نورنیوز ـ گروه بین‌الملل: وزارت خارجه آمریکا در گزارشی از شیوه خروج مفتضحانه نیروهای آمریکایی در سال ۲۰۲۱ از افغانستان انتقاد و تاکید کرده که تصمیمات بایدن و ترامپ رئیس‌جمهوری کنونی و سابق آمریکا برای خروج نیروها از افغانستان، پیامدهای منفی جدی داشته است.
در این گزارش آمده است؛ برنامه‌ریزی برای تخلیه، نواقص بسیاری داشت زیرا مشخص نبود کدام مقام ارشد رهبری این عملیات را بر عهده دارد، به همین دلیل تصمیم‌های اتخاذ شده، دیپلمات‌های وزارت خارجه را که در پی حضور قوی و ادامه‌دار در کابل بودند با چالش‌های جدی مواجه ساخت.
هر چند که هم‌زمان با این گزارش بایدن تلاش کرد به توجیه رفتار خود بپردازد اما انتشار این گزارش بیانگر عمیق‌تر شدن شکاف در هیات حاکمه آمریکاست به‌گونه‌ای که وزارت خارجه برای تبرئه خود از اتهامات کنگره و رسانه‌ها، به نقش روسای جمهور آمریکا در رسوایی خروج مفتضحانه از افغانستان اذعان می‌کند حال آنکه معمولا این دستگاه‌ها و زیر مجموعه‌ها بودند که قربانی حفظ قدرت دولت‌ها می‌شدند.
بایدن در توجیه تصمیمات خود در این خصوص گفته: «یادتان است در مورد افغانستان چه می‌گفتم؟ گفتم القاعده نباید آنجا باشد. گفتم از طالبان [در این زمینه] کمک بگیریم. حالا چه رخ داده؟ چه می‌گذرد؟ رسانه خود را مرور کنید. حق با من بود.»
در کنار این مسئله، بررسی زوایای مختلف این گزارش که البته بخشی از آن محرمانه باقی مانده چند نکته اساسی را آشکار می‌سازد:
نخست؛ تصمیمات بایدن و ترامپ را باید امری ورای تصمیمات شخصی و در چارچوب دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه به عنوان ارکان قدرت در آمریکا ارزیابی کرد.
ترامپ و بایدن نمادی از این دو حزب بوده و حضور چنین افرادی ـ که مردم آمریکا نیز در نظرسنجی‌های اخیر آنها را افرادی بی‌لیاقت و بی‌کفایت برای انتخابات 2024 دانسته‌اند ـ در راس هرم قدرت آمریکا بیانگر زوال عقلانیت و نقش‌آفرینی کوتوله‌های سیاسی در این ساختار است.
دوم؛ دولت‌مردان آمریکا همواره با ادعای ناجی بودن خود را محق به تصمیم‌گیری در قبال سایر کشورها حتی با ابزار اشغال نظامی دانسته‌اند که نتیجه آن را در اشغال افغانستان و عراق و جنگ‌افروزی در بالکان، لیبی، سوریه، یمن، اوکراین و... می‌توان مشاهده کرد.
گزارش مذکور و اذعان به رفتارهای غیرعقلانی و بحران‌ساز سران آمریکا نشان داد که این کشور نه تنها یک بازیگر ناجی و رهایی‌بخش نیست بلکه ویران‌گری است که جز سیاه‌بختی و ویرانی برای کشورهای دیگر آورده‌ای نداشته است.
بی‌تعهدی در قبال سایر کشورها و رفتارهای جهانی شاخصه مشترک تمام روسای جمهور آمریکاست، چنانچه درباره افغانستان نه تنها در زمان اشغال 20 ساله و نه در زمان خروج، که حتی اکنون پس از دو سال از خروج نیز تعهدات آمریکا در قبال افغانستان اجرایی نشده است.
در همین خصوص؛ سازمان ملل اخیرا هشدار داده است که بر زمین ماندن تعهدات غرب برای تامین نیازهای انسانی و بشردوستانه، کمک به میلیون‌ها نفر از مردم فقیر و بحران‌زده افغانستان را با مشکلات بسیاری مواجه ساخته است.
سوم؛ آنچه در گزارش وزارت خارجه آمریکا مشهود است پیامدهای فاجعه‌بار یک‌جانبه‌گرایی آمریکا و کشورهایی چون انگلیس است که اصرارشان به رفتارهای یکجانبه و معرفی خود به عنوان تنها تصمیم‌گیر جهان، فجایع بزرگی را رقم زده است.
این گزارش زنگ هشداری است برای جهانیان از جمله کشورهای که خود را بازی‌چه جنگ‌افروزی‌های آمریکا در اوکراین ساخته‌اند بدون آنکه متوجه پیامدهای آن و تکرار فاجعه افغانستان و عراق در اوکراین باشند.
نکته پایانی اینکه؛ اعترافات تلخ وزارت خارجه آمریکا بار دیگر الزام تشکیل کمیته‌ای حقیقت‌یاب از کشورهای مستقل در چارچوب چندجانبه‌گرایی عقلانی جهانی برای بررسی رفتارهای آمریکا و متحدانش در مناطق مختلف جهان از جمله در افغانستان و عراق را آشکارتر می‌سازد.
این نکته از آن جهت مهم است که هر چند سران آمریکا و متحدانشان زیر فشار افکار عمومی و یا تقابل‌های حزبی در مقاطع مختلف مجبور به اعترافاتی درباره جنایاتشان شده‌اند اما به دلیل فقدان کمیته حقیقت‌یاب مستقل و تزلزل سازمان ملل، این گزارش‌ها هرگز به مجازات عاملان این جنایات منجر نشده است.
به عنوان مثال؛ گرچه «جان کری» وزیر خارجه سابق آمریکا رسما اذعان می‌کند که اشغال عراق بر اساس اسناد دروغ صورت گرفت و یا وزارت دفاع انگلیس در گزارشی رسمی اذعان می‌کند که سربازان این کشور در افغانستان به دستور مقامات ارشد اقدام به کشتار مردم کرده‌اند و... اما در عمل هیچ اتفاقی برای مجازات عاملان و جلوگیری از تکرار این فجایع صورت نمی‌گیرد.
اخیرا نیز گزارش‌هایی درباره جنایات سربازان استرالیایی و کانادایی در افغانستان منتشر شد اما عاملان آنها نیز همچون سربازان آمریکایی و انگلیسی به مجازات نرسیدند.
بر این اساس؛ تشکیل کمیته حقیقت‌یاب مستقل در خصوص پیامدهای ضدبشری یک‌جانبه‌گرایی آمریکایی نه تنها در موضوع افغانستان و جنگ‌افروزی‌های مستقیم آمریکا بلکه درباره جنگ‌های غیرنظامی و نوین این کشور علیه سایر کشورها برای پایان دادن به پیامدهای فاجعه‌بار این رفتارها امری ضروری می‌نماید.
در همین راستا؛ باید به گزارش شهریورماه سال گذشته خانم «آلنا دوهان» گزارش‌گر ویژه سازمان ملل در زمینه آثار منفی اقدامات یکجانبه قهری اشاره کرد که تحریم‌های آمریکا و متحدانش علیه ملت ایران را جنایت علیه بشریت و ناقض تمام قوانین بین‌المللی و بشردوستانه خوانده و خواستار لغو تمامی این تحریم‌ها و مجازات عاملان و آمران آن شده بود اما با قلدری و بی‌توجهی آمریکایی‌ها مواجه شد.
نورنیوز