شناسه خبر : 153099
تاریخ انتشار : 1402/07/23 16:36
سوءظن به آمار مثبت رشد و توسعه از کجا آب می‌خورد؟

گزارش «نورنیوز» از دلایل واکنش سرد برخی از شهروندان به رشد شاخص‌های اقتصادی؛

سوءظن به آمار مثبت رشد و توسعه از کجا آب می‌خورد؟

بهترین تبیین از شرایط واقعی کشور ، تبیینی است که نه از علل و عوامل درونی غفلت کند و نه ردپای پررنگ رسانه‌های بیگانه را در تردیدافکنی و یأس آفرینی نادیده بگیرد. آمار، دانشی دروغین یا ابزاری تبلیغی نیست بلکه بنیان توسعه خواهی، و درعین حال آیینه‌ توسعه یافتگی است. رسانه‌های بیگانه، از این علم، سلاحی برای کشتار جمعی افکار عمومی در جنگ‌های رسانه‌‌ای می‌سازند.

نورنیوز - گروه اقتصاد: بانک جهانی و صندوق بین‌‎المللی پول با ارائه گزارش‌های جداگانه‌‌ای از ارتقاء سه شاخص حکمرانی و همچنین صعود یک پله‌‌ای اقتصاد ایران در رنکینگ اقتصاد بین‌الملل خبر دادند. بر اساس گزارش بانک جهانی وضعیت ۳ شاخص حکمرانی در ایران  شامل ثبات سیاسی، وضعیت دولت ایران نسبت به شاخص کنترل فساد و حاکمیت قانون طی سال گذشته میلادی نسبت به سال قبل از آن بهبود و ارتقاء داشته است. صندوق بین‌المللی پول نیز با انتشار گزارشی اعلام کرد که ایران با یک پله صعود، بیست‌ویکمین اقتصاد دنیا شد.

بانک جهانی از بازوهای تخصصی و کارشناسی سازمان ملل متحد است که عمری افزون بر ۷۵ سال دارد و سال هاست که گزارش‌های ادواری جامعی در باب موضوعات مختلف از جمله کیفیت حکمرانی کشورهای دنیا استخراج و منتشر ‌‌ می‌کند. مراد از تعبیر حکمرانی خوب در ادبیات بانک جهانی، "طراحی، تصویب و اجرای آشکار سیاست‌هایی است که به بوروکراسی شفاف دولتی، پاسخگو شدن نهادهای اجرایی، افزایش مشارکت‌های اجتماعی مردم و بالاخره تقویت برابری همه‌‌ شهروندان در برابر قانون" منجر شود. بانک جهانی برای اینکه عیار حکمرانی کشورها را محک بزند و یک تخمین کمّی و نزدیک به واقع از میزان مطلوبیت آن فراهم بیاورد ۶ شاخص را طراحی کرده است که از این قرارند: پاسخگویی و مسئولیت پذیری، ثبات سیاسی و نبود خشونت و تروریسم، کارآمدی دولت، کیفیت مقررات و قوانین، حاکمیت و اجرای قانون، کنترل فساد.

گزارش منتشر شده از سوی بانک جهانی حاکیست که کشورما در ۳ شاخص دیگر شامل "حاکمیت قانون، کیفیت قوانین و پاسخگویی و مسئولیت‌پذیری" تنزل پیدا کرده است. نکته مهم و شایان توجه این است که شاخص‌های تعیین شده از سوی بانک جهانی و صندوق بین المللی پول ن‌‌ می‌تواند معیار کاملا دقیق و قابل استنادی برای همه‌‌ کشورها باشد؛ چرا که برخی از این شاخص ها متناسب با شرایط فرهنگی و اجتماعی خاص برخی کشورها ممکن است ماهیتا دارای تفاوت‌های معنی داری با شاخص‌های مورد نظر بانک جهانی باشد و از این رو ارزیابی ها را تحت تأثیر انحراف معیارهای تعیین کننده قرار دهد.

