نورنیوز - گروه سیاست: «علی باقری کنی» معاون سیاسی وزارت امور خارجه کشورمان که برای شرکت در نهمین نشست مجمع صلح و امنیت آفریقا به سنگال سفر کرده است، روز دوشنبه، ششم آذر ۱۴۰۲ در نخستین روز این نشست دو روزه و در پنلی با حضور معاونان وزرای خارجه فرانسه، آلمان و ترکیه شرکت کرد و طی سخنانی به ارائه دیدگاه‌ها و مواضع جمهوری اسلامی ایران در قبال صلح و امنیت در آفریقا پرداخت که محورهای اصلی این سخنرانی در پی می‌آید:
نظمی که بر پایه عدالت بنا نشده باشد، قطعاً پایدار نخواهد ماند
نظم بین‌المللی کنونی با وجود همه پیچیدگی‌ها از ضعف‌ها و چالش‌های متعددی رنج می‌برد تا حدی که به اذعان همگان استمرار حیات این نظم میسر نیست و بدون شک این نظم فروخواهد پاشید. در حال حاضر در دوران گذار به نظم جدید هستیم. در این میان باید تأکید کرد که در نظم جدید باید آفریقا جایگاه واقعی خود را باز یابد.
نقطه ضعف اصلی نظم رو به افول کنونی بی‌عدالتی مشهودی است که در تار و پود این نظم نهادینه شده است. نظمی که بر پایه عدالت بنا نشده باشد، قطعاً پایدار نخواهد ماند.
نظم کنونی تحمیلی و تأمین‌کننده منافع چند قدرت غربی است
از سوی دیگر در نظم کنونی همه بازیگران از جمله آفریقایی‌ها در آن نقش موثری ندارند، لذا تحمیلی بودن نظم کنونی از جمله نقاط ضعف برجسته آن به شمار می‌رود. به عبارت دیگر نظم کنونی حاصل مشارکت همگان بر اساس ظرفیت‌ها و شایستگی‌های خود نیست، بلکه برآمده از اعمال زور چند قدرت از جمله آمریکا و صرفاً تأمین‌کننده منافع نامشروع آنها است.
آفریقا باید تلاش کند تا با ایفای «نقش موثر»، «سهم شایسته» خود در نظم آتی را به دست آورد
بنابراین همه بازیگران موثر به ویژه آفریقایی‌ها باید تلاش کنند تا با ایفای «نقش موثر» به «سهم شایسته» خود در نظم آتی جهانی دست یابند. هر نظمی که در آن آفریقا سهم شایسته نداشته باشد، نظم پایدار نخواهد بود. براین اساس همه کسانی که می‌خواهند تا هرچه زودتر به نظمی پایدار و فراگیر در گستره جهانی دست یابند، نباید در برابر ایفای نقش موثر و کسب سهم شایسته آفریقا در آن مانع تراشی کنند. در عین حال آفریقایی‌ها نیز نباید منتظر اقدام دیگران باشند، بلکه خود باید در مواجهه با بی‌عدالتی‌ها و ظلم بایستند تا بتوانند سهم شایسته خود را در این نظم به دست آورند.
طنز تلخ تاریخ: نابودی انسان و حقوق بشر در میدان و دلسوزی برای انسان و مرثیه‌سرایی برای حقوق بشر در دیپلماسی
در این میان آفریقایی‌ها باید به این واقعیت توجه داشته باشند که برای دستیابی به این هدف باید از ظرفیت‌های چندجانبه‌گرایی در دوران گذر استفاده کنند، چرا که امروز امنی، صلح، پیشرفت و توسعه در گرو وابستگی به آمریکا و یا یک قدرت غربی دیگر نیست. در طول سال‌های گذشته غربی‌ها به بهای جان و منافع آفریقایی‌ها صاحب منابع و قدرت و پیشرفت شدند و به قیمت ناامنی در آفریقا، امنیت خود را تضمین نمودند، ولی امروز با آگاهی ملت‌ها و دولت‌های آفریقایی ادامه چنین وضعی میسر نیست و دیگر غربی‌ها نمی‌توانند در سرزمین‌های آفریقایی، انسان و حقوق بشر را نابود کنند و در همان حال، در ساختمان‌های مجلل نهادهای بین‌المللی برای انسان دلسوزی و برای حقوق بشر مرثیه‌سرایی کنند.
