×
رادیو نور
شناسه خبر : 151336
تاریخ انتشار : یکشنبه 1402/06/26 ساعت 12:04
ایلاف ایرانی؛ گفتار سوم

«نورنیوز» ایده «ایلاف ایرانی» راهکار برون رفت از عارضه‌های اقتصادی کشور را بررسی می‌کند؛

ایلاف ایرانی؛ گفتار سوم

دکتر حمیدرضا فرتوک‌‌‌‌زاده، اقتصاددان و استاد دانشگاه راه تبدیل‌ شدن ایران به یک بازیگر جدی اقتصادی را در نظم جدیدی می‌داند که نمونه تاریخی دارد. نظمی که به اعتقاد او می‌‌‌‌تواند راه برون‌‌‌‌رفت اقتصاد ایران از تله پیچیدگی مرکب و نظم آنگلوساکسونی باشد؛ یعنی «ایلاف» یا همان پیمان صلحی که پیش از بعثت پیامبر، میان قریش و سایر قبایل شبه‌‌‌‌جزیره عربستان منعقد شد و تجارت را جایگزین خصومت کرد.

نورنیوز - گروه اقتصاد: جمهوری اسلامی ایران یکی از کشورهایی است که در سال‌های اخیر و در میانه تحولات بنیادین بین‌المللی در معرض این قرار گرفته است تا تصمیم بگیرد و جای خود را در آینده جهان تعیین نماید. در این میان، ایجاد هر رابطه جدید و ورود به هر پیمان بلندمدتی، می‌تواند درست مثل پیمان‌ها و روابط سرنوشت‌ساز سابق به معنای تثبیت کشورها در رابطه‌هایی به مدت قرن جدید پیش­رو باشد. این حساسیت باعث می‌شود تا بپرسیم تحت چه شرایطی، روابط جدید ایران می‌توانند بازتولید ماهوی روابط سابق نباشند؟ 

دکتر «حمیدرضا فرتوک‌‌‌‌زاده» اقتصاددان و استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال راه تبدیل­شدن ایران به یک بازیگر جدی اقتصادی را  در نظم جدیدی می­داند که نمونه­ تاریخی دارد. نظمی که به اعتقاد او می‌‌‌‌تواند راه برون‌‌‌‌رفت اقتصاد ایران از تله پیچیدگی مرکب و نظم آنگلوساکسونی باشد؛ یعنی «ایلاف» یا همان پیمان صلحی که پیش از بعثت پیامبر، میان قریش و سایر قبایل شبه‌‌‌‌جزیره عربستان منعقد شد و تجارت را جایگزین خصومت کرد.

این استاد دانشگاه در پاسخ به این پرسش که چرا ایده ایلاف را در دوران جدید قابل تکرار می‌‌‌‌داند، می‌‌‌‌گوید: « من در بررسی­‌ها و مطالعات خود به این داستان رسیدم که در جزیره ­العرب و سال‌­ها پیش از بعثت پیامبر، کسی آنقدر اراده و نفوذ کلام و ابزار­سازی داشته که بتواند با قبایلی که به هم رحم نمی‌­کردند و امورات­شان از طریق غارت می­‌گذرد، یک پیمان تجاری و اقتصادی ببندند و برای­شان بازار مشترک درست کنند؛ مانند اتحادیه اروپای امروز. در حال حاضر اتحادیه‌­های زیادی ساخته شده که برخی از آنها کارکرد دارند و برخی بی‌­استفاده مانده‌اند، ولی ایلاف واقعاً کار می‌­کرد. ایلاف آنقدر کارکرد داشت که خداوند در سوره فیل برای حفظ این سنت بر سر مردم عربستان منت می‌‎­گذارد که اصحاب فیل را نابود کرد.»

او در ادامه به نقش کلیدی جد پیامبر اکرم (ص) در این پیمان تجاری اشاره کرده و می‌­افزاید: «حضرت هاشم، فرزندان زیادی داشت و پیامبر ما فرزند عبدالله فرزند عبدمناف است، اما چرا به خاندان پیامبر، بنی‌­هاشم می‌­گویند؟ زیرا ایشان به­‌واسطه این پیمان تجاری به یک برند تبدیل شده بودند. باید توجه داشت که هاشم نام ایشان نبود، بلکه لقب ایشان بود. هاشم به ­معنای کسی است که نان را خرد می‌­کند و به گرسنگان می‌­دهد. جناب هاشم با ایده ایلاف توانست بزرگترین برند مکه و مدینه و شبه ­جزیره عربستان شود. این برند متعلق به همه مسلمانان است و به یک قوم خاص اختصاص ندارد.»

دکتر فرتوک­زاده در ادامه با تأکید بر اینکه ایده «ایلاف ایرانی» شبیه ایلاف سنتی است، اما تفاوت­‌هایی نیز دارد، گفت: «ایلاف ما کاملاً ایرانی و در عین حال اسلامی است. ما نمی‌­خواهیم امروز در مکه بنشینیم و مدل گذشته را در جزیره‌­العرب پیاده و تهاتر کنیم. بلکه می‌­خواهیم این نسخه را به‌­روز کرده و از تمام مواهب سنتی و جدید آن بهره‌­مند شویم».