ریشه‌های یک تردید شایع

صرف نظر از میزان پایایی نتیجه ارزیابی‌های انجام شده از سوی نهادهای جهانی در خصوص وضعیت حکمرانی و شرایط اقتصادی ایران، موضوعی که در این یادداشت سعی داریم به آن بپردازیم این است که اساساً در شرایطی که وضعیت حکمرانی خوب در ایران طی سال ۱۴۰۱ در سه شاخص مهم بهبود داشته و جایگاه اقتصاد ایران نیز با ارتقاء روبه‌رو بوده، چرا این روند مثبت و رو به رشد، چراغ امیدی چنانکه باید در دل شهروندان روشن نمی‌کند و هلهله‌‌ای بر زبان شان جاری نمی‌سازد؟

برای کالبد شکافی این عارضه که نتیجه ادراک شهروندان است باید بدانیم که شکل گیری ادراک حاصل شناخت افراد از رخدادها و‌پدیده‌های مختلف است. بخشی از شناخت ما از پدیده ها حاصل مشاهدات و تجربیات مستقیم است و بخش مهم دیگر آن را رسانه‌ها رقم می‌زنند.

مدت‌هاست که ایرانیان به آمار و داده‌های آماری، خصوصاً آماری که از موفقیت‌ها و کامیابی‌ها حکایت دارند سوءظن دارد. در مقابل یافته‌های آماری، مقاومتی توأم با انکار نشان می‌دهند و در برابر اعداد و ارقام آن، دیرباور و بی‌اعتماد هستند. واقعاً چقدراز این احساس شایع، واقعی و چقدر از آن حاصل ادراکی است که رسانه ها با دستکاری شناخت مخاطبانشان به‌وجود ‌‌می‌آورند ؟

سال‌ها است که تقریباً هیچ آماری، خصوصاً آمار مثبت و امیدبخش، شوق و اعتمادی در بخش زیادی از جامعه برنمی‌انگیزد و حتی چه بسا سوءظن ها را نیز بیشتر می‌کند. این روند طی چند سال گذشته تبدیل به عادت ذهنی گروهی از جامعه شده و امید اجتماعی را تحت تأثیر قرار داده است. به نظر ‌‌ می‌رسد احتمالات زیر را ‌‌ می‌توان مجموعه‌‌ای از دلایل و عللی دانست که هرکدام به تناسب ارزش و قدرت خود، باعث بروز مقاومت روانی و ذهنی ایرانیان در قبال آمارهای مثبت شده است.

احتمال اول این است که گزارش‌هایی که از سوی مراجع داخلی و خارجی منتشر ‌‌ می‌شود هرچند مثبت است و از روندی روبه رشد حکایت دارد اما قدر مطلق عددی آنها بالا نیست و صرفا نشان دهنده تغییر است و نه تحول، لذا رشد و بهبود شاخص ها در حدی نیست که شادی برانگیز باشد.

احتمال دوم این است که چون طی سال‌های گذشته به دلیل تحریم‌های همه جانبه و گسترده و همچنین وجود برخی ناکارآمدی‌های آزار دهنده در دستگاه‌های اجرایی شتاب توسعه و پیشرفت کشور کاهش یافته مردم ‌‌ می‌گویند، روندهای رو به رشد باید در حدی باشد که تفاوت معنی داری در جایگاه کشور در مقایسه با سایر کشورهای هم سطح ایران ایجاد نماید. به زعم بخش‌های قابل توجهی از مردم، آن رشدی شایسته ذوق کردن و شاد شدن است که باعث جهش ایران در ابعاد اقتصادی، معیشتی و... شود.

سومین احتمال این است که مردم عقیده دارند همین رشدهای اندک نیز ‌‌ می‌توانست سبب ساز شادمانی ملی باشد مشروط براینکه برگشت ناپذیر ‌‌ می‌بود و استمرار ‌‌ می‌داشت. برای رشدهای موقتی که به شهادت تجربیات گذشته مجددا با بازگشت همراه بوده، چرا باید ذوق زده شد؟ بارها پیش آمده است که بهبود و ارتقایی در شاخص‌های حکمرانی خوب تجربه کرده ایم اما به دلیل مقطعی و گذرا بودن این رشدها دوباره به وضعیت‌های سابق برگشته‌‌ایم. آیا رشدهای اخیر از قماش همان بهبودهای مقطعی و موقتی نیستند؟

احتمال چهارم این است که برخی از مردم، اساسا صحت آمار، حتی آمار نهادهای رسمی جهانی را مورد تشکیک قرار ‌‌ می‌دهند. آنها می‌گویند نهادهای بین‌المللی که بسیاری از آنها حضور مستقیم در فضای داخل کشور ندارند، مواد و مصالح تحلیل‌های خود را از آمارهای نهادهای رسمی کشور که حاصل تعریف نهادهای داخلی از نرخ ارز، تورم، رشد و... است تهیه می‌کنند و نمی‌شود به این آمارها نیز به عنوان نظر یک نهاد کارشناسی بی‌طرف نگریست.  

