تجارت جهانی لاغری و سودهای کلان؛ جایی برای چاق‌ها نیست!

نورنیوز ـ گروه فرهنگ و جامعه: تولید طیف گسترده محصولات مربوط به تناسب اندام در جهان نشان می‌دهد که این تجارت تا چه اندازه توانسته موفق و پول‌ساز باشد.

تنوع این محصولات به قدری زیاد است که برای هر فرد با هر شرایط سنی و فیزیکی و جایگاه اجتماعی می‌تواند قابل استفاده باشد.

فهرست بلندبالای لاغرکننده‌ها

انواع قرص‌های شیمیایی و گیاهی لاغری، محصولات غذایی بدون شکر و نمک، انواع خوراک‌ها و نوشیدنی‌های رژیمی، ابزارهایی نظیر گوش‌واره‌ها و دست‌بندهای لاغری، کالری شمارها و نظایر آنها، همگی در جهت این تجارت پرسود تولید می‌شوند.

همچنین باید انواع و اقسام رژیم‌های لاغری با اسامی مختلف را هم به این فهرست افزود که هر از چندگاهی در شکل و شمایلی تازه و با نامی جدید ارائه می‌شوند و سود قابل ملاحظه‌ای را نصیب فعالان این حوزه می‌کنند.

دستور غذاهای رژیمی، کتاب‌های گران آشپزی می‌شوند که به راحتی و حتی در فروش‌گاه‌های بزرگ و زنجیره‌ای دنیا قابل دسترسی‌اند.

غیر از این‌ها، انواع روش‌های تهاجمی لاغری مثل لیپوساکشن و لیپوماتیک و عمل‌های سنگین جراحی هم در کنار روش‌های غیرتهاجمی مانند مزوتراپی و لاغری با دستگاه‌های مختلف وجود دارد که آنها هم در خدمت تجارت لاغری قرار دارند.

روش‌هایی مثل تلقین درمانی و هیپنوتیزم هم گاهی در کنار روش‌های بالا، طرح شده که گرچه نتیجه خاصی به همراه نداشته اما هم‌چون دیگر روش‌ها در یک چیز مشترک بوده و آن هم سوددهی بالاست.

همه این‌ها به خاطر این است که مردم دوست ندارند چاق باشند و این مسأله در تمام جهان عمومیت دارد.

جدول جهانی چاقی

آخرین داده‌های سازمان جهانی بهداشت درباره شیوع چاقی در کشورهای جهان در سال 2016 منتشر شده و بر این اساس کشورهای نائورو، جزایر کوک و پالائو، به ترتیب دارای چاق‌ترین مردم بوده‌اند، کشورهایی که شاید تاکنون حتی نام آنها را هم نشنیده باشید.

کویت، آمریکا، اردن، عربستان سعودی، قطر، لیبی و ترکیه به ترتیب در رده‌های بعدی این فهرست قرار گرفته‌اند.

در مورد بروز چاقی در کشورهای مختلف، بارها هشدار داده شده و این مسأله را نمی‌توان نادیده گرفت. البته آنچه بیشتر در ارتباط با چاقی و افزایش توده بدنی از نظر مسئولان و کارشناسان نهادهای بهداشت و درمان مورد توجه است، ارتباط آن با سلامتی و احتمال بروز بیماری‌های مرتبط با چاقی است.

اما چیزی که در تجارت لاغری مورد توجه قرار دارد، لزوما تناسب اندام برای داشتن بدنی سالم‌تر نیست بلکه تلقین این باور است که لاغری مساوی زیبایی است و شما برای آنکه از نظر دیگران انسانی ایده‌آل تلقی شوید باید لاغراندام باشید.

این لاغراندامی هم معمولا الگویی مشخص دارد. کافی است نگاهی به تبلیغات رسانه‌های غربی بیندازید که در تمام آنها از افراد لاغر و به اصطلاح خوش‌اندام اروپایی و آمریکایی برای تبلیغ کالاهای مورد نظر استفاده شده است.

به عبارتی برای ایده‌آل بودن باید خودتان را به این الگو نزدیک کنید، حالا فرقی نمی‌کند چه نژاد و ملیتی داشته باشید و اساسا فرم بدنتان با توجه به ژنتیک و جغرافیای محل زندگی شما چگونه شکل گرفته باشد.    

برای تاجران لاغری فرقی نمی‌کند که شما در کدام کشور و در کدام جایگاه از فهرست چاقی سازمان جهانی بهداشت رتبه‌بندی شده باشید. آنها سراغ میل شدید مردم به لاغری می‌روند و این میل در برخی کشورها سودهای بیشتری به همراه دارد.

گردش میلیاردی در صنعت لاغری

در گزارشی که اخیرا در نیویورک‌تایمز منتشر شده، عنوان شده که 750 میلیون فرد چاق در سراسر جهان وجود دارد، پس بازار داروهای کاهش وزن بسیار بزرگ است. از جمله حدود 42 درصد از بزرگ‌سالان در ایالات متحده چاق هستند.

بیماری‌های مرتبط با چاقی میلیاردها دلار هزینه مراقبت بهداشتی را در سال به همراه دارند. نمودار منتشر شده در این گزارش نشان می‌دهد که فروش داروهای لاغری از سال 2022 تا 2023 جهشی بزرگ داشته است.

همچنین در گزارشی که دوم نوامبر 2023 در گاردین منتشر شده، آمده که یک شرکت دانمارکی که در زمینه کاهش وزن فعالیت دارد، هفته پیش به بزرگترین شرکت اروپا از نظر ارزش بازار سهام تبدیل شد و ارزش سهام آن در بازار به 340 میلیارد پوند رسیده که از کل تولید اقتصادی دانمارک که در سال 2023، 323 میلیارد پوند تخمین زده شده، فراتر رفته است.

