×
اجتماعی
شناسه خبر : 165994
تاریخ انتشار : دوشنبه 1402/12/07 ساعت 23:43

همای اوج سعادت به دام ما افتاد!

مشاهده «هما»، پرنده افسانه‌ای و اساطیری ایران در ارتفاعات طالقان استان البرز به تازگی خبرساز شد و موجی از شگفتی و شادمانی در شبکه‌های اجتماعی به راه انداخت.

نورنیوز ـ گروه جامعه: برخلاف تصورها اما، مشاهده «هما» (کرکس ریش‌دار) در آسمان ایران تازگی ندارد. این پرنده که در باور ایرانیان باستان نماد سعادت و خوشبختی بود، تنها به‌دلیل زندگی در ارتفاعات بسیار بالای مناطق دورافتاده کوهستانی، کمتر در مناطق کم‌ارتفاع مشاهده می‌شود.

«هما» گونه‌ای باستانی از پرندگان ایران است که از هزاران سال قبل تاکنون در طبیعت ایران زیست می‌کند. برخی معتقدند در تعدادی از سر ستون‌های تخت جمشید که معماری آن به ۲۵۰۰سال قبل و دوره هخامنشی باز می‌گردد از این پرنده الهام گرفته شده است و نشان می‌دهد ایرانیان از آن زمان، هما را نماد شکوه و بزرگی می‌دانستند.  حافظ، سعدی، فردوسی، مولانا، نظامی گنجوی، صائب تبریزی، خاقانی و اقبال لاهوری در اشعار خود «هما» را مرغی می‌دانسته‌اند که چون پدیدار شود، مردم را به سعادت و کامرانی می‌رساند.

هما؛ کرکس حمایت شده ایران

اسماعیل کهرم، فعال محیط‌زیست و پرنده‌شناس می‌گوید: هما، مرغ استخوان‌خوار یا کرکس ریش‌دار (Gypaetus barbatus) گونه‌ای پرنده شکاری بزرگ‌جثه از تیره بازان و راسته بازسانان، پرنده اساطیری ایرانیان است که در ارتفاعات بسیار بالای مناطق دور افتاده کوهستانی زندگی می‌کند. به همین‌خاطر مشاهده این پرنده بزرگ جثه برای مردم امکان‌پذیر نیست، اما علت کم دیده شدن بزرگ‌ترین شکارچی آسمان ایران دلیلی بر کم بودن جمعیت هما نیست. این پرنده، معمولا خود را از دید انسان دور نگه می‌دارد، اما تقریبا در همه نقاط ایران زیست می‌کند. تنها منطقه‌ای که هما دیده نشده، جنوب شرق ایران است. آمار قابل استنادی از جمعیت این پرنده شکاری در ایران در دست نیست، چون سرشماری آن به‌دلیل دوری از انسان و زندگی در ارتفاعات دورافتاده، بسیار دشوار است. با این حال ایرانیان به دلایلی از دوره باستان تاکنون علاقه‌مند به شناخت آن بوده‌اند. این پرنده رفتارهای مخصوص به‌ خود دارد که در سایر پرنده‌ها و جانواران دیده نمی‌شود. هما، تنها پرنده‌ای است که استخوان جانوران را با خود به آسمان می‌برد و از بالا روی صخره و سنگ رها می‌کند و پس از خرد شدن استخوان، آن را می‌بلعد. معده این پرنده به قدری قوی است که استخوان گاو را هم به راحتی هضم و از پروتئین و کلسیم سرشار مغز استخوان تغذیه می‌کند. بیش از ۵۰سال پیش مرحوم اسکندر فیروز، بنیانگذار و نخستین رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست ایران، به‌دنبال انتقاد یکی از روزنامه‌ها مبنی بر اینکه چرا نام همای سعادت روی لاشخور گذاشته شده است، ماموریت پاسخ به این روزنامه را به من محول کرد. در آن زمان علاوه بر مستندات باستانی به‌ویژه در زمان هخامنشیان، شعری را از گلستان سعدی پیدا کردم و در پاسخ به آن روزنامه این بیت را آوردم: «همای بر همه مرغان از آن شرف دارد / که استخوان خورد و جانور نیازارد.» هما در حال حاضر جزو پرنده‌های حمایت شده ایران محسوب می‌شود.

شکوه در ارتفاع

هما را می‌توان در ارتفاعات و مناطق کوهستانی یافت. این پرنده در ارتفاعی بین ۳۰۰ تا ۴۵۰۰ متر بالاتر از سطح دریا زیست می‌کند و بیشتر اعضای این گونه در ارتفاعی بیش از ۲هزار متر سکونت دارند. هما اغلب مناطق متروک و صخره‌ای یا دره‌های مشرف به مراتع را یعنی جایی که چرندگان و شکارگران زیست می‌کنند کنام خود می‌کند. زیست در چنین مناطقی امکان دسترسی بالقوه جانور به اجساد جانوران شکارشده و مردار را فراهم می‌کند. هما در تمام طول سال یک جا می‌ماند و هر فصل فقط یک یا ۲تخم می‌گذارد.