پنجمین احتمال در سوء ظن مردم نسبت به آمارهای رشد و بهبود، به تجربه‌‌ مستقیم آنان از معیشت خود بر‌‌ می‌گردد. به بیان دیگر به دلیل بالا نبودن عدد رشد شاخص‌ها، تأثیر آن در زندگی عینی و تجربی شهروندان محسوس و معنی دار نیست و این عامل در تردید نسبت به صحت آمارها می‌افزاید. شهروندان دوست دارند اثر بهبودهای آماری را در سفره‌‌ معیشت یومیه‌‌ خود به نحو ملموس حس کنند و چون فکر می‌کنند تغییر چندان مثبتی در این زمینه شاهد نبوده‌اند برای قبول آن آمارها مقاومت روانی دارند.

موضوع بعدی که به تنهایی اثر تعیین کننده‌‌ای بر شکل گیری شناخت واقعی و یا ساختگی شهروندان نسبت به وضعیت حاکم بر زندگی اشان دارد نحوه و جهت گیری اطلاع رسانی مستقیم و همچنین فضاسازی رسانه‌ها است. توجه به این مهم که صدها شبکه ماهواره‌‌ای، خبرگزاری و پایگاه‌های خبری به زبان فارسی به صورت مستمر مشغول تولید محتوای جهت دار و منفی برای تأثیرگذاری بر شناخت و سپس ادراک ایرانیان هستند به خوبی ‌‌ می‌تواند نشان دهنده این واقعیت باشد که در کنار مجموعه عوامل ذکر شده، تصویرسازی رسانه‌‌ای به چه میزان در ایجاد ادراک فلاکت در ایرانیان موثر باشد و موجب عدم پذیرش ذهنی هرنوع تغییر مثبت شود. این ادراک سازی مستمر و متراکم که در چند جبهه فعالیت می‌کند و از چند منفذ به پمپاژ ذهنیت فلاکت اقتصادی در ایران مشغول است اجازه‌‌ شنیدن آمارهای مثبت اقتصادی را به مردم ن‌‌ می‌دهد چه رسد به قبول و باور به آنها را. این رسانه‌ها با توقع آفرینی‌های حداکثری، هرگونه بهبود و ارتقای شاخص‌ها را ناچیز و بی ارزش جلوه ‌‌ می‌دهند و باور به رشد را در ابری غلیظ از تردید محو می‌کنند.

بهترین تبیین از شرایط واقعی کشور ، تبیینی است که نه از علل و عوامل درونی غفلت کند و نه ردپای پررنگ رسانه‌های بیگانه را نادیده بگیرد.

آمار، دانشی دروغین یا ابزاری تبلیغی در دست حاکمیت‌ها نیست. آمار، بنیان توسعه خواهی، و درعین حال آیینه‌‌ توسعه یافتگی است. وقتی بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول، بر بهبود وضعیت اقتصادی و ارتقاء برخی از شاخص‌های حکمرانی خوب درایران صحه ‌‌ می‌گذارد معنایش این است که در مسیر توسعه گام بر‌‌ می‌داریم ولو با شیبی آرام و آهسته. چیزی که در این میان مهم است پرهیز از استفاده‌‌ ابزاری و گزینشی از علم آمار است. رسانه‌های بیگانه، از این علم سلاحی برای کشتار جمعی افکار عمومی در جنگ‌های رسانه‌‌ای ‌‌ می‌سازند.  آندرو لنگ، از صاحبنظران علم آمار گفته است "برخی، آمار را چنان به کار ‌‌ می‌گیرند که مرد مست تیر چراغ برق را؛ دنبال استفاده از روشنایی اش نیستند بلکه فقط برای نیفتادن به آن تکیه ‌‌می‌کنند."

