×
فرهنگی
شناسه خبر : 154674
تاریخ انتشار : دوشنبه 1402/08/15 ساعت 11:23
صورتحساب یک میهمانی 43 ساله

«نورنیوز» از دیدگاه موافقان و مخالفان حضور مهاجران افغانستانی در ایران گزارش می‌دهد؛

صورتحساب یک میهمانی 43 ساله

با تأسیس نهاد تخصصی و مستقلی مثل سازمان ملی مهاجرت، نقیصه کمبود اطلاعات درباره مهاجران افغانستانی رفع خواهد شد و با تکمیل پرونده دقیق آماری مهاجران، به خوبی می توان سهم آنها را هم در تولید ناخالص ملی و هم در مصرف منابع ملی برآورد کرد. در چنان وضعیتی است که معلوم می‌شود داستان حضور بیش از 40 ساله مهاجران افغانستانی در ایران،‌ بیشتر از جنس فرصت بوده است یا تهدید.

نورنیوز - گروه فرهنگ و جامعه: سرزمین اسرارآمیز افغانستان را جفرافی دانان به عنوان کشور "هزار درّه" می‌شناسند،‌ لقبی که می تواند استعاره ای برای مسائل و مشکلات عدیده این کشور محنت زده باشد. شاید در تمام سیاره، ‌این فقط افغانستان باشد که هم تجربه مستقیم جنگ با ابر قدرت شرق را داشته و هم تجربه جنگ مستقیم با ابر قدرت غرب را. مردم این کشور بیش از ۹ سال (۱۹۷۹ تا  ۱۹۸۹ میلادی) با اتحاد جماهیر شوروی، پرچمدار اردوی جهانی سوسیالیسم ‌جنگیدند؛ و نزدیک به ۲۰ سال (۲۰۰۱ تا ۲۰۲۱ میلادی) با ایالات متحده آمریکا،‌ قدرتمندترین قطب جهانی کاپیتالیسم نبرد داشتند. در فاصله این دو کشاکش بزرگ نیز، طوفانی از منازعات داخلی را تجربه کردند. حاصل این تاریخ خونین و غمبار، ظهور انبوهی از مسائل و مشکلات گوناگون بود که مردم مظلوم افغانستان را گرفتار و سرنوشت این سرزمین را با فقر و عقب افتادگی رقم زد.

افغانستان در سایه این جنگ های طولانی، نه تنها خود از چرخه پرشتاب توسعه جهانی بازماند بلکه میراث تاریخ خونبارش بین کشورهای منطقه خصوصا همسایگان به اشتراک گذاشته شد. مرکزیت یافتن به عنوان قطب تولید خشخاش و استحصال تریاک، و تبدیل شدن به بزرگترین کشور مهاجرفرست جهان، دو فقره از اصلی ترین مشکلات این کشور "هزار درّه" است که متأسفانه سهم ایران به عنوان همسایه هم زبان این کشور از آن مشکلات،‌ بسیار چشمگیر بوده است. باندهای بین‌المللی ترانزیت مواد مخدر، برای انتقال این مواد از افغانستان به کشورهای غربی،‌ بهترین مسیر را عبور از ایران می‌دانند. مقابله با این باندهای تبهکار، سالانه هزینه‌های هنگفت و تلفات چشمگیری را روی دست ایران می‌گذارد. سیل ورود مهاجران و پناهندگان افغانستانی نیز در چند موج فراگیر، بافت اجتماعی و بازار کار و زیست بوم اقتصاد ایران را تحت تأثیرجدی قرار داده است.

منتقدان چه می‌گویند؟

در تاریخچه ۴۴ ساله حضور افغانستانی‌ها در ایران،‌ به ندرت شاهد منازعات قومی گسترده با این مهاجران بوده‌ایم. اشتراکات زبانی و دینی و تاریخی و فرهنگی هیچ گاه اجازه نداد مناسبات شهروندان ایرانی با مهاجران افغانستانی به کینه ورزی‌های خشونت بار بینجامد؛ و غیر از مجادلات متفرقه‌ای که کاملاً طبیعی است نشانه‌ای از یک جنگ "ما" و "دیگری" بین ایرانیان و افغانستانی ها به چشم نمی‌آید. اما درست در همین جاست که منتقدان، ورود می‌کنند.

