زنگ خطر مصرف گاز در هفته سرد اسفندی

 نورنیوز – گروه جامعه و فرهنگ: در آخرین ماه سال، پیش بینی های مسئولان شرکت ملی گاز ایران به واقعیت پیوست و رکورد جدیدی از مصرف گاز در ایران به ثبت رسید. در حالی که 14 بهمن امسال مصرف گاز کشور از مرز ۶۰۰ میلیون مترمکعب عبور کرد و ۶۱۱ میلیون مترمکعب را رد کرد، روز یکشنبه 6 اسفندماه، مدیر مرکز راهبردی کنترل گاز کشور از پیش‌بینی افزایش 100 میلیون مترمکعبی مصرف گاز در بخش خانگی و تجاری طی هفته جاری و ثبت رکورد جدید ۶۵۰ میلیون متر مکعب در روزهای آتی خبر داد.

او با استناد به گزارش سازمان هواشناسی و ورود سامانه بارشی و بارش برف و باران سراسری در کشور گفت: «با توجه به سامانه بارشی که همزمان در کلیه نقاط کشور به صورت گسترده در حال فعالیت است و با توجه به پیش بینی سرما و برودت بعد از این سامانه بارشی، برآورد می‌شود که مصرف روزانه گاز کشور در روزهای آتی به ۶۵۰ میلیون متر مکعب و ثبت یک رکورد جدید در سال جاری برسد که بیش از ۷۵ درصد از تولید گاز کشور را شامل می‌شود.» استان های کشور با درنظرگرفتن میزان مصرف گاز، به چند اقلیم مختلف تقسیم می شوند. مثلا استان آذربایجان غربی در اقلیم یک (بالاترین سرانه)، استان کهکیلویه و بویراحمد در اقلیم دوم، و استان تهران در اقلیم سوم به عنوان بالاترین سرانه‌های مصرف در بخش‌های خانگی، تجاری و عمومی قرار دارند. همچنین استان‌های اصفهان و خراسان رضوی هم از جمعیت بالایی برخوردار بوده و از آنجایی که بسیاری از هموطنان این روزها برای جشن نیمه شعبان به شهر مشهد مقدس سفر کرده‌اند، میزان مصرف در این استان اوج گرفته است.

خوشبختانه تا امروز وضعیت شبکه گاز رسانی کشور عادی بوده و مشکلی در تامین گاز پیش نیامده، اما لازم است شهروندان با استفاده بهتر و بهینه از گاز، شرایط را ثابت نگه دارند تا گاز تولیدی در کلیه موارد مصرف به ویژه در بخش تولید برق برای تمام شبکه کشوری تامین شود. یک درجه کاهش ، 15 میلیون متر مکعب افزایش از صبح روز یکشنبه بر اساس پیش بینی های سازمان هواشناسی با ورود یک جبهه سرد بسیاری از شهرهای کشور با بارش برف سفید پوش شدند. مردم یزد یکی از استان های کویری کشور با بارش سنگین برف غافلگیر شدند. بر اساس پیش بینی های سازمان هواشناسی از روز چهارشنبه با ورود یک سامانه بارشی پرقدرت دمای کشور تا آخر هفته به طور میانگین 5 درجه کاهش پیدا خواهد کرد.

به گفته کارشناسان بخش انرژی کشور با کاهش هریک درجه دمای هوا، مصرف گاز بین 14تا 15میلیون مترمکعب افزایش می یابد. همچنین افزایش هر یک درجه دمای وسیله گرمازا،علاوه بر فشاری که به سیستم گرمایشی وارد خواهد کرد، هدررفت انرژی را نیز به میزان قابل توجهی (حدود 10میلیون متر مکعب در روز) در ساختمان ها افزایش خواهد داد. درحالی این روزها مصرف گاز کشور به رقمی نزدیک به 650 میلیون متر مکعب و ثبت یک رکورد در سال جاری نزدیک می شود که رکورد مصرف گاز طی 10 سال اخیر در22 دی ماه سال گذشته به ثبت رسید. در این روز میانگین دمای 20 استان کشور 10 درجه زیر صفر بود و مجموع مصرف گاز در بخش‌های تجاری و خانگی به حدود ۷۰۰ میلیون متر مکعب رسید که نسبت به مدت مشابه سال 1400 افزایش ۱۵۰ میلیون مترمکعبی (۲۷ درصد رشد) معادل تولید ۶ فاز پارس جنوبی را داشت. اما زمستان امسال برخلاف سال گذشته با افزایش دمای هوا همراه بود. بررسی های هواشناسی نشان می دهد دمای زمستان امسال در مقایسه با سال گذشته کمی افزایش داشت و به همین دلیل گاز بیشتری در اختیار نیروگاه های کشور قرار گرفت تا کمتر شاهد مازوت سوزی باشم.

مدیر مرکز راهبری شبکه گاز کشور با تایید افزایش گاز رسانی به نیروگاه ها خبر داده که مقدار گاز مصرفی بخش صنایع عمده و نیروگاه‌ها نسبت به زمان مشابه پارسال به ترتیب ۱۳ و ۱۶ درصد افزایش یافت. این افزایش گازرسانی به این دلیل است که میانگین دمای هوا کشور نسبت به زمان مشابه سال ۱۴۰۱ بالاتر است بنابراین مصرف کمتر در بخش خانگی، امکان انتقال گاز بیشتر به این دو بخش را فراهم کرده است. همچنین به گفته مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران در ۸ ماهه ابتدایی امسال حدود ۳ میلیارد مترمکعب گاز مخازن سراجه و شوریجه ذخیره و زمستان وارد مدار شد و به این ترتیب رکورد 10 ساله ذخیره گاز در ایران شکسته شد .

عملیات تروریستی برای حذف ۴۰ درصد انتقال گاز کشور درحالی که از اواسط آبان ماه و با سرد شدن هوا مسئولان شرکت ملی گاز بر مصرف بهینه گاز تاکید و برنامه ریزی برای پشگیری از افت فشار گاز در بخش خانگی وصنعتی را در دستور کار داشتند عملیات خرابکارانه تروریستی در بامداد 25 بهمن ماه در استان‌ چهارمحال و بختیاری خطوط انتقال گاز را با چالش بزرگی مواجه کرد. خط گازی که منفجر شد، شریان اصلی انتقال گاز طبیعی از پالایشگاه‌های خلیج فارس به سمت شهرهای بزرگ از جمله تهران، اصفهان و مشهد است.

مدیر دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران بعد از اطفای حریق و بررسی های اولیه کارشناسان گفت: «انفجار خطوط لوله گاز به قصد حذف ۴۰ درصد انتقال گاز کشور بود ، در حالی بود که بیش از ۷۰ درصد مصرف گاز در بخش خانگی است.» این خرابکاری، تلنگری در مصرف گاز کشور بود. همان روزها به منظور مدیریت مصرف و جلوگیری از قطعی گاز طبیعی در بخش خانگی، گاز ادارات استان زنجان ، گاز تمامی ادارات، دستگاه‌های اجرایی و صنایع استان لرستان و تمامی صنایع و ادارات استان خراسان شمالی موقتا قطع شد تا بخش خانگی با افت فشار مواجه نشوند. به نظر می رسد این حادثه خرابکاری بار دیگر اهمیت مصرف بهینه گاز و نقش مهم آن در زندگی مردم را یادآور شد. با این حال آمارها نشان می دهند در فصل سرما مردم ایران 6 برابر متوسط جهانی گاز مصرف می کنند.

با بررسی آمار جهانی تولید ومصرف گاز می‌توان گفت که مصرف گاز ایران، تقریباً معادل ۳ کشور آلمان، ایتالیا و انگلستان با مجموع ۲۳۹.۹ میلیاردمترمکعب است که از کشورهای پرمصرف گاز در این قاره محسوب می‌شوند. همچنین اگر غیر از سه کشور یادشده، ترکیه با ۵۷.۳ و فرانسه با ۴۳ میلیارد مترمکعب مصرف گاز را نیز مستثنی کنیم، سایر اروپایی‌ها، جمعا حدود ۲۳۰ میلیارد مترمکعب گاز مصرف می‌کنند. مصرف، تقریبا به اندازه تولید ایران درحالی سومین تولید کننده بزرگ گاز در دنیا است که در  بین کشورهای مصرف کننده در مقام چهارم قرار دارد. این یعنی اینکه تقریبا هرچه گازتولید می شود به همان میزان نیز مصرف می شود.

بررسی ها نشان می دهند با یک درجه کاهش دمای محیط در خانه و ادارات می توان روزانه 25 میلیون متر مکعب گاز صرفه جویی کرد. به گفته کارشناسان اگر در مصرف گاز تنها 10 درصد صرفه جویی شود، روزانه می توان 50 تا 60میلیون مترمکعب گاز صرفه جویی و ذخیره کرد و از آن برای تولید برق در نیروگاه ها به ویژه در پنج ماه پایانی سال که با اعمال محدودیت در تحویل گاز رو به رو هستند، بهره گرفت.