در چنین شرایطی ودر کنار تلاش‌های دامنه‌داری که از سوی دستگاه‌های مختلف برای ارتقاء شرایط حکمرانی و ایجاد تحول معنی‌دار در شرایط اقتصادی، معیشتی و اجتماعی کشور در جریان است، نقش رسانه‌های مستقل، حرفه‌‌ای و مردمی برای ایجاد شناخت واقعی در افکار عمومی نسبت به شرایط حال و چشم‌انداز آینده کشور بسیار حائز اهمیت است. بی‌شک بدون توجه به سرمایه اجتماعی که حاصل امید، اعتماد و مشارکت مردم است، شکل‌گیری هرگونه تغییر و تحول مثبت نمی‌تواند رضایت عموم مردم به عنوان رکن اصلی حکمرانی خوب را تأمین نماید.


نورنیوز
نظرات

عوامل قتل راننده تاکسی اینترنتی در قرچک دستگیر شدند

نورنما | مار غول پیکر در یکی از خیابان های بان دون راک/تایلند +فیلم

سخنگوی وزارت دفاع: توانایی ساخت هواپیمای مسافربری را داریم

«میخائیل کاولاشویلی» رئیس‌جمهور گرجستان شد

ممنوعیت صادرات حبوبات لغو شد

رشد قیمت سکه و طلا در بازار

پوتین: آماده مقابله با دشمنان در تمام جبهه‌ها هستیم

دریافت 80 هزار ردیف استخدامی جدید

قبل از تحلیف ترامپ؛ فرصتی برای آتش‌بس در غزه

حذف ارز نیمایی چه تاثیری روی معیشت مردم دارد؟/ آیا باز تورم در راه است؟

افشاگری هیئت تحریرالشام از براندازی بشار اسد/جولان داعش واعدام 100 نفر/آغاز بازداشت علویها

یک فوتبالیست رئیس‌جمهور جدید گرجستان شد

پزشکیان به مصر می‌رود

حسن جودکی سرپرست مجموعه تئاتر شهر شد

سوریه به کجا می رود؟

بورس 58 هزار واحد صعود کرد

گزاره‌های اشتباه

صدور سند برای قلعه بمپور سیستان و بلوچستان

شکست اتحاد شوم آمریکا و اسرائیل در سوریه قطعی است

پنج تفاوت طالبان و تحریرالشام/ در برابر جولانی چه باید کرد؟

بازتاب رسانه‌ای سخنان دریابان شمخانی در نشست دانشجویی نورنیوز

دمای منفی 14 درجه در مشهد

شاسی بلند «ری‌را» به بازار آمد

فاش شدن راز یک جنایت خونین در اندیمشک

سارقان چوپان بلوچی را به رگبار بستند

حجم معاملات ارز تجاری اعلام شد

پادکست | حفظ سلامت ریه ها در روزهای خاکستری

پایان خونین اختلاف شخصی

آغاز حراج سکه‌های 1403 از دوشنبه

غافلگیری مصری‌ها از مخالفت محمود عباس با کمیته اداره نوار غزه

راه‌اندازی خط دریایی مسافری اروندکنار-کویت

ادامه حملات رژیم اسرائیل به نوار غزه و کرانه باختری/عربستان کشتار در النصیرات را محکوم کرد