برخی از تحلیلگران مسائل اجتماعی معتقدند جمهوری اسلامی ایران در مقابله با مسئله مهاجران افغانستانی فاقد یک سیاست روشن و علمی و کارآمد است. به تعبیر ایشان، کشورهای جهان در مواجهه با مهاجران معمولاً سه سیاست را در پیش می‌گیرند: تلاش برای بازگشت امن مهاجران به کشورشان، برنامه‌ریزی برای اسکان مهاجران در کشور ثالث، و بالاخره سیاستگذاری برای ادغام مهاجران در جامعه میزبان.

اما به گفته منتقدان، رفتار ایران با مهاجران افغانستانی مصداق هیچ یک از این گزینه‌ها نبوده است بلکه رویه جاری؛ نگهداری مهاجران افغانستانی در وضعیت اضطراری و ماندن آنها در میان ایرانیان بوده است. درست است که مردم ایران تقریباً در هیچ دوره ای،‌ به شکل فراگیر دچار "مهاجرهراسی" نشدند اما در غالب موارد، مهاجران افغانستانی را "دیگری" می‌دانستند و نگاهی توأم با تردید  به ایشان داشتند. در واقع به گفته منتقدان، میان ایرانیان و افغانستانی‌ها نوعی "دیوار نامرئی" دایر بوده که از سویی جلوی منازعه را می‌گرفته اما از سوی دیگر مانع جذب می‌شده است. در این بین،‌ سیاستگذاران نیز تدابیر دقیق و روشنی برای ادغام آنها در بافت اجتماعی ایران نداشتند.

موافقان پاسخ می‌دهند

جریان دیگری از تحلیل گران ایرانی، مزایای حضور مهاجران افغانستانی را در ایران بیش از مضرات آن ارزیابی می‌کنند و می‌گویند بخش عمده‌ای از چرخه اقتصاد جامعه متوسط ایران با نیروی کار افغانستانی‌ها می چرخد. ضمن اینکه نرخ جرم زایی این مهاجران در ایران،‌ قابل مقایسه با نرخ جرم مهاجران در سایر کشورها نیست. این تحلیلگران در مقام مقایسه می‌گویند میزان جرائم ارتکابی مهاجران ایرانی در ژاپن به مراتب بیشتر از جرائمی است که افغانستانی‌ها در ایران مرتکب می‌شوند. چیزی که به گفته این پژوهشگران در ایران،‌ آزاردهنده است فقدان یک بانک اطلاعاتی دقیق از مهاجران است به نحوی که امکان رصد و پایش آنها را منتفی می‌سازد.

در غیاب این بانک اطلاعاتی، جامعه کم درآمد ایرانی بر حسب مشاهدات خام خود و دیدن تعداد متراکم مهاجران افغانستانی در صف‌های نانوایی یا بنگاه‌های اجاره مسکن یا راهروهای مترو و اتوبوس، آنها را رقبای خود در تصاحب حقوق‌شان می‌پندارند و با حسابی سرانگشتی خیال می‌کنند که این مهاجران،‌ مصرف‌کنندگان یارانه پنهانی‌اند که دولت برای شهروندان ایرانی درنظر گرفته است. برای ایجاد شفافیت در وضعیت مهاجرین، تشکیل نهادی مثل سازمان ملی مهاجرت، نقیصه کمبود اطلاعات درباره آنها را جبران می‌کند. به بیان دیگر با تکمیل پرونده دقیق آماری مهاجران به خوبی می‌توان سهم آنها را هم در تولید ناخالص ملی و هم در مصرف منابع ملی برآورد کرد. در چنان وضعیتی است که معلوم می‌شود داستان حضور ۴۰ ساله مهاجران افغانستانی در ایران،‌ بیشتر از جنس فرصت بوده است یا تهدید.

