ای و کاهش وابستگی به آمریکا خواهد بود؛ به‌ویژه آنکه این طرح می‌تواند مولفه ای مهم در حل اختلافات پاکستان و هند نیز باشد که شکل گیری آن عملا تهدیدی برای منافع آمریکا در شبهه قاره است.
بر این اساس می توان گفت که بخش اعظم مخالفت آمریکا با طرح خط لوله صلح برگرفته از طراحی های آمریکا علیه پاکستان و منطقه است. سناریویی که راهکار مقابله با آن همگرایی بیشتر کشورهای منطقه و اجرای طرح های مشترک به‌ویژه در حوزه اقتصادی و امنیتی است. بی شک خط لوله صلح می تواند گامی ابتدایی و بسیار مهم در تحقق این همگرایی باشد.
سخنگوی وزارت خارجه پاکستان در بیان موضع رسمی این کشور و در واکنش به اظهارات دستیار وزیر امور خارجه آمریکا به صراحت اعلام کرد: «تصمیم اسلام‌آباد برای احداث خط لوله در خاک خود خواهد بود؛ لذا پاکستان هیچ نیازی به مشورت با دیگران یا اخذ معافیت تحریمی ندارد».
نورنیوز