×
سیاسی
شناسه خبر : 139209
تاریخ انتشار : جمعه 1402/02/08 ساعت 23:37
دیپلماسی فرهنگی؛ مولد، مکمل یا ابزار؟

محمد مهدی ایمانی‌پور

دیپلماسی فرهنگی؛ مولد، مکمل یا ابزار؟

به‌طور کلی سه نگاه کلان نسبت به دیپلماسی فرهنگی و جایگاه آن در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران وجود دارد که غلبه هر یک از آنها بر عرصه تصمیم‌گیری در‌ حوزه سیاست خارجی آثار و تبعات خاص خود را خواهد داشت.

نورنیوز - گروه سیاست: گستره و بازه‌ی عمیق و موثر سیاست منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران در برهه‌ی کنونی و فراتر از آن، دغدغه‌مندی رهبر معظم انقلاب در خصوص احصاء و به فعلیت‌ رسانی ظرفیت‌های مردمی ارزش‌مندی که در آفریقا و آمریکای لاتین وجود دارد، جمله‌گی پیش درآمدها و مقدماتی جهت تحقق نوعی دیپلماسی عزت‌مندانه، عمل‌گرایانه و هوشمند محسوب می‌شود.‌

عزم دولت مردمی سیزدهم نیز در پیش‌برد این روند، محسوس و مثال‌زدنی است.

بدون شک در گام دوم انقلاب اسلامی باید با بهره‌گیری از تجربیات بیش از 4 دهه‌ی اخیر و تکیه بر ثوابت راهبردی و متغیرات تاکتیکی، بهترین تصویر را از ایران قدرت‌مند در نظام بین‌الملل خلق کرد.

سوال اساسی اینجاست که نقش دیپلماسی فرهنگی در خلق، استمرار و تثبیت این روند چیست؟

آیا می‌توان با توجه به ماهیت گفتمانی و فرهنگی انقلاب اسلامی و فراتر از آن، نقش بی‌بدیل ظرفیت‌های فرهنگی بالقوه و بالفعلی که مخلوق گفتمان انقلاب در دو عرصه منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای بوده، در ترسیم این چشم‌انداز و حتی عملیاتی‌سازی مناسبات جدید در عرصه سیاست خارجی از نقش دیپلماسی فرهنگی غافل شد؟

در این خصوص نکاتی وجود دارد که لازم است مدنظر قرار گیرد:

به‌طور کلی سه نگاه کلان نسبت به دیپلماسی فرهنگی و جایگاه آن در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران وجود دارد که غلبه هر یک از آنها بر عرصه تصمیم‌گیری در‌ حوزه سیاست خارجی آثار و تبعات خاص خود را خواهد داشت.

در نگاه اول؛ دیپلماسی فرهنگی حکم یک ابزار را در عرصه سیاست خارجی ایفا می‌کند، به این معنا که ساختار سیاست خارجی کشور و پیوست‌های راهبردی و عملیاتی آن نه بر اساس اهداف فرهنگی، بلکه با استناد به ملاحظات فرهنگی محدود، شکل می‌گیرد.

مطابق این نگاه، فرهنگ نقش یک ابزار را در برخی بزنگاه‌ها و گلوگاه‌های دیپلماتیک ایفا خواهد کرد و نباید برای آن شانی بیشتر قائل شد.

در نقطه اوج این نگاه، در مقاطعی خاص دیپلماسی فرهنگی می‌تواند به مثابه یک عامل تسریع‌گر در خدمت اهداف سیاست خارجی کشور قرار گیرد.

در نگاه دوم اما؛ دیپلماسی فرهنگی نقش یک مکمل ثابت را در حوزه سیاست خارجی ایفا می‌کند، به این معنا که از ترکیب و هم‌افزایی رویکرد سیاسی و فرهنگی کشور در آن سوی مرزها، باید شاهد خلق یک ساختار نظام‌مند و تعریف شده باشیم که متضمن منافع ملی جمهوری اسلامی ایران باشد.

در این نگاه، دیپلماسی فرهنگی اصالت دارد، اما در مواردی موضوعیت ندارد!

در نگاه سوم که منطبق بر آموزه‌های انقلابی و اندیشه والای حضرت امام خمینی(ره) و رهبر معظم و حکیم انقلاب اسلامی است، فرهنگ و مشتقات آن در کسوت یک جریان مولد و مصدر تصمیم‌ساز در تعیین سیاست‌گذاری‌های کلان و مقطعی و حتی ابزارهای انتقال پیام‌های دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران به دیگر بازیگران دولتی و غیر دولتی در جهان ایفای نقش می‌کند.

در این نگاه نه تنها دیپلماسی فرهنگی "ابزار" دیپلماسی سیاسی و اقتصادی نیست، بلکه "هدف" دیپلماسی و روابط خارجی است.

در اهمیت فرهنگ و دیپلماسی فرهنگی همین بس که حلقه وصل و عیار سنجش موفقیت در حوزه سیاست خارجی، دغدغه‌ها و ملاحظات گفتمانی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران است.

اکنون که بنا به تعبیر رهبر معظم انقلاب اسلامی در یک پیچ تاریخی مهم قرار داریم، باید نقش مولد، خلاقانه و تضمین‌کننده دیپلماسی فرهنگی را در قاموس سیاست خارجی کشور به عینیت رسانده و از نگاه غیرعملیاتی به این حوزه تعیین کننده و جریان‌ساز فاصله بگیریم.

