نورنیوز ـ گروه سیاسی: این بدیهی است که رهبران سیاسی به‌خصوص در بحران‌ها بخواهند سرعت در نتیجه را پیگیری نمایند در حالی‌که طبیعی‌ترین گزینه برای اساتید دانشگاه نیز ریشه‌یابی بحران و پیشگیری از آن با راهکارهای پیشنهادی است.
اینکه بحرانی به هر شکلی مدیریت شود، باید برای بلندمدت نیز دارای نقشه راه باشد تا تکرار بالقوه آن نیز مرتفع شود. اعتراضات اخیر و نفوذ عواملی برای کشاندن آن به اغتشاش موجب شد تا خانه گفتگو با چنین نگاهی شکل بگیرد.
خانه گفتگو طرحی است برای تضارب آرا که اگر پیش‌تر به عنوان یک راهکار بدان نگاه می‌شد امروز به عنوان یک راهبرد ضروری از آن یاد می‌شود.
اولین نشست این خانه برای گفتگو با سخنان سید محمد مقیمی رئیس دانشگاه تهران آغاز شد که با تاکید بر نهادینه کردن گفتگو و نقد عالمانه، آن را یک ضرورت برای مرجعیت دانشگاه عنوان نمود.
این مرکز با حضور 90 استاد دانشگاه تهران شکل گرفت و اولین جلسه آن با ارائه نظرهای 20 تن از اساتید همراه بود که در صورت استمرار می‌تواند نوید شکل‌گیری نهادی جدید در دانشگاه تهران برای ساماندهی به نقد و گفتگو تلقی شود.
برخی اظهارنظرهای کلیدی اساتید در اولین نشست به شرح زیر است:
سعیدرضا عاملی دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی گفت: راجع به ایران یک بزرگنمایی هم وجود دارد. هر مساله‌ای که به وجود می‌آید، در کنارش ایران هراسی، اسلام هراسی، شیعه هراسی، دولت هراسی و انقلابی هراسی به وجود می‌آید و این دیگرسازی که از داخل هراس به‌وجود می‌آید یک دفعه شکل می‌گیرد. در یک فضاهایی آن قدر نقاط کور راجع به ایران وجود دارد که وقتی چند متغیر واقعی راجع به ایران شامل میزان مشارکت زنان، تعداد دانشجویان و میزان رشد علمی را بر می‌شماری، تعجب می‌کنند.
در ادامه علی مطهری در خصوص ایجاد ضوابط پوشش، قائل به تفکیک ادارات یا دانشگاه‌ها از خیابان‌ها بود و در عین حال بر ایجاد تعامل و گفتگو حتی با مخالفین تاکید نمود: «ما باید دعوت به گفتگو کنیم. همین خانم که روسریش را آتش زده دعوت کنیم بیاید حرفش را بزند.»
حجةالاسلام ابوترابی‌فرد امام جمعه موقت تهران هم اظهار داشت: از مسلمات قطعی است که ایمان را نمی‌توان تحمیل کرد. ایمان باور و اعتقاد قلبی است. بحث این است که آیا اگر ما به مسأله‌ای ایمان نداشتیم و انجام آن کار در منظر عمومی برای جامعه صدمه جدی داشت، برای انجام آن آزاد هستیم یا خیر. این را باید مطالعه کرد. بدنه جامعه با یک اکثریت قاطعی به حجاب اعتقاد دارد.
ابراهیم متقی پس از توضیح در خصوص تغییر نسلی، سیاست رهاسازی و اجازه خروج از کشور را با استناد تجاربی که نشان می‌دهد این افراد جذب بیگانگان می‌شوند مورد انتقاد قرار داد: «همه کسانی که سال 88 از کشور خارج شدند و سیاست انتظامی و امنیتی ما این بود که این افراد از کشور بروند؛ خب رفتند جذب کجا شدند؟ معاون وزