×
رادیو نور
شناسه خبر : 151336
تاریخ انتشار : یکشنبه 1402/06/26 ساعت 12:04
ایلاف ایرانی؛ گفتار سوم

«نورنیوز» ایده «ایلاف ایرانی» راهکار برون رفت از عارضه‌های اقتصادی کشور را بررسی می‌کند؛

ایلاف ایرانی؛ گفتار سوم

دکتر حمیدرضا فرتوک‌‌‌‌زاده، اقتصاددان و استاد دانشگاه راه تبدیل‌ شدن ایران به یک بازیگر جدی اقتصادی را در نظم جدیدی می‌داند که نمونه تاریخی دارد. نظمی که به اعتقاد او می‌‌‌‌تواند راه برون‌‌‌‌رفت اقتصاد ایران از تله پیچیدگی مرکب و نظم آنگلوساکسونی باشد؛ یعنی «ایلاف» یا همان پیمان صلحی که پیش از بعثت پیامبر، میان قریش و سایر قبایل شبه‌‌‌‌جزیره عربستان منعقد شد و تجارت را جایگزین خصومت کرد.

نورنیوز - گروه اقتصاد: جمهوری اسلامی ایران یکی از کشورهایی است که در سال‌های اخیر و در میانه تحولات بنیادین بین‌المللی در معرض این قرار گرفته است تا تصمیم بگیرد و جای خود را در آینده جهان تعیین نماید. در این میان، ایجاد هر رابطه جدید و ورود به هر پیمان بلندمدتی، می‌تواند درست مثل پیمان‌ها و روابط سرنوشت‌ساز سابق به معنای تثبیت کشورها در رابطه‌هایی به مدت قرن جدید پیش­رو باشد. این حساسیت باعث می‌شود تا بپرسیم تحت چه شرایطی، روابط جدید ایران می‌توانند بازتولید ماهوی روابط سابق نباشند؟ 

دکتر «حمیدرضا فرتوک‌‌‌‌زاده» اقتصاددان و استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال راه تبدیل­شدن ایران به یک بازیگر جدی اقتصادی را  در نظم جدیدی می­داند که نمونه­ تاریخی دارد. نظمی که به اعتقاد او می‌‌‌‌تواند راه برون‌‌‌‌رفت اقتصاد ایران از تله پیچیدگی مرکب و نظم آنگلوساکسونی باشد؛ یعنی «ایلاف» یا همان پیمان صلحی که پیش از بعثت پیامبر، میان قریش و سایر قبایل شبه‌‌‌‌جزیره عربستان منعقد شد و تجارت را جایگزین خصومت کرد.

این استاد دانشگاه در پاسخ به این پرسش که چرا ایده ایلاف را در دوران جدید قابل تکرار می‌‌‌‌داند، می‌‌‌‌گوید: « من در بررسی­‌ها و مطالعات خود به این داستان رسیدم که در جزیره ­العرب و سال‌­ها پیش از بعثت پیامبر، کسی آنقدر اراده و نفوذ کلام و ابزار­سازی داشته که بتواند با قبایلی که به هم رحم نمی‌­کردند و امورات­شان از طریق غارت می­‌گذرد، یک پیمان تجاری و اقتصادی ببندند و برای­شان بازار مشترک درست کنند؛ مانند اتحادیه اروپای امروز. در حال حاضر اتحادیه‌­های زیادی ساخته شده که برخی از آنها کارکرد دارند و برخی بی‌­استفاده مانده‌اند، ولی ایلاف واقعاً کار می‌­کرد. ایلاف آنقدر کارکرد داشت که خداوند در سوره فیل برای حفظ این سنت بر سر مردم عربستان منت می‌‎­گذارد که اصحاب فیل را نابود کرد.»

او در ادامه به نقش کلیدی جد پیامبر اکرم (ص) در این پیمان تجاری اشاره کرده و می‌­افزاید: «حضرت هاشم، فرزندان زیادی داشت و پیامبر ما فرزند عبدالله فرزند عبدمناف است، اما چرا به خاندان پیامبر، بنی‌­هاشم می‌­گویند؟ زیرا ایشان به­‌واسطه این پیمان تجاری به یک برند تبدیل شده بودند. باید توجه داشت که هاشم نام ایشان نبود، بلکه لقب ایشان بود. هاشم به ­معنای کسی است که نان را خرد می‌­کند و به گرسنگان می‌­دهد. جناب هاشم با ایده ایلاف توانست بزرگترین برند مکه و مدینه و شبه ­جزیره عربستان شود. این برند متعلق به همه مسلمانان است و به یک قوم خاص اختصاص ندارد.»

دکتر فرتوک­زاده در ادامه با تأکید بر اینکه ایده «ایلاف ایرانی» شبیه ایلاف سنتی است، اما تفاوت­‌هایی نیز دارد، گفت: «ایلاف ما کاملاً ایرانی و در عین حال اسلامی است. ما نمی‌­خواهیم امروز در مکه بنشینیم و مدل گذشته را در جزیره‌­العرب پیاده و تهاتر کنیم. بلکه می‌­خواهیم این نسخه را به‌­روز کرده و از تمام مواهب سنتی و جدید آن بهره‌­مند شویم».

به گفته او وقتی از پلتفرم معاملاتی مستقل از دلار سخن می‌گوییم یعنی به دنبال طرف‌های تجاری هستیم که هم آنها نیاز و تقاضای موثر برای محصولات ایرانی داشته باشند و هم شرکت‌های ایرانی، متقاضی محصولات آنها باشند. چنین شرکای تجاری در نظم آنگلوساکسونی در دسترس شرکت‌های ایرانی نبودند. حتی در دوران رژیم پهلوی که هیچ‌گونه تحریمی بر سر راه شرکت‌های ایرانی نبود. ولی ما در دوران تحریم هم مدل مشابهی را با چینی‌ها دنبال کرده و می‌کنیم. چرا که چینی‌ها هم مانند غربی‌ها واردکننده مواد خام و نیمه‌خام و صادرکننده کالاهای صنعتی هستند. بنابراین در کارکردن با شرکت‌های چینی هم نمی‌توانیم از چرخه معیوب خام‌فروشی خارج شویم. البته این به معنی کارنکردن با چینی‌ها نیست؛ همچنان که کارکردن با آنگلوساکسون‌ها را هم نفی نمی‌کنیم، بلکه به دنبال ایجاد تعادل و کاهش وابستگی تدریجی به پلتفرم دلاری هستیم. برای این منظور باید طرف‌های تجاری جدیدی را بیابیم که ماهیتاً مکمل اقتصاد صنعتی ایران بوده و از تعرض و دست‌اندازی آنگلوساکسون‌ها در امان نسبی باشند. اینجاست که اهمیت پنجره فرصت ایلاف معلوم می‌شود.

توضیحات دکتر فرتوک­زاده، چند سوال جدی را به‌‌‌‌دنبال دارد؛ از جمله اینکه آیا منظور از «ایلاف ایرانی» مبادلات به‌‌‌‌ شکل تهاتری است؟ درست است که سنت ایلاف در زمان خود مدرن بود، اما آیا پیاده‌‌‌‌کردن این ایده، بازگشت به گذشته نیست؟ این ایده در شرایط فعلی تا چه حد امکان عملیاتی­شدن دارد و برفرض که چنین ایده‌‌‌‌ای عملیاتی باشد، سازوکار اجرایی آن چیست؟

در گفتار بعدی به این سوال پاسخ می‌‌‌‌دهیم.  