 در روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران، انسجام راهبردی میان بخش‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و حتی امنیتی یک ضرورت است.

عدم ایجاد پیوند مناسب میان حوزه‌های مذکور موجب می‌شود که با وجود هزینه‌های فراوان در یکی از این ابعاد و توفیقات قابل اعتناء در آن، کاستی غیر قابل توجیهی در حوزه‌های ماندگارتر داشته باشیم.

اکنون که در دولت سیزدهم، دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران شتاب بیشتری به خود گرفته، لازم است حرکت متوازن در روابط خارجی کشور در دستور کار نظام قرار گیرد، مسئله‌ای که در رویکردها و رفتار دشمنان، معارضین و رقبا به وضوح مشاهده می‌شود.

محمد مهدی ایمانی‌پور - رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی


نورنیوز
نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
پزشکیان: سفر به نیویورک فرصتی برای تبیین مواضع ایران در سطح جهانی بود
واردات خودرو در 6 ماه اول سال برابر صفر
جمهوری اسلامی ایران همواره حامی لبنان مقتدر و عزتمند است
شرح وظایف جدید در شرایط بن‌بست دیپلماسی
حال سعید پیردوست رو به بهبود است
آژیر خطر برای ترامپ؛ رشد چشمگیر نارضایتی در پایگاه جمهوری‌خواهان
شیخ نعیم قاسم: راه و روش سید حسن نصرالله جاودان است/هرگز خلع‌سلاح مقاومت را نمی‌پذیریم
جاده چالوس یکطرفه شد
دکتر پزشکیان در بازگشت از نیویورک وارد تهران شد
عراقچی با رئیس مجمع عمومی سازمان ملل دیدار کرد
رئیس جمهور لهستان: آماده گشودن فصل نوینی در مناسبات تاریخی و فرهنگی با ایران هستیم
مسدود شدن 4 میلیارد دلار کمک‌‌های خارجی آمریکا
سود سهام عدالت تا آخر هفته واریز می شود
عراقچی: تهدید علیه حاکمیت ملی و تمامیت سرزمینی ونزوئلا را محکوم می‌کنیم
سقف خرید و نگهداری تتر محدود شد
بهره‌برداری فاز نهایی‌ انتقال آب سد طالقان به کرج و تهران‌ تا نیمه مهرماه
لاریجانی با نخست وزیر لبنان دیدار کرد
ایران نه منزوی است و نه طالب جنگ
انزوای اسرائیل و ضرورت شکل‌گیری نظم نوین جهانی
چه خبر از آخرین آمار از بازسازی ساختمان‌ها و واحدهای آسیب دیده از جنگ 12 روزه؟
زمین‌لرزه 4.6 ریشتری گلستان را لرزاند
جدیدترین نقشه‌های پیش‌بینی فصلی بارش چه می گوید؟
درخواست نمایندگان مجلس انگلیس برای حمایت لندن از کاروان صمود
تداوم کاهش تورم اجاره مسکن در شهریور
رئال (2) - اتلتیکو مادرید (5)| رئال به دنبال تثبیت صدرنشینی در دربی مادرید
سازمان پزشکان بدون مرز فعالیت‌ خود در غزه را متوقف کرد
صعود مقتدرانه ایتالیا به فینال والیبال قهرمانی جهان
سیاست‌ های خرید تضمینی گندم در حال تغییر است
مادری که نجات بخش شد
پیام تسلیت رهبر معظم انقلاب در پی درگذشت مادر حدّاد عادل
ثبت سرعت 2.9 گیگا‌بیتی 5G همراه اول در بیرجند
دستور دادستانی برای تعیین تکلیف پارکینگ‌های متخلف تا پایان مهر
نگرانی صنعت پتروشیمی از کاهش تخصیص گاز در زمستان جاری
خیابانی در تهران به نام «فریدون شهبازیان» شد
دادن مجوز واردات برنج و نهاده‌ها به افراد خاص منجر به انحصار می‌شود
سالگرد شکست حصر آبادان؛ آغاز تغییر موازنه و بلوغ مقاومت
استقلال و پرسپولیس در لیگ برتر کشتی حضور خواهند داشت
جهش چشمگیر بورس
مرکز آمار: تورم نقطه‌ای در شهریور 45.3 درصد شد
لیگ بی رمق | 6 گل در 7 بازی هفته پنجم لیگ برتر
کرونا در راس ویروس‌های تنفسی در شهریور ماه
سامانه ارز خدماتی آبان‌ماه فعال می‌شود
دورکاری پنجشنبه‌ها در یزد تا پایان سال
اورژانس اجتماعی کمتر از 300 خودرو دارد
وزیر ارتباطات: اتصال منازل و کسب و کارها به فیبر نوری از 100 درصد عبور کرد
قیمت طلا و سکه امروز شنبه 5 مهر + جدول
سایپا پیش‌فروش جدید خود را از امروز کلید زد
قیمت دلار و سایر ارزها امروز شنبه 5 مهر 1404
بازگشت قیمت نفت به 70 دلار
واکنش مقاومت عراق به تهدیدات نتانیاهو
X
آگهی تبلیغاتی