به گفته او وقتی از پلتفرم معاملاتی مستقل از دلار سخن می‌گوییم یعنی به دنبال طرف‌های تجاری هستیم که هم آنها نیاز و تقاضای موثر برای محصولات ایرانی داشته باشند و هم شرکت‌های ایرانی، متقاضی محصولات آنها باشند. چنین شرکای تجاری در نظم آنگلوساکسونی در دسترس شرکت‌های ایرانی نبودند. حتی در دوران رژیم پهلوی که هیچ‌گونه تحریمی بر سر راه شرکت‌های ایرانی نبود. ولی ما در دوران تحریم هم مدل مشابهی را با چینی‌ها دنبال کرده و می‌کنیم. چرا که چینی‌ها هم مانند غربی‌ها واردکننده مواد خام و نیمه‌خام و صادرکننده کالاهای صنعتی هستند. بنابراین در کارکردن با شرکت‌های چینی هم نمی‌توانیم از چرخه معیوب خام‌فروشی خارج شویم. البته این به معنی کارنکردن با چینی‌ها نیست؛ همچنان که کارکردن با آنگلوساکسون‌ها را هم نفی نمی‌کنیم، بلکه به دنبال ایجاد تعادل و کاهش وابستگی تدریجی به پلتفرم دلاری هستیم. برای این منظور باید طرف‌های تجاری جدیدی را بیابیم که ماهیتاً مکمل اقتصاد صنعتی ایران بوده و از تعرض و دست‌اندازی آنگلوساکسون‌ها در امان نسبی باشند. اینجاست که اهمیت پنجره فرصت ایلاف معلوم می‌شود.

توضیحات دکتر فرتوک­زاده، چند سوال جدی را به‌‌‌‌دنبال دارد؛ از جمله اینکه آیا منظور از «ایلاف ایرانی» مبادلات به‌‌‌‌ شکل تهاتری است؟ درست است که سنت ایلاف در زمان خود مدرن بود، اما آیا پیاده‌‌‌‌کردن این ایده، بازگشت به گذشته نیست؟ این ایده در شرایط فعلی تا چه حد امکان عملیاتی­شدن دارد و برفرض که چنین ایده‌‌‌‌ای عملیاتی باشد، سازوکار اجرایی آن چیست؟

در گفتار بعدی به این سوال پاسخ می‌‌‌‌دهیم.  


