استاندارد نام مستعار توسعه است

نورنیوز- گروه فرهنگ و جامعه: زندگی در تمام شئونش وقتی خوب و زیستنی است که از کیفیتی ایمن و پایدار برخوردار باشد. در جهان صنعتی و پساصنعتی که برای تمام کالاها ، خدمات چرخه‌‌‌های پیچیده ‌‌‌‌تولید انبوه تدارک دیده شده و جایی برای تولید شخصی و خانوادگی باقی نمانده است، وجود نهادی که بر کیفیت و اصالت و ایمنی آن تولیدات نظارت داشته باشد ضروری است.

این نهاد، "استاندارد" نام دارد و بیش از 75 سال است که به شکل رس می‌‌‌‌‌و جهانی دوشادوش تولید، حرکت می‌‌‌‌‌کند. اکنون مصرف کنندگان فقط زمانی در استفاده از یک کالا به اطمینان  می‌‌‌‌‌رسند که نشان استاندارد روی آن نقش بسته باشد. این نشان در واقع همان کاری را انجام  می‌‌‌‌‌دهد که مُهر یک استادکار حاذق و ماهر انجام  می‌‌‌‌‌داد و اصالت و کیفیت یک محصول را تأیید  می‌‌‌‌‌کرد. به این اعتبار، تدوین هنجارها و معیارهایی برای اعتماد و اطمینان خاطر جزو خواسته ها و نیازها و توقعات همیشگی بشر بوده است.

22 مهرماه مصادف با 14 اکتبر روز جهانی استاندارد است؛ روزی برای یادآوری ضرورت تدوین هنجارها و معیارهای کیفیت تولیدات و خدمات. استاندارد، کمترین اثری که بر زندگی بشر  می‌‌‌‌‌گذارد کاستن از حجم مخاطرات و ریسک‌ها است. در عین حال، توسعه ‌‌‌‌پایدار تنها در وضعیتی رخ  می‌‌‌‌‌دهد و محقق  می‌‌‌‌‌شود که ثبات و امنیت، بر مخاطره و ریسک غالب باشد. براین اساس، توجه به استاندارد، صرفا ماهیتی شخصی و معطوف به زندگی فردی انسان ها ندارد بلکه از مهم ترین مفروضات و  پیش نیازهای توسعه در جوامع است.

بنابراین روز جهانی استاندارد را روز جهانی حرکت به سمت توسعه ‌‌‌‌پایدار نیز  می‌‌‌‌‌توان به شمار آورد. این همان کارکرد اصلی تر و بنیادی تر استاندارد است که متأسفانه کمتر محل توجه قرارمی‌‌‌‌‌گیرد. چه بسا استاندارد در ذهن شهروندان، چیزی غیر از یک اطمینان بهداشتی یا اعتماد صنعتی نباشد اما در درست ترین معنا، استاندارد عبارت است از نظام نامه‌ای برای گذر ایمن و مطمئن به توسعه ‌‌‌‌پایدار. به این اعتبار، شاید نهادهای متولی استاندارد در ایران، به تناسب تلاش برای به روزرسانی معیارها و هنجارهای کیفیت یک تولید، باید روی تغییر ذهنیت شهروندان نسبت به اهمیت استاندارد هم حساس باشند و برنامه‌‌‌های اثربخش و مفیدی برای القا و تعلیم اصول استاندارد طراحی و پیاده کنند. درست است که در حال حاضر، خانواده‌ها، در مصرف مایحتاج روزانه، التفاتی وسواس گونه به "نشان استاندارد" کالا دارند اما این مقدار توجه، چه بسا کمترین و پایین ترین حد از اعتنا به مقوله مهمی همچون استاندارد است. ما اکنون به تربیت ذهنیت‌‌‌هایی نیاز داریم که به استاندارد از آن جهت که توسعه ‌‌‌‌کشور را تسهیل و پایدارمی‌‌‌‌‌کند توجه داشته باشد. آیا این کار را می‌‌‌‌‌توان "استانداردسازی مفهوم استاندارد" نامید؟

به نظرمی‌‌‌‌‌رسد روز جهانی استاندارد موقعیت مناسبی باشد برای طرح این پیشنهاد که مدارس و مراکز آموزشی و کتاب‌‌‌های درسی، نگاه جامع تر و بنیادی تری به اهمیت استاندارد داشته باشند و آن را به عنوان بسترساز و تضمن کننده ‌‌‌‌توسعه ‌‌‌‌پایدار یک کشور معرفی کنند و به دانش آموزان بیاموزند. نظام آموزشی ما موظف است تدابیر و تکنیک‌‌‌های مؤثری تدارک ببیند تا کودکان و نوجوانان ایران، اولین چیزی که با شنیدن نام استاندارد به ذهن شان می‌‌‌‌‌رسد توسعه باشد نه پیچ و مهره و خوراکی و ... .

این کار احتمالا در بازه ‌‌‌‌زمانی تربیت یک نسل رخ  می‌‌‌‌‌دهد اما ضرورتش بر هیچ کس پوشیده نیست. باید وجوه نرم افزاری مفهوم استاندارد را به اندازه ‌‌‌‌وجوه فنی و سخت افزاری اش جدی گرفت و به نسل درحال تکوین امروز به خوبی منتقل کرد تا روند توسعه در فازهای آینده ‌‌‌‌ایران، به شکلی روان تر و راحت تر پیش برود. "استانداردسازی مفهوم استاندارد" معنا و غایتی غیر از این ندارد. شک نیست که به موازات ورود نهادهای آموزشی و تعلیمی به این کار ضروری، حضور نهادهای بالادستی فرهنگی و نیز سازمان‌‌‌های تبلیغی و ترویجی مثل رسانه ها بخصوص صدا و سیما به این مقوله الزامی است.