کرکس استخوان‌خوار

این لاشخور استخوان‌خوار برخلاف دیگر کرکس‌ها بلافاصله بر سر جسد حیوانات ظاهر نمی‌شود و به خوردن گوشت و لاشه آنها هم علاقه‌ای ندارد. هما صبر می‌کند تا بقیه کرکس‌ها و حیوانات لاشه‌خوار از لاشه دور شوند، سپس با کمک منقار خود، تکه‌ای از استخوان را جدا می‌کند، به همراه استخوان به آسمان پرواز می‌کند و در بالای یک صخره توقف کرده، استخوان را روی سنگ رها می‌کند تا استخوان شکسته و به قطعات کوچک‌تر خرد شود. سپس استخوان‌ها را درسته می‌بلعد.جالب است بدانید که کرکس‌های ریش‌دار بعضا برای شکستن استخوان‌ها مکانی مخصوص دارند که به اوساری شهرت دارد.


 


نورنیوز
نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
فردا پیش فروش سکه در مرکز مبادله برگزار می‌شود
ریاکاری به سبک ترامپ؛ صلح در شعار و جنگ در عمل
پلیس راهور اعلام کرد: تغییر قانون؛ کلید صدور گواهینامه بانوان
وقتی سینما صدای عدالت می‌شود
بیماران سرطانی حتماً باید واکسن آنفولانزا تزریق کنند
مشارکت اوکراین و دانمارک در تولید موشک و پهپاد
برنامه مسابقات ورزشی امروز یکشنبه 16 شهریور
قیمت طلا و سکه امروز یکشنبه 16 شهریور + جدول
تحولی شگفت انگیز در سرعت هوش مصنوعی با رایانه جدید نوری مایکروسافت
لبنان؛ همچنان در کانون طوفان
بار روغن زیتون، شیشه از آب درآمد
پیشنهاد تازه آمریکا به حماس برای توقف جنگ در غزه
حماس: آماده پذیرش آتش‌بس دائمی هستیم
اروپا به اوکراین دروغ می‌گوید، هیچ نیرویی برای نجات نمی‌آید
بررسی سه فوریتی طرح خروج از NPT در مجلس تکذیب شد
بازیکنان تیم ملی والیبال جوانان از سربازی معاف شدند
نخست‌وزیر ژاپن استعفا می دهد
قیمت خودرو امروز یکشنبه 16 شهریورماه 1404 + جدول
نشست مجمع عمومی سازمان ملل از نیویورک به ژنو منتقل شد
ناوگان جهانی مقاومت
اروپا باید برای موفقیت دیپلماسی زمان و فضای لازم را ایجاد کند
عراقچی: اقدامات یکجانبه و قلدرمآبانه آمریکا محکوم است
خونریزی در سویداء سوریه ادامه دارد/شمار قربانیان به 2 هزار نفر رسید
فینال تاشکند ؛ آزمون بزرگ قلعه نویی
جنگندۀ آذربایجان در دست اوکراین؛ باکو به جبهه ضدروسی ورود کرده است؟
زمان واریز اعتبار «کالابرگ» به حساب دهک‌های4 تا 7 اعلام شد
اسرائیل به دنبال راه اندازی سازمان جدیدی برای جنگ رسانه‌ای جهانی
جزییات جدید از دستگیری راننده 206 چالوس+فیلم
توافق با ایران؟ دورنما تیره و تار است
خروج رسمی ماشاریپوف از فهرست استقلال
سرمایه‌داری ملی و بابک زنجانی
علت اختلال اینترنت در آسیا و اروپا چیست؟
تداوم نقض آتش بس؛ حملات توپخانه‌ای عربستان علیه غیرنظامیان یمن
دهک‌بندی اشتباه وزارت کار؛ کارگران قربانی تراکنش‌های کارفرمایان
انفجار گاز در سرآسیاب ملارد 14 مصدوم داشت
آهنگ دوستی دو ملت ایران و ارمنستان در تخت جمشید طنین انداز شد
واریز بیش از 744 میلیارد تومان سود به حساب یک میلیون و 294 هزار سهام‌دار
خواهران منصوریان و دریایی طلایی شدند
تغییرات ظرفیت پزشکی و دندانپزشکی در دفترچه کنکور 1404 منتشر شد+ جزئیات
شکست تحریم‌های آمریکایی
مداردیپلماسی | شانگهای نماد دیپلماسی متوازن ایران در دوران پساجنگ
رسانه عبری خبر داد؛ امارات تهدید به خروج از توافقنامه ابراهیم کرد
برگزاری دادگاه 4 متهم شبکه جاسوسی موساد و منافقین در کرج
قالیباف: شیوه فعلی اجرای کالابرگ کارایی خود را از دست داده است
دیپلماسی به شرط حفظ حق حاکمیت ملی
رزمایش بریکس؛ مهندسی قدرت و صلح دریایی
آب و هوای امروز یکشنبه 16 شهریور +هواشناسی استان‌ها
آژانس فضایی ناسا تصویری از غروب ساردینیا را به مناسبت ماه‌گرفتگی پیش رو منتشر کرد
سفیر برزیل در روسیه: اقدامات نیروی دریایی آمریکا در نزدیکی ونزوئلا غیرقابل توجیه است
جزییات کشف مجموعه‌ای ارزشمند از اشیای تاریخی در «کمرزرین» اصفهان
X
آگهی تبلیغاتی