عدد مهاجران افغانستانی در ایران را از ۵ میلیون نفر تا ۱۰ میلیون نفر گمانه زده‌اند. بخشی از این نفوس،‌ در فرآیندی قانونی وارد ایران شده‌اند اما بخشی دیگر از آنان به صورت غیرقانونی و قاچاق در کشور ما زندگی می‌کنند. از سال ۱۴۰۰ روند ورود مهاجران به ایران و در عین حال روند اخراج پناهجویان فاقد مدارک قانونی سرعت گرفت. طبعاً با تشدید ورود مهاجران غیرقانونی به ایران،‌ حساسیت‌های اجتماعی هم تحریک می‌شود، اما نکته مهم و جالب این است که با تمام این اتفاقات، هنوز در کشور شاهد جریان فراگیر و گسترده‌ای تحت عنوان "افغان‌هراسی" و "مهاجرهراسی" نیستیم.

موج ضعیفی که پس از ماجرای قتل زنده یاد داریوش مهرجویی و همسر هنرمندش علیه افغانستانی‌ها در حال شکل‌گیری بود با درایت رسانه‌ها و تدبیر متولیان و دلسوزان منافع ملی خنثی شد و به مناقشه‌ای قومی تبدیل نشد. غیر از یکی دو نزاع و مزاحمت مختصر،‌ رخداد دیگری به وقوع نپیوست و رفتار ۴۳ ساله شهروندان ایرانی در همزیستی با مهاجران افغانستانی عوض نشد. با اینهمه به نظر می‌رسد این مطالبه‌ای منطقی از سوی مردم است که خواستار شفافیت در سیاست‌های مهاجرتی هستند و خوش دارند در پذیرایی از میهمانان حساب دخل و خرج روشن باشد.


