×
فرهنگی
شناسه خبر : 156661
تاریخ انتشار : جمعه 1402/09/17 ساعت 18:43
محسنی اژه‌ای دقیقا چه کسانی را تهدید کرد؟

نورنیوز از موضع‌گیری صریح و تند رئیس قوه قضاییه درباره آلودگی هوا گزارش می‌‌دهد

محسنی اژه‌ای دقیقا چه کسانی را تهدید کرد؟

اکنون که رئیس قوه قضا در موضوع آلودگی هوا، از ابزار «تهدید مسئولان» استفاده کرده باید او را تشویق کرد تا در اجرای وظایف قانونی‌اش، دچار انفعال یا ملاحظه کاری یا مصلحت سنجی نشود.

نورنیوز- گروه فرهنگ و جامعه: صریح ترین موضع و تندترین اخطار درباره ماجرای دل آزار آلودگی هوا، روز پنجشنبه از زبان رئیس قوه قضاییه صادر شد.

غلامحسین محسنی اژه‌ای که ترجیح داده بود روز دانشجو را به جای دانشگاه‌‌های معروف تهران، در جمع دانشگاهیان اردبیل بگذراند، در فرازی از سخنان خود، تعارف و تکلف را کنار گذاشت و با صراحتی کم سابقه خبر داد که در ماجرای آلودگی هوا و احیانا استفاده از مازوت در نیروگاه‌ها، «مسئولان ذی ربط را نه تنها مورد تذکر، بلکه «موردتهدید» قرار داد‌ایم و به آنها اعلام کرده‌ایم  که چنانچه ترک فعل هایشان در این قضیه احراز گردد برخوردهای مقتضی با آنها خواهد شد.» ( ایسنا، 16 آذر 1402).

ورود «تهدید» به ادبیات این مقام ارشد قضایی، به خودی خود نشان می‌‌دهد که معضل آلودگی هوا به حدی از اضطرار رسیده که چه بسا دیگر تعابیری مثل «تذکر» و حتی «هشدار» نیز کارآمدی لازم را ندارد و باید با رفتاری که به تهدید مسئولان ذی ربط شباهت دارد با موضوع مواجه شد.

هوای پاک، مصداق احیای حقوق عامه

هرچند از سال 1396، قانون هوای پاک، تصویب و برای اجرا ابلاغ شده اما بعد از 6 سال هنوز وضعیت هوا از جهت سلامت و پاکی، بهبود قابل توجهی پیدا نکرده است. طبق اعلام مراکز رصد کیفیت هوا، از آغاز سال 1402 تا روز 16 آذر، تهرانی‌ها فقط 9 روز صاحب هوای پاک بوده‌اند. این آمار اسفبار نشان می‌‌دهد که قانون هوای پاک به کمترین میزان ممکن به اجرا درآمده است و به این اعتبار، حق بر استنشاق هوای پاک از مردم دریغ شده است.

قوه قضاییه به عنوان نهادی که متکفل احیای حقوق عامه است قهرا باید در برابر تضییع حقوق عامه اقدام کند. بند 2از اصل 156 قانون اساسی، قوه قضاییه را «مسئول تحقق بخشیدن و عهده دار وظیفه احیای حقوق عامه» معرفی می‌‌کند. بر این اساس، چنانچه نهاد قضا، بر حسن اجرای قانون هوای پاک نظارت نکند در واقع به یکی از وظایف ذاتی خود عمل نکرده و مستحق مؤاخذه و سرزنش خواهد بود. این نهاد که بنا به تأکید قانون اساسی، «مستقل» دانسته شده است باید از ابزارهای قانونی خود در برخورد با ضایع کنندگان حقوق عامه، که هوای پاک از مهم ترین آنهاست، استفاده کند. تذکر، هشدار، تهدید، تعقیب، محاکمه، و نهایتا مجازات متخلفان و قاصران و مقصران، از ابزارهای قانونی قوه قضاییه است. اکنون که رئیس قوه قضا در موضوع آلودگی هوا، از ابزار «تهدید مسئولان» استفاده کرده باید او را تشویق کرد تا دراجرای وظایف قانونی اش، دچار انفعال یا ملاحظه کاری یا مصلحت سنجی نشود. احیای حقوق عامه، آن هم در موضوع خطیری مثل هوای پاک که با جان و سلامتی تک تک شهروندان ارتباط دارد، حقیقتی است که هیچ ملاحظه و مصلحتی را برنمی‌تابد.