نسل‌کشی دیروز غربی‌ها در آفریقا و نسل‌کشی امروز صهیونیست‌ها در فلسطین، ثابت می‌کند آنچه برای غربی‌ها ارزش ندارد، هویت، موجودیت و حقوق انسانی است
دقیقاً این وضعیتی است که امروز جهان در غزه مشاهده می‌کند. آمریکا و چند قدرت غربی با حمایت از اشغالگر و متجاوز اجازه نمی‌دهند ملت فلسطین به حقوق اولیه خود دست یابند. آنچه این روزها در غزه جاری است فراتر از نقض حقوق بشر است، چرا که صهیونیست‌ها وجود بشر در غزه را با سلاح‌ها، امکانات و حمایت‌های آمریکا و چند قدرت غربی به مسلخ می‌برند و برای حفظ نظم ظالمانه کنونی کودکان و زنان بی‌گناه فلسطینی را با فجیع‌ترین وضعیت به قتل رسانده و خانه‌های آنها را با پیشرفته‌ترین بمب‌ها نابود می‌کنند.
پیشرفته‌ترین سلاح‌های آمریکا و چند کشور غربی دیگر در غزه فقط با این هدف به‌کار گرفته شد تا اجازه ندهند مردم فلسطین از حقوق اولیه خود برخوردار شوند. نسل‌کشی دیروز غربی‌ها در آفریقا و نسل‌کشی امروز صهیونیست‌ها در فلسطین ثابت می‌کند که در نگاه غربی‌ها چیزی که ارزش ندارد هویت، موجودیت و حقوق انسانی است. با نسل‌کشی می‌توان در مسیر استیفای حقوق یک ملت وقفه ایجاد کرد، ولی نمی‌توان انتظار ایجاد و حفظ یک نظم پایدار را داشت. البته این نکته را نمی‌توان از نظر دور داشت که چرا هرگاه سخن از نسل‌کشی است، پای غربی‌ها در میان است!
نظم پایدار و فراگیر جهانی، بدون مشارکت موثر آفریقا دست‌یافتنی نیست
جمهوری اسلامی ایران بر این باور است که نمی‌توان برای کسب منفعت عده‌ای خودبرتربین، منافع عظیم دیگر ملت‌ها را به تاراج برد. جمهوری اسلامی ایران بر این باور است که نظم پایدار و فراگیر بدون نقش‌آفرینی موثر آفریقا دست‌یافتنی نیست. جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد تا با همه ظرفیت‌های ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی خود، کنار مردم آفریقا و همراه دولت‌های آفریقایی برای توسعه، پیشرفت، ثبات، صلح و آرامش در آفریقا تلاش کند.
حمایت از حقوق مردم فلسطین، ظرفیت جدیدی به آفریقا برای کسب سهم شایسته در نظم جدید جهانی می‌دهد
کسب سهم شایسته آفریقا در نظم جدید بین‌المللی در گرو ایستادگی در برابر رویه‌ها و قواعد ظالمانه‌ای است که صرفاً تامین‌کننده منافع نامشروع آمریکا و چند قدرت غربی دیگر است. از این رو نباید اجازه داد تا در موضوعات مختلف بین‌المللی مانند حقوق بشر، تروریسم، عدم اشاعه و مانند آن روایت‌های ظالمانه چند قدرت غربی به کرسی بنشیند. اگر آفریقا می‌خواهد استیفای حقوق خود در عرصه جهانی را تضمین کند باید از هر حرکتی که به دستیابی دیگر ملت‌ها به حقوق خود کمک می‌کند حمایت نماید. بر این اساس حمایت از حقوق مردم فلسطین برای تعیین سرنوشت خود و جلوگیری از استمرار اشغال سرزمین فلسطین و ممانعت از استمرار تجاوز به حقوق مردم فلسطین گامی موثر در فرآیند کسب سهم شایسته آفریقا در نظم جدید جهانی است.
صلح و امنیت حق آفریقا است و آفریقا نیاز به قیم ندارد
صلح، امنیت، توسعه و پیشرفت، حق آفریقا است و این حق صرفاً با ایفای نقش موثر دولت‌های آفریقایی حاصل خواهد شد و جمهوری اسلامی ایران در این مسیر از هرگونه تدبیر، سیاست و اقدام آفریقایی حمایت می‌کند، چرا که بر این باور است که تأمین منافع ملت‌های مستقل چه در غرب آسیا و چه در کل آفریقا به هم پیوسته است و از این رو باید در یک تلاش دسته‌جمعی از جمله در قالب سازوکارهای چندجانبه گرایی مانند اتحادیه آفریقا، بریکس و سازمان همکاری شانگهای صدا و موضع واحدی در برابر یکجانبه گرایی کنونی داشته باشیم. دنیا باید بداند آفریقا یک بازیگر بالغ و رشید است و نیاز به قیم ندارد. دنیا باید بداند بدون سهم شایسته آفریقا هیچ نظمی پایدار نخواهد بود.
وزارت امور خارجه