برادر خالد مشعل از زندان امریکا آزاد شد

اسامی داوران 3 بازی پایانی لیگ برتر

کاپ جهانی؛ گروه‌بندی واترپلوی ایران تغییر کرد

رسانه عبری خبر داد؛ پیشرفت مستمر در مذاکرات تبادل اسرا جریان دارد

از غزه تا دمشق؛ استانداردهای دوگانه حقوق بشر غربی

قاچاق سوخت آنلاین شد

همتی: قیمت‌گذاری دستوری فسادزا است

رکورد تولد فرزند دومی‌ها در کشور

تفحص از نحوه اجرای قانون نهضت ملی مسکن در مجلس کلید خورد

پنج فیلم برگزیده تماشاگران سینما حقیقت

اجرای زنده کنسرت «از وین تا تهران» در خانه هنرمندان ایران

نورنما | هنرنمایی با لودر +فیلم

بازدید رئیس مجلس از پشت صحنه سریال‌های سلمان فارسی و موسی کلیم الله

فهرست جدید شهدای ترور در همایش ایران قربانی تروریسم رونمایی می‌شود

وزیر دفاع:به پویش کاهش دو درجه‌ای دما بپیوندید

عارف : مقام معظم رهبری تکلیف کرده ‌اند 100 مدیر توانا تربیت کنیم

بازدید سرزده رئیس‌جمهور از سازمان برنامه و بودجه

آغاز پیک دوم آنفلوآنزا از دی‌ماه/ این افراد حتما واکسن بزنند

انتشار جدول متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان+ عکس

فرشید اسماعیلی محروم شد

آلودگی و سرما؛ تهران همچنان آلوده است/ مدارس این شهرها تعطیل شد

مزایای رفاهی از مالیات معاف شد

اسلامی: تا امروز مانعی برای نظارت آژانس ایجاد نکرده و نمی‌کنیم

واکنش معاونت امور هنری به انتشار یک خبر پرحاشیه در فضای مجازی

96 درصد کودکان غزه در آستانه مرگ

چرا خاموشی‌ها برگشت؟

چشم طمع اسرائیل به جنوب سوریه و هراس مرزنشینان

همسویی آشکار کاخ سفید با رژیم صهیونیستی در حمله به سوریه

مکانیسم ماشه؛ نعل وارونه به رنگ تروئیکای اروپایی

مطبوعات‌چی | مروری بر روزنامه‌های شنبه 24 آذر

منطق بی‌منطقی!

در غیاب مردم سوریه

ایران و آینده سوریه، دو تجربه ارتباطی- یک تغییر سیاسی

فرصتی که از دست رفت

روزهای سرد و سخت چراغی خاموش کنیم!

چه خبر از بازار مسکن؟/ خانه‌های قدیمی در بورس خرید

هشدار؛ مراقب کلاهبرداری‌ به اسم سود سهام عدالت باشید

آغاز ثبت‌نام کنکور 1404 از فردا

نحوه برخورد با نانوایان متخلف

سوریه در آزمون سخت گذار

شباب الاهلی با پاس گل و پنالتی آزمون قهرمان شد

زلزله 4.5 ریشتری در زیراب مازندران

تکذیب کشف چاقو در ورودی حرم مطهر رضوی

بنزین گران نمی شود/ضروردت واردات خودرو

عکس های منتخب جهان،13 دسامبر 2024

احتمال ریزش سنگ از کوه در جاده‌های هراز و چالوس

آغاز خدمات سفارت آذربایجان در ایران از 25 آذر

هشدار حشد شعبی درباره توطئه‌ علیه استان الانبار

پادکست | نعل وارونه به رنگ تروئیکای اروپایی

هشدار درباره فیشینگ با ترفند سود سهام عدالت

بازگشت خاموشی به پایتخت؛ برنامه‌ محدودیت‌ برقی را از سامانه برق من ببینید

اطلاعیه بانک مرکزی در خصوص شکل‌گیری بازار یکپارچه ارز

اتحادیه اروپا خواستار توقف غنی سازی اورانیوم توسط ایران شد

توصیه پزشکیان به مدیریت هوشمندانه تولید و مصرف انرژی

خروجی‌در بسیاری از رشته‌ها بیش از نیاز داخلی است

فرانسوا بایرو، نخست وزیر جدید فرانسه شد

جریان پرواز گوی آتشین در آسمان چه بود؟

عملیات مشترک ارتش یمن و مقاومت عراق علیه اهدافی در جنوب فلسطین اشغالی

آجیل و میوه شب یلدا چند؟

پسر 14 ساله در رودخانه تجن غرق شد

اعلام نتایج قرعه‌کشی جام‌جهانی 2026

مرغ و گوشت ارزان شد

راز 2 ساله قتل پیرمرد فاش شد

ورود مجلس به اجرای قانون هوای پاک

ریاکاری غرب؛ اشک تمساح برای یمن در سایه جنایت و کشتار درغزه

فرانسوا بایرو نخست‌وزیر جدید فرانسه شد

نورنما | صید ماهی 1.5 متری در کارون +فیلم

سرنگونی 3 پهپاد رژیم صهیونیستی توسط حماس

X
آگهی تبلیغاتی