ترک فعل، جرمی مشهود و قابل پیگرد

محسنی اژه‌ای در سخنان خود از برخورد مقتضی با ترک فعل‌‌های احتمالی در ماجرای آلودگی هوا سخن گفته است. ترک فعل، اصطلاحی تخصصی در حقوق جزاست و دلالت بر جرمی دارد که فرد با خودداری از انجام آن، مرتکبش می‌‌شود. حقوقدانان، ترک فعل را در صورتی دارای مسئولیت کیفری و مستحق مجازات قانونی می‌‌دانند که شرایطی داشته باشد.

مهم ترین این شرایط عبارتند از: وجود یک وظیفه قانونی و نه صرفا اخلاقی، وجود رابطه سببیت میان ترک فعل و نتیجه حاصله، و بالاخرخ توانایی اقدام جهت جلوگیری از وقوع جرم. اکنون هرکسی می‌‌تواند با لحاظ این شرایط، تشخیص بدهد که آیا مسئولان و مدیران متولی اجرای قانون هوای پاک، در ترک فعل‌‌های خود تاچه میزان خاطی و متخلف بوده اند. درست است که تشخیص این جرم با دادگاه صالحه و قاضی مربوطه است اما هر شهروند عادی هم می‌‌تواند از مدعیان و شاکیان این جرم مشهود باشد. ترک فعل در اجرای قانون هوای پاک، بنا به آمارهای رسمی وزارت بهداشت، سالانه به مرگ دست کم 20  هزار نفر منجر می‌‌شود. ۵۴ درصد مرگ‌های زودرس به دلیل بیماری«ایسکمیک قلبی» و سکته مغزی است که آلودگی هوا نقش مهمی در آن دارد. هفت درصد از مرگ و میر زودرس ناشی از سرطان ریه و ۱۹ درصد مرگ و میرهای زودرس ناشی از بیماری مزمن انسداد ریوی مربوط به آلودگی هوا در فضای آزاد است . افزون بر این، آلودگی هوا سالانه 8.2 میلیارد دلار به اقتصاد کشور لطمه می‌‌زند که رقمی هنگفت است. اجرای قانون هوای پاک می‌‌تواند آن تلفات جانی و این خسارات اقتصادی را به شدت کاهش دهد. طبعا ترک فعل در عملیاتی کردن این قانون، به استمرار این تلفات و خسارات منجر می‌‌شود و رابطه سببیت میان این جرم با آن ترک فعل را آشکارتر می‌‌کند. قانون هوای پاک، 23 دستگاه مختلف را در موضع متولی می‌‌نشاند. این قانون که شامل 34 ماده است فعلا فقط یکی از موادش به طور کامل به اجرا درآمده است: ماده‌ای که تعطیلی یا ایجاد ممنوعیت و محدودیت در شرایط اضطرار آلودگی هوا را مجاز می‌‌کند!! بقیه مواد یا کاملا معطل مانده اند یا در حد ناقص و ناچیز اجرا شده اند.

اکنون باید منتظر ماند و نظاره کرد که نهاد قضا در عمل به توصیه راهبردی محسنی اژه‌ای در تهدید مسئولان دخیل در آلودگی هوا تا چه اندازه جدی و صاحب عزم و استقلال است. شک نیست که خاطیان و متخلفان برای ترک فعل‌‌های خود، توجیهات رنگارنگ و مفصلی دارند. چه بسا در مواجهه با هر اقدام قضایی، به چندین ابزار و اهرم فشار نیز متوسل شوند. ماجرای آلودگی هوا، میدانی است برای آنکه نهاد قضا نشان بدهد تا چه اندازه به استقلال خود بها می‌‌دهد و در مقابل فشارهای بیرونی و ملاحظه کاری ها و مصلحت سنجی‌‌های درونی مقاومت نشان می‌‌دهد.