در گزارش دیگری که سی‌ان‌ان در همین رابطه منتشر کرده عنوان شده که داروهای این شرکت در ایالات متحده آن‌قدر محبوب هستند که تقاضا برای تولید داروهای لاغری را به شدت افزایش داده است.

این داروها با کاهش اشتهای بیماران کار می‌کنند و در ده سال گذشته میزان مصرف آنها در آمریکا 40 برابر شده است. بر این اساس انتظار می‌رود فروش این داروها تا ۲۰۳۰ به ۱۰۰ میلیارد دلار در سال برسد.

با این حال دور از ذهن نیست که تجارت لاغری را برای صاحبان آن تجارتی تضمین شده بدانیم، چه، دستِ‌کم آمارها حکایت از آن دارد.

 چاقی و لاغری در ایران

در ایران نیز یک گزارش قابل اعتماد رسانه‌ای به نقل از منابع وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نشان می‌دهد که ۷۰ درصد ایرانیان به چاقی و اضافه وزن (۴۷ درصد اضافه وزن و ۲۳ درصد چاقی) مبتلا هستند و افزون بر آن، ۴.۵ درصد جمعیت کشور نیز از چاقی مفرط رنج می‌برند.

ایران در رتبه ششم فهرست کشورهای چاق دنیا قرار دارد؛ آمریکا، عربستان، ترکیه، مصر و لیبی به عنوان رتبه‌های اول تا پنجم کشورهای چاق دنیا هستند و بر اساس آمارهای مرکز مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت، چاقی از ۲۰ درصد در ۴۰ سال گذشته به ۷۰ درصد افزایش یافته و در این میان مسائل ژنتیکی همراه با پدیده‌های محیطی از جمله سبک زندگی، غذا خوردن و استرس در چاقی موثر است.

اکنون اضافه وزن در بیش از ۲۰ درصد از جوانان ایرانی شایع است و رتبه دختران و پسران ۱۹ ساله ایرانی در جدول اضافه وزن به ترتیب از ۹۶ و ۱۰۵ به رتبه‌های ۶۸ و ۸۱ رسیده است. همچنین میزان شیوع اضافه وزن در دختران از ۶ به بیش از ۲۶ درصد و در پسران از سه به ۲۴ درصد افزایش یافته‌ است.

در فهرست رتبه‌بندی جهانی در زمینه چاقی نیز دختران ۱۹ ساله ایرانی با ۴۳ پله سقوط دارای رتبه ۵۵ و پسران با ۳۹ پله سقوط در رتبه ۷۴ هستند. این آمار و ارقام نشان می‌دهد وضعیت چاقی در میان نوجوانان ایران در چهار دهه گذشته، بدتر شده‌ است.

هم‌زمان با اعلام شیوع اضافه وزن در بین نوجوانان و جوانان، تب لاغری هم هرساله درآمد زیادی را نصیب دست‌اندرکاران این حوزه در ایران می‌کند.

از آنجا که صنعت زیبایی به عنوان یکی از پردرآمدترین مشاغل در جهان و البته ایران محسوب می‌شود، انواع خدمات لاغری به عنوان بخشی از این صنعت بسیار مورد توجه قرار دارد.

گرچه آمار دقیقی از میزان جابه‌جایی پول در این حوزه وجود ندارد اما با نگاهی به تبلیغات گسترده فروش انواع محصولات لاغری تا حدی در این باره می‌توان تخمین زد.

داروهای لاغری ایرانی که معمولا بر پایه گیاهی هستند قیمت پایین‌تری دارند و داروهای وارداتی معمولا گران هستند اما با وجود این میزان تقاضا برای آنها هم بالاست به‌طوری که در صورت اتمام موجودی با تعداد بالای متقاضیانی مواجه می‌شویم که در قسمت نظرات سایت فروش، خواهان موجود شدن داروی مورد نظر هستند.

برخی از این داروها نیز از سوی فروشگاه‌های برخط و صفحات اینستاگرامی به فروش می‌رسند. کافی است در میان این صفحات اندکی جست‌وجو کنید تا با حجم بالای آگهی‌ها در این زمینه مواجه شوید.

در کنار داروها باید انواع دیگر خدمات لاغری را هم مدنظر داشت که بسته به نوع خدمات و محل ارائه آنها نرخ‌های متفاوتی دارند. به عنوان مثال هزینه عمل لیپوساکشن در شهر تهران از حدود 20 میلیون تومان شروع می‌شود و به 40 میلیون تومان هم می‌رسد و البته این نرخ متوسط است و می‌تواند بیش از این هم باشد.

بسیاری از کسانی که به مصرف داروهای لاغری روی می‌آورند و یا بقیه روش‌ها را امتحان می‌کنند ممکن است بارها از این روش‌ها نتیجه نگرفته و ناامید شده باشند اما جادوی لاغری دوباره آنها را وسوسه می‌کند تا یک بار دیگر شانس خود را امتحان کنند.

در این میان همان‌طور که قبلا نیز گفته شد، نقش تبلیغات را نباید نادیده گرفت. سرمایه‌داری تلاش دارد تا مصرف بیشتر را ترویج کند و مصرف بیشتر محصولات لاغری، طیف گسترده‌تری از مصرف‌کنندگی را به دنبال خواهد داشت.

مردم لاغر و خوش‌اندام، مصرف‌کنندگان بهتری برای صنعت مد و پوشاک هستند و این چرخه می‌تواند تا ابد ادامه داشته باشد و پرسود و پول‌ساز باقی بماند.