نورنیوز
اخبار مرتبط
راه فرار یا نجات؛ گفتار چهارم
دوشنبه 1402/06/27 ساعت 20:57
«رادیونور» گفتار چهارم پادکست ایلاف ایرانی را منتشر می‌کند؛
راه فرار یا نجات؛ گفتار چهارم
«ایلاف ایرانی» ایده‌ای است که باید از آن به عنوان رونوشتی مدرن از «پیمان ایلاف» یاد کرد. این ابتکار، سال‌ها پیش از بعثت پیامبر اسلام (ص) قوم قریش را به یکی از محورهای بازرگانی حجاز تبدیل کرد که خیلی زود دامنه مراودات تجاری‌اش را به شام، عراق و یمن گستراند. این ابتکار به‌دلیل کارآیی اقتصادی‌اش خیلی زود عملیاتی شد و به مکه ارزش ژئواکونومیک بخشید و حال «ایلاف ایرانی» بر اساس این راهبرد و رهیافت، به دنبال ایجاد شبکه‌ای از مراودات و ارتباطات تجاری است.
کیف انگلیسی، کلاه آمریکایی؛ گفتار دوم
دوشنبه 1402/06/20 ساعت 15:00
«نورنیوز» ایده «ایلاف ایرانی» راهکار برون رفت از عارضه‌های اقتصادی کشور را بررسی می‌کند؛
کیف انگلیسی، کلاه آمریکایی؛ گفتار دوم
با کشف میدان‌‌‌های نفتی در جنوب و جنوب غربی ایران، «آنگلوساکسون»‌‌‌ها یا همان انگلیسی‌ها با کیفی پر از دلار به ایران آمدند. استعمارگران جدید، در ازای نفت ایران دلار می‌‌‌دادند و بعد همان دلارها را از ایران می‌‌‌گرفتند و در ازایش مواد غذایی و کالاهای دیگر می‌‌‌دادند و هیچکس متوجه نشد که این ساختار، دو منبع تغذیه‌‌‌ ای مشخص دارد و «آنگلوساکسون»‌‌‌ها هر موقع که اراده کنند می‌‌‌توانند یک یا دو شیر را ببندند و شریان مالی و اقتصادی ایران را به احتضار بیاندازند.
پیچیدگی مرکب؛ گفتار اول
شنبه 1402/06/18 ساعت 12:26
«نورنیوز» ایده «ایلاف ایرانی» راهکار برون رفت از عارضه‌های اقتصادی کشور را بررسی می‌کند؛
پیچیدگی مرکب؛ گفتار اول
دکتر «حمیدرضا فرتوک‌زاده» اقتصاددان و مُبدِع مفهوم «پیچیدگی مرکب» گفت: پیچیدگی مرکب همان گره کوری است که سالیان سال اقتصاد ایران را بیمار و گرفتار کرده است. اقتصاد ایران علاوه بر واگرایی بیرونی و تحمیلی، در تله خودساخته­‌ای گیر افتاده است و در تله شاکله خودش به خودش مبتلا شده است.
نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
خیابانی در تهران به نام «فریدون شهبازیان» شد
دادن مجوز واردات برنج و نهاده‌ها به افراد خاص منجر به انحصار می‌شود
سالگرد شکست حصر آبادان؛ آغاز تغییر موازنه و بلوغ مقاومت
استقلال و پرسپولیس در لیگ برتر کشتی حضور خواهند داشت
جهش چشمگیر بورس
مرکز آمار: تورم نقطه‌ای در شهریور 45.3 درصد شد
لیگ بی رمق | 6 گل در 7 بازی هفته پنجم لیگ برتر
کرونا در راس ویروس‌های تنفسی در شهریور ماه
سامانه ارز خدماتی آبان‌ماه فعال می‌شود
دورکاری پنجشنبه‌ها در یزد تا پایان سال
اورژانس اجتماعی کمتر از 300 خودرو دارد
وزیر ارتباطات: اتصال منازل و کسب و کارها به فیبر نوری از 100 درصد عبور کرد
قیمت طلا و سکه امروز شنبه 5 مهر + جدول
سایپا پیش‌فروش جدید خود را از امروز کلید زد
قیمت دلار و سایر ارزها امروز شنبه 5 مهر 1404
بازگشت قیمت نفت به 70 دلار
واکنش مقاومت عراق به تهدیدات نتانیاهو
پزشکیان: درخواست آمریکا غیرقابل قبول است
صعود والیبال بلغارستان به فینال قهرمانی جهان
مخالفت AFC با درخواست هند برای تغییر محل دیدار با سپاهان
وزیر راه و شهرسازی: مکانیسم ماشه چیز جدیدی نداشت
جنیفر لارنس: آنچه در غزه می‌گذرد «نسل‌کشی» است
وزیر خارجه بحرین: ساختار سازمان ملل باید تغییر کند
قیمت خودرو داخلی و خارجی امروز 5 مهر1404+ جدول
ماینر غیرمجاز گزارش دهید ، 300 میلیون پاداش بگیرید
نورنما | 5مهر سالروز شکست حصر آبادان گرامی باد
اعتراف زن جوان به قتل خواستگار مجازی
اوباما خواستار تأسیس کشور مستقل فلسطینی شد
رسیدگی به اعتراضات آنلاین جریمه‌های رانندگی توسط هوش مصنوعی
امکان پرداخت کالابرگ با 2 روش
صرفه‌جویی 3.5 میلیارد دلاری در واردات کالاهای اساسی
شکست طرح آمریکا برای ساخت هزاران پهپاد برای مقابله با چین
هشدار چین به جامعه تجاری ژاپن درباره فعالیت‌های مشکوک جاسوسی
اروپا دیوار پهپادی از محل دارایی‌های مسدود شده روسیه می‌سازد
عراق: ایران بارها تاکید کرده مطلقاً قصد داشتن سلاح هسته‌ای را ندارد
لاریجانی: مقاومت مایه افتخار همه جهان اسلام است
افتتاح حساب جدید برای دارندگان بالای 10 حساب ممنوع شد
هشدار رئیس جمهور مصر: هیچ کس نمی‌تواند مصر را مورد تجاوز قرار دهد
روزنامه عبری: صندلی‌های خالی جلوی نتانیاهو جایگاه اسرائیل را نشان داد
کناره‌گیری حدادی از امور اجرایی پرسپولیس
زلنسکی خواستار موشک‌های تاماهاوک از ترامپ شد
تشکیل پرونده قضایی برای برهم‌زنندگان ‌امنیت روانی جامعه
پزشکیان: ایران به ان‌پی‌تی متعهد است
واکنش حماس به سخنرانی نتانیاهو در مجمع عمومی سازمان ملل
شهادت دو مأمور پلیس استان مرکزی در درگیری با سارقان مسلح
انفجار در مرکز داده کره‌جنوبی و اختلال در صدها سیستم دولتی + عکس
اسلامی: آژانس باید حملات به مراکز هسته‌ای ایران را محکوم می‌کرد
درخواست ترامپ برای لغو حق شهروندی آمریکا بر اساس تولد
تا آزادی قدس شریف به حمایت از مقاومت ادامه می‌دهیم
وزیر دفاع پاکستان: اسلام آباد برای تنش زدایی بین ایران و آمریکا نقش‌آفرینی می‌کند
X
آگهی تبلیغاتی