نورنیوز
اخبار مرتبط
راه فرار یا نجات؛ گفتار چهارم
دوشنبه 1402/06/27 ساعت 20:57
«رادیونور» گفتار چهارم پادکست ایلاف ایرانی را منتشر می‌کند؛
راه فرار یا نجات؛ گفتار چهارم
«ایلاف ایرانی» ایده‌ای است که باید از آن به عنوان رونوشتی مدرن از «پیمان ایلاف» یاد کرد. این ابتکار، سال‌ها پیش از بعثت پیامبر اسلام (ص) قوم قریش را به یکی از محورهای بازرگانی حجاز تبدیل کرد که خیلی زود دامنه مراودات تجاری‌اش را به شام، عراق و یمن گستراند. این ابتکار به‌دلیل کارآیی اقتصادی‌اش خیلی زود عملیاتی شد و به مکه ارزش ژئواکونومیک بخشید و حال «ایلاف ایرانی» بر اساس این راهبرد و رهیافت، به دنبال ایجاد شبکه‌ای از مراودات و ارتباطات تجاری است.
کیف انگلیسی، کلاه آمریکایی؛ گفتار دوم
دوشنبه 1402/06/20 ساعت 15:00
«نورنیوز» ایده «ایلاف ایرانی» راهکار برون رفت از عارضه‌های اقتصادی کشور را بررسی می‌کند؛
کیف انگلیسی، کلاه آمریکایی؛ گفتار دوم
با کشف میدان‌‌‌های نفتی در جنوب و جنوب غربی ایران، «آنگلوساکسون»‌‌‌ها یا همان انگلیسی‌ها با کیفی پر از دلار به ایران آمدند. استعمارگران جدید، در ازای نفت ایران دلار می‌‌‌دادند و بعد همان دلارها را از ایران می‌‌‌گرفتند و در ازایش مواد غذایی و کالاهای دیگر می‌‌‌دادند و هیچکس متوجه نشد که این ساختار، دو منبع تغذیه‌‌‌ ای مشخص دارد و «آنگلوساکسون»‌‌‌ها هر موقع که اراده کنند می‌‌‌توانند یک یا دو شیر را ببندند و شریان مالی و اقتصادی ایران را به احتضار بیاندازند.
پیچیدگی مرکب؛ گفتار اول
شنبه 1402/06/18 ساعت 12:26
«نورنیوز» ایده «ایلاف ایرانی» راهکار برون رفت از عارضه‌های اقتصادی کشور را بررسی می‌کند؛
پیچیدگی مرکب؛ گفتار اول
دکتر «حمیدرضا فرتوک‌زاده» اقتصاددان و مُبدِع مفهوم «پیچیدگی مرکب» گفت: پیچیدگی مرکب همان گره کوری است که سالیان سال اقتصاد ایران را بیمار و گرفتار کرده است. اقتصاد ایران علاوه بر واگرایی بیرونی و تحمیلی، در تله خودساخته­‌ای گیر افتاده است و در تله شاکله خودش به خودش مبتلا شده است.
نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
ایران نما | معرفی جاذبه های گردشگری شهرهای ایران(105) « بَنَک»
قیمت دلار و سایرارزها امروز دوشنبه 28 مهر 1404
دکتر تجریشی، رئیس دانشگاه شریف شد
جزئیات جدید سرقت بزرگ از موزه لوور
آغاز دور جدید عرضه خودروهای وارداتی
پاسخ به هر خطایی بسیار متفاوت از قبل خواهد بود
تعطیلی مدارس و دورکاری ادارات در هویزه
الاعرجی وارد تهران شد
شورای نگهبان با حذف 4 صفر از پول ملی موافقت کرد
قیمت خودرو داخلی و خارجی امروز دوشنبه 28 مهر1404+ جدول
مهاجرانی: یارانه دهک‌های یک تا سه واریز شد
پشت پرده سفر ونس به اسراییل
دیدار نماینده ویژه پوتین با علی لاریجانی
نورنما | تصادف وحشتناک در مهرشهر بیرجند
افتتاح سیزدهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب دوشنبه با حضور ایران
17 همت پول خارجی در بازار تهران
ترامپ در تیررس «شکارچیان»
اسرائیل سقوط پهپاد ارتش اسرائیلی را در نوار غزه تأیید کرد
علیرضا رشیدیان رئیس سازمان حج و زیارت شد
ترامپ: آتش‌بس غزه به قوت خود باقی است
نشانه‌ای از فوران قریب‌الوقوع تفتان وجود ندارد
مرگ دلخراش 4 نفر در تصادف جنوب کرمان
مراکش قهرمان جام جهانی فوتبال جوانان شد
صابر کاظمی هنوز به هوش نیامده است!
شرط دریافت وام 5 میلیاردی اشتغال اعلام شد
غول ماریجوانای دیترویت، نماینده ویژه ترامپ در عراق شد
یک کشته در تصادف صبحگاهی محور رشت – فومن
مجلس نحوه پرداخت کالابرگ الکترونیک را بررسی می‌کند
دیپلمات های روسی در حال آماده سازی برای دیدار پوتین و ترامپ هستند
ورود رئیس جمهور به موضوع تحریم دانشگاه شریف
زمان پیش‌فروش محصولات سایپا اعلام شد+ جدول قیمت و زمان تحویل
تماس‌میان ایران و طرف‌های مقابل از طریق واسطه‌ها، به معنای آغاز مذاکرات رسمی با امریکانیست
این پروژه کار صهیونیست هاست
میانجیگری آمریکا برای پایان جنگ روسیه-اوکراین ادامه دارد
موج استعفا در شهرداری تهران برای انتخابات شورای شهر
2 کشته در سقوط هواپیمای باری در دریا
ضرورت تغییر پارادایم در برنامه‌ریزی و توسعه اقتصادی ایران
مقام نظامی عراق: حمایت ها و پشتیبانی های ایران را فراموش نخواهیم کرد
دانشگاه آزاد: فعلاً برنامه‌ای برای افزایش ظرفیت رشته‌های پزشکی نداریم
کار، کار انگلیسی‌هاست
رئال صدر جدول را از بارسا پس گرفت
دمکراسی آمریکایی در سراشیبی
سناتور «پاز» پیروز انتخابات ریاست جمهوری بولیوی
هند در صورت ادامه خرید نفت باید همچنان تعرفه‌های سنگینی بپردازد
سفر فرستادگان ترامپ به اراضی اشغالی در سایه نقض آتش‌بس غزه
لبنان، آزمایشگاه تسلیحات مفهوم نوین رژیم صهیونیستی
تل‌آویو در آتش فوتبال + فیلم
بازرس سابق آژانس: راه‌حل پرونده هسته‌ای ایران نظامی نیست، مذاکره است
برنامه مسابقات ورزشی امروز دوشنبه28 شهریور 1404
دوفوریتی | دانش‌آموز،کیسه بوکس یا آدمک تمرین کُشتی نیست
X
آگهی تبلیغاتی