نورنیوز- گروه فرهنگ و جامعه: به گفته کارشناسان هواشناسی از دیروز مجددا هوای تهران آلوده شده و امروز آلوده‌ترین روز خواهد بود. اکنون شروع فصل آلایندگی هوا اگر نگوییم در ایران که در تهران است.البته این یک پدیده بین‌المللی است و کشورهای دیگر هم در این شریک هستند. متاسفانه آنها هم بند را آب داده‌اند یعنی اینکه به یک بن‌بستی رسیده‌اند که آنها هم دنبال راه حل هستند.
ما برخی از اقدامات را انجام داده‌ایم ولی کافی نیست. اقداماتی که لازم هست ولی کافی نیست. در ایالات متحده در اتوبان می‌رانید و یکباره می‌بینید که یک جاده منحرف می‌شود و هزار خودرو در صف ایستاده‌اند که به آن جاده وارد شوند و جاده دیگری خلوت به نظر می‌رسد. جاده‌ای که هزار خودرو در صف انتظار پیوستن به آن است، کسانی هستند که تک سرنشین هستند. یعنی اتومبیل‌هایی که تک سرنشین هستند در جاده شلوغی می‌رانند که تک سرنشین‌های دیگر نیز در آن می‌رانند و جاده‌های خلوت متعلق به کسانی است که چند سرنشین دارد.
بنابراین یکی از اقداماتی که می‌تواند انجام گیرد اینکه اتومبیل‌های تک سرنشین را ازچند سرنشین جدا کنند. لذا در آمریکا و برخی کشورهای اروپایی، بین اتومبیل تک سرنشین و چندسرنشین فرق می‌گذارند از این رو همسایه‌ها با هم قرار می‌گذارند تا نوبتی همگی با یک اتومبیل به سر کار بروند. اما ما چاره‌ای برای تک سرنشین و چندسرنشین نیندیشیده‌ایم. اما ما مثل اینکه به کسانی که تک سرنشین هستند جایزه می‌دهیم به جای اینکه تنبیه‌شان کنیم که تک سرنشین نباشند.
کار دیگری که انجام می‌دهند و ما نمی‌توانیم این است که دست به ترکیب جنگل‌ها نمی‌زنند. آنها نمی‌گذارند در منطقه‌ای سد ساخته شود و یا جاده‌های متعدد احداث شود. در نتیجه ما عملا اقدامی نکرده‌ایم. از طرفی در آن کشورها گسترش مترو را شاهد هستیم درحالی که ظاهرا توانسته‌ایم هواپیمای جت تولید کنیم ولی متاسفانه یک واگن مترو نمی‌توانیم بسازیم و از جمهوری چک و یوگسلاوی وارد می‌کنیم. بنابراین آنها یک صراحت و صلابتی دارند که مدیران ما اینگونه نیستند. در نتیجه ما یک واگن که حداقل تکنولوژی را می‌طلبد تولید نمی‌کنیم تا اقلا واگن‌های قطار زیرزمینی برای جابه‌جایی مسافران بیشتر، زیاد شوند. ناوگان وسایل نقلیه عمومی مثل اتوبوس‌ها و تاکسی‌ها نیز به اندازه کافی نیستند تا به تعداد زیاد مراجعین بتوانند جواب دهند.
کشورهای دیگر این ملاحظات را کرده‌اند. یعنی ازطرفی آمده‌اند و تعداد ناوگان شهری را زیاد کرده‌اند به طوری که اتوبوس‌ها، مترو، تاکسی در دسترس مردم باشد و از طرف دیگر بحث اتومبیل تک سرنشین و پرسرنشین را لحاظ کرده‌اند و با این راهکارها به جایی رسیده‌اند که واقعا صرف نمی‌کند افراد از اتومبیل شخصی استفاده روزانه کنند. به یاد دارم روزی از اتومبیل شخصی در لندن استفاده کردم و هفتاد پوند هزینه پارکینگ پرداختم درحالی که با پنج پوند می‌توانستم با قطار زیرزمینی داخل لندن بروم و به کارم برسم و به شهر خودم برگردم. اینها تصادفا به وجود نیامده و فکر حساب شده‌ای است که در نتیجه از نظر اقتصادی صرف می‌کند تا افراد با قطار زیرزمینی به لندن برود و کار خود را انجام دهد تا با اتومبیل شخصی به جای اینکه هزینه پارکینگ بپردازد .
* استاد دانشگاه
روزنامه آرمان ملی