نورنیوز
اخبار مرتبط
سر کلاس خیابان
شنبه 1402/09/11 ساعت 10:28
«نورنیوز» چرایی کاهش تعداد دانش‌آموزان اتباع در سال جدید را بررسی کرد؛
سر کلاس خیابان
گرچه دلایلی مثل روند دشوار ثبت‌نام دانش آموزان افغانستانی در مدارس، در دسترس نبودن کتاب‌های درسی، و بازگشت برخی خانواده‌ها به افغانستان، می‌تواند علت جا ماندن دانش‌آموزان اتباع از تحصیل باشد اما فعالان حوزه تحصیل کودکان اتباع عقیده دارند که اصلی‌ترین دلیل کاهش تعداد دانش آموزان افغانستانی، بازگشت آنها به چرخه کار خیابان است.
ساماندهی اتباع خارجی در انتظار یک سازمان جدید
شنبه 1402/08/06 ساعت 12:28
وزیر کشور خبر داد؛
ساماندهی اتباع خارجی در انتظار یک سازمان جدید
وزیر کشور با اشاره به نگرانی برخی مردم درباره ساماندهی اتباع خارجی، گفت: این نگرانی مورد قبول است و مهاجرین ساماندهی خواهند شد، ولی تلاش برای افغانستان‌ ستیزی محکوم بوده و کار غلطی است. مهاجرین غیرقانونی باید از کشور خارج شوند ما آنهایی را ساماندهی می‌کنیم که قانونی بوده و ویزا دارند.
وزیرکشور: مهاجرین غیرقانونی باید کشور را ترک کنند
چهارشنبه 1402/08/03 ساعت 12:37
وزیرکشور: مهاجرین غیرقانونی باید کشور را ترک کنند
احمد وحیدی با بیان اینکه مهاجرین غیرقانونی باید کشور را ترک کنند، گفت: باید سازوکار قوی‌تری پیش‌بینی کنیم تا با افرادی که بازگردانده می‌شوند و دوباره برمی‌گردند، برخورد شود.
کودکان، نامرئی زیر بار کارهای تحمل ناپذیر
دوشنبه 1402/07/24 ساعت 15:45
نورنیوز از دلایل افزایش کودکان کار گزارش‌‌‌می‌دهد
کودکان، نامرئی زیر بار کارهای تحمل ناپذیر
بر اساس قانون حمایت از اطفال و نوجوانان مصوب 1399، بهره‌کشی اقتصادی از کودکان و نوجوانان جرم انگاری شده با این حال به کار گماردن کودکان همچنان ادامه دارد.
نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
سخنگوی سپاه: هدف دشمن در هر دو جنگ‌ تحمیلی تجزیه ایران بود
استقرار تیپ نظامی ناتو در مرز با روسیه
کشته و زخمی شدن 89 نفر زیر دست و پا در هند
امید به صعود تیم ملی ایران در جام جهانی 2026
عراقچی: دنبال توافق عادلانه هستیم
هشدار به صهیونیست‌ها: ایرانی‌ها پشت خط هستند
ترامپ به دنبال ارسال نیروی نظامی به پورتلند
عامل مجازی گروهک‌های تروریستی در کرمان دستگیر شد
زلنسکی: از اسرائیل سامانه پاتریوت دریافت کردیم
سید الحوثی: حسن نصرالله کابوس صهیونیست‌ها بود
رشد صددرصدی اعتبارات بخش گردشگری
هشدار مجدد عراقچی نسبت به پیامدهای فعال‌سازی مکانیزم ماشه
لاوروف: بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران و استفاده از مکانیسم پس‌گشت غیرقانونی است
ابزار خوشحالی پاشینیان از صلح ارمنستان ـ آذربایجان
المیادین آخرین تصویر از شهید سیدحسن نصرالله را منتشر کرد
کوثری: ایران برنامه‌های موشکی و هسته‌ای را کنار نمی‌گذارد
جدول لیگ برتر پس از اتمام بازی های هفته پنجم
پیکان برابر چادرملو متوقف شد
پزشکیان: سفر به نیویورک فرصتی برای تبیین مواضع ایران در سطح جهانی بود
واردات خودرو در 6 ماه اول سال برابر صفر
جمهوری اسلامی ایران همواره حامی لبنان مقتدر و عزتمند است
شرح وظایف جدید در شرایط بن‌بست دیپلماسی
حال سعید پیردوست رو به بهبود است
آژیر خطر برای ترامپ؛ رشد چشمگیر نارضایتی در پایگاه جمهوری‌خواهان
شیخ نعیم قاسم: راه و روش سید حسن نصرالله جاودان است/هرگز خلع‌سلاح مقاومت را نمی‌پذیریم
جاده چالوس یکطرفه شد
دکتر پزشکیان در بازگشت از نیویورک وارد تهران شد
رئیس جمهور لهستان: آماده گشودن فصل نوینی در مناسبات تاریخی و فرهنگی با ایران هستیم
مسدود شدن 4 میلیارد دلار کمک‌‌های خارجی آمریکا
سود سهام عدالت تا آخر هفته واریز می شود
عراقچی: تهدید علیه حاکمیت ملی و تمامیت سرزمینی ونزوئلا را محکوم می‌کنیم
سقف خرید و نگهداری تتر محدود شد
بهره‌برداری فاز نهایی‌ انتقال آب سد طالقان به کرج و تهران‌ تا نیمه مهرماه
لاریجانی با نخست وزیر لبنان دیدار کرد
ایران نه منزوی است و نه طالب جنگ
انزوای اسرائیل و ضرورت شکل‌گیری نظم نوین جهانی
چه خبر از آخرین آمار از بازسازی ساختمان‌ها و واحدهای آسیب دیده از جنگ 12 روزه؟
زمین‌لرزه 4.6 ریشتری گلستان را لرزاند
جدیدترین نقشه‌های پیش‌بینی فصلی بارش چه می گوید؟
درخواست نمایندگان مجلس انگلیس برای حمایت لندن از کاروان صمود
تداوم کاهش تورم اجاره مسکن در شهریور
رئال 2-5 اتلتیکو مادرید | ژابی در اولین دربی خود سنگین باخت+ خلاصه بازی
سازمان پزشکان بدون مرز فعالیت‌ خود در غزه را متوقف کرد
صعود مقتدرانه ایتالیا به فینال والیبال قهرمانی جهان
سیاست‌ های خرید تضمینی گندم در حال تغییر است
مادری که نجات بخش شد
پیام تسلیت رهبر معظم انقلاب در پی درگذشت مادر حدّاد عادل
ثبت سرعت 2.9 گیگا‌بیتی 5G همراه اول در بیرجند
دستور دادستانی برای تعیین تکلیف پارکینگ‌های متخلف تا پایان مهر
نگرانی صنعت پتروشیمی از کاهش تخصیص گاز در زمستان جاری
X
آگهی تبلیغاتی