نورنیوز- گروه سیاست: عراق در دوره نخست وزیری محمد شیاع السودانی متفاوت از گذشته است به‌طوری که این کشور سعی دارد بغداد را به نقشه موازنه‌های منطقه‌ای بازگرداند. چند دهه است که عراق به دلیل نظام‌های سیاسی حاکم بر این کشور که یا بر محور قومیت یا خواست بین‌المللی اداره می‌شدند، جایگاه منطقه‌ای خود را از دست داده است. دوران حکومت بعثی صدام، با وجود موضع‌گیری‌های آشکار این کشور در مخالفت با انقلاب اسلامی ایران و افروختن آتش جنگ به نیابت از غرب بر ضد انقلاب نوپای ایران، اوج فاجعه و پسرفت عراق بود و این کشور همچنان منزوی ماند و هیچ نقش بین‌المللی قابل ذکری نداشت.
دوره پس از اشغال عراق در سال ۲۰۰۳، نیز امتداد دوره‌های قبل، به شمار می‌رود. علیرغم ادعای آمریکا و متحدانش که به اصطلاح مشروعیت بین‌المللی را به کلی نادیده گرفتند و یک تنه دست به اشغال عراق زدند، بغداد دچار انزوای مضاعفی گردید و آن گونه که چندین مقام آمریکایی نیز اشاره کردند، در واقع سرزمین بین النهرین به صحنه‌ای برای تسویه حساب آمریکا با القاعده و دیگر سازمان‌های تروریستی تبدیل شد. اما عراق پس از پیروزی بر جریان خزنده داعش در سال ۲۰۱۷، مولفه‌های قدرتمندی را در داخل کشور مانند نیروی‌های حشد شعبی و آگاهی عمیق عمومی به دست آورد که آشکارا به این کشور مصونیت داخلی بخشید.
اینک دولت عراق، پس از پشت سر گذاشتن چالش‌های امنیتی داخلی و بحران‌های سیاسی انتخابات ۲۰۱۸، پشتوانه‌ای از مشروعیتی بی‌سابقه همراه با رضایت و پذیرش آشکار مردمی دارد. هفته گذشته، یک سال از آغاز دولت آقای محمد شیاع السودانی گذشت. وی در این مدت موفق شد انسجام داخلی در این کشور را تقویت کند و عراق را به جایگاه خود در نقشه موازنه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی بر گرداند. ناظران سیاسی خاطرنشان می‌کنند که عراق، در سایه رهبری السودانی، شروع به ایفای نقش محوری و تأثیرگذار در مسائل منطقه‌ای کرده است.
السودانی از نخستین روزهای آغاز به کار، دو مفهوم را در قالب دیدگاه سیاست خارجی خود، در برنامه دولتش مطرح کرد:
- دیپلماسی سازنده
- شبکه‌سازی منافع اقتصادی
السودانی که از سال ۲۰۰۳ تجربه کار اجرایی و قانون‌گذاری را در کارنامه خود دارد، به خوبی به اهمیت مسابقه با زمان و تمرکز بر اهداف به شیوه‌ای علمی و نظام مند واقف است، از این رو، به گفته کارشناسان مسائل عراق، السودانی و دولت او موفقیت‌های بارزی را در سطح سیاست داخلی و خارجی به ثبت رسانده‌اند. السودانی در اجلاس سران کشورهای عربی ابتکاری را برای شبکه‌سازی منافع اقتصادی کشورهای منطقه با هدف دور نگه داشتن آنها از مداخله قدرت‌های خارجی مطرح کرد. و بدین‌ترتیب، السودانی عهده‌دار مسوولیت پروژه توسعه محور امیدوارکننده‌ای به نام «جاده توسعه» شد که عراق را به شبکه‌ای برای اتصال شرق به غرب و جنوب به شمال تبدیل می‌کند.
وی از کشورهای منطقه خواست تا در اجرای آن مشارکت فعال داشته باشند. این تمایل جدید عراق برای ایفای نقش محوری در منطقه به وضوح در میانجیگری عراق به رهبری آقای محمد شیاع السودانی میان جمهوری اسلامی و عربستان سعودی و تعدادی از کشورهای عربی به منصه ظهور رسید. این نقش فعال منطقه‌ای در مواضع اصولی اعلام شده از سوی نخست‌وزیر عراق در خصوص عملیات توفان الاقصی و حمایت آشکار و صریح از مردم فلسطین و آرمان آنها و قرار گرفتن عراق در کنار مقاومت مردم غزه در برابر اشغالگری و تجاوزات صهیونیستی مشهود بود. پس از آن، جهان موضع اصولی عراق در مورد حق تاریخی فلسطین را از زبان محمد شیاع السودانی در جریان اجلاس قاهره شنید.
سخنرانی السودانی در اجلاس سران کشورهای عربی، یک شگفتی تاریخی بود، به ویژه تاکید وی بر این مطلب که «هیچ طرفی حق تعیین سرنوشت مردم فلسطین را ندارد». در همین راستا نخست وزیر عراق راهی تهران شد و در دیدار با رهبر انقلاب اسلامی و جناب ابراهیم رییسی، بار دیگر بر مواضع صریح عراق در محکومیت تجاوزات صهیونیستی و ایستادگی در کنار مردم فلسطین و محکومیت دوگانگی رفتاری جامعه بین‌الملل و غرب در این جنگ ناعادلانه علیه غیرنظامیان در نوار غزه تاکید کرد. سفر السودانی به جمهوری اسلامی برای تقویت نقش عراق صورت گرفت که رهبری آن را «خط جدیدی» نامیدند که عراق به دلیل نقش ویژه و تأثیرگذار خود می‌تواند در جهان عرب و اسلام آن را دنبال کند. با توجه به اینکه کشورهای عربی در موضع‌گیری‌های خود نقش تماشاچی یا سازشگر را ایفا می‌کنند، نقش عراق به رهبری السودانی در محکومیت تجاوزات صهیونیستی و مطالبه‌گری از آمریکا و غرب برای پایان دادن به حمایت سیاسی و نظامی خود از آن رژیم، برجسته و نمایان است. علاوه بر این، عراق خود را به عنوان یک بازیگر محوری و تأثیرگذار در مسائل منطقه‌ای مطرح می‌کند که از پیامدهای جنگ ناعادلانه صهیونیست‌ها علیه مردم غزه و کرانه باختری رنج می‌برد.
*تحلیل گر مسائل منطقه
روزنامه اعتماد