نورنیوز
نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
درخواست 20 کشور اروپایی برای استرداد مهاجران غیرقانونی افغان
مرشایمر: تاماهاوک چاره مشکلات اوکراین نیست
اعتراضات در وین علیه جنگ اوکراین
مخالفت قطر با اقدامات رژیم صهیونیستی در غزه، قدس و جولان اشغالی
افت شدید ورودی آب به سدها
183 هزار میلیارد تومان خسارت خاموشی در سال گذشته
وزیر کشور: خسارت خودروهای آسیب‌دیده در جنگ 12 روزه پرداخت می‌شود
مخالفت دولت لبنان با خواسته کاخ‌سفید درباره آینده حزب الله
مدودف: زلنسکی تحت هیچ شرایطی پیروز نخواهد شد
هشدار حزب‌الله: هر گونه کانال مذاکراتی با رژیم صهیونیستی مسدود خواهد شد!
وزیر آموزش و پرورش نیز به پویش «بساز مدرسه» پیوست
نامه به سران قوا‌؛ 95 میلیارد دلار ارز صادراتی بازنگشته است
احتمال سقوط قیمت نفت به 55 دلار
عکس های منتخب ایران، شنبه 26 مهر 1404
هاشمیان: نتیجه دیدار با خیبر عادلانه نبود
نتانیاهو با بازگشایی گذرگاه رفح مخالفت کرد
درویش استعفا کرد
احتمال دیدار ترامپ با رئیس کره شمالی قوت گرفت
ایران اقدام رژیم صهیونیستی در نقض آتش‌بس در غزه و کشتار زنان و کودکان را محکوم کرد
​​​​​​​نامه روسیه، ایران و چین درباره خاتمه قطعنامه 2231 به سازمان ملل
هاشمیان در آستانه برکناری !
هوای ناسالم تهران در روزهای آینده
پیام غریب آبادی درمورد دیپلماسی ایران و همگرایی کشورهای مستقل در دفاع از حاکمیت قانون
اعتراض به ترامپ هم‌زمان با هجدهمین روز از تعطیلی دولت
معاون رئیس‌جمهور: تعطیلی پنجشنبه‌ها فعلاً ممکن نیست
جدول لیگ برتر در هفته هفتم پس از بازی پرسپولیس
پایان 10 سالگی برجام در آینه رسانه‌های اروپا
اوربان: دیدار پوتین-ترامپ، شانس توافق درباره اوکراین را افزایش می‌دهد
آغاز بازگشایی گذرگاه رفح از دوشنبه
پزشکیان: در کنار رسیدگی به تخلفات افراد، اجازه ندهیم حقوق او تضییع شود
2-0 | سیتی بدون رودری هم درخشان است
بزرگداشت استاد محمود فرشچیان در وین؛ شاعر رنگ و عشق در خاطره‌ها ماندگار خواهد ماند
رایزنی تلفنی وزیر خارجه مصر با عراقچی، گروسی و ویتکاف
خیبر (2)- پرسپولیس (1) | پرسپولیس در دقیقه 97 تسلیم خیبر شد + خلاصه بازی
1-0 | پیکان هم در برابر آلومینیوم شکست خورد+ خلاصه بازی
کشته و زخمی شدن 210 تن در حملات پاکستان به اسپین‌بولدک افغانستان
واگذاری سایپا رسما کلید خورد
47 بار نقض آتش بس در غزه از سوی رژیم صهیونیستی
عارف: المپیک 2028 فرصت حیثیتی برای کشورمان است
چرا برای پرونده نیشکر هفت‌تپه کیفرخواست جدید صادر شده است؟
برقراری پرواز رشت- آستراخان از فردا
پیروزی پرگل تیم فوتبال نوجوانان مقابل قرقیزستان در بیشکک
زلزله‌ای به بزرگی 6.2 ریشتر جنوب فیلیپین را لرزاند
حمله پهپادی رژیم اسرائیل به جنوب لبنان
مطالبات گندمکاران تسویه شد
واکنش حماس به تشدید حملات صهیونیست ها به کرانه باختری
اخراج ژنرال ارشد چین و 8 مقام نظامی دیگر به‌اتهام فساد
جاده چالوس یکطرفه شد
دوحه مقصد مشترک هیئت‌های طالبان و پاکستان
استاد دانشگاه تهران برنده جایزه دانشمند جوان یونسکو شد
X
آگهی تبلیغاتی