نورنیوز ـ گروه سیاسی: این روزها بر خلاف خواسته مقامات کاخ الیزه، قاره آفریقا به جای زمین بازی، تبدیل به پاشنه آشیل فرانسوی ها در نظام بین الملل شده است.
الگوها و مصادیق استعمار فرانو یکی پس از دیگری در نیجر، گابن، بورکینافاسو و مالی به چالش کشیده شده و حتی برخی کشورها مانند مراکش در شمال آفریقا، فاصله گیری از پاریس را تبدیل به یک الگوی عملیاتی در حوزه سیاست خارجی و فرهنگی خود کرده اند.
امتناع مراکشی ها از پذیرش کمکهای پاریس برای زلزله زدگان، پیام مشخصی برای کاخ الیزه دارد:اینکه قدرت مانور فرانسه در قاره آفریقا روز به روز محدودتر می شود.
در چنین شرایطی، گروههای مختلف سیاسی در فرانسه، هر یک در حال ارائه راهکارهای فوری در مواجهه با شرایط جاری در آفریقا هستند: از مداخله نظامی یا تلاش برای مدیریت حداقلی شرایط جدید و حتی رایزنی با مخالفان پاریس در نقاط گوناگون آفریقا.
واقعیت امر این است که توجه همزمان به چنین راهکارهای مختلف و متناقضی ، منبعث از یک سیاستگذاری کلان یا حتی بازی تاکتیکی محاسبه شده نبوده و در ماورای آن، نوعی سردرگمی نسبت به تحولات جاری در آفریقا به چشم می خورد.
فرانسوی ها طی ماههای اخیر برخی نقاط کانونی بازی خود در آفریقا را از دست داده و برخی از آنها را نیز در معرض از دست دادن می بینند. فراتر از آن، مشروعیت حکمرانی خودخوانده فرانسوی ها بر آفریقا در دوران استعمار فرانو در جریان تحولات اخیر به چالش کشیده شده است.
مهم ترین این موارد، مربوط به نسبت تحولات جاری آفریقا با سازمان فرانکوفونی می باشد. این سازمان، دسته ای از کشورها را شامل می شود که تمام یا تعداد قابل توجهی از ساکنان آن فرانسوی زبان هستند و میان آنها و فرانسه نوعی قرابت تاریخی یا فرهنگی وجود دارد.
بر اساس آخرین تغییرات، این سازمان شامل ۵۷ کشور عضو، سه ناحیه و بیست کشور عضو ناظر می‌باشد.اگرچه سازمان بین‌المللی فرانکفونی ( به معنایی که امروز مشاهده می کنیم ) با شعار ادعایی "برابری، تکامل و همبستگی" تشکیل شد ، اما هدف فرانسوی ها از گسترش این مجموعه، القای مستقیم یا غیر مستقیم الگوهای حکمرانی پاریس بر مبنای استعمارفرانو و تثبیت آن در میان کشورهای عضو سازمان فرانکوفونی بوده است.
در طول سالهای متمادی، شاهد تثبیت نوعی گزاره نادرست اما القایی در میان اعضای سازمان فرانکوفونی بودیم: اینکه فرانسه محور و کانونی قابل اتکا در نظام بین الملل محسوب می شود و اعضا بدون اتصال به کاخ الیزه و پذیرش الگوهای فرهنگی، اقتصادی، امنیتی و سیاسی القایی از سوی پاریس، قدرت مانور خود در فضای منطقه ای و جهانی را از دست خواهند داد.
در طول دهه های اخیر، از احزاب سوسیالیست و محافظه کار در فرانسه گرفته تا حزب جدید التاسیس جمهوری به پیش (که توسط مکرون تشکیل شده است)، از هیچ گونه تلاشی برای تثبت این گزاره القایی و انحرافی در سازمان فرانکوفونی فروگذار نکردند.
اما در برهه کنونی، چنین گزاره ای به صورت آشکار توسط کشورهای عضو سازمان فرانکوفون به چالش کشیده شده است.فرانسوی ها فراتر از آنچه در نیجر ، مراکش، گابن و دیگر کشورهای آفریقایی می گذرد، نگران هستند گذار از پاریس از یک مطالبه آفریقایی، تبدیل به یک الگوی عملیاتی در کشورهای گوناگون شود. محصول تشدید این روند، انزوای جهانی فرانسه و حتی فروپاشی سازمان فرانکوفون خواهد بود.
*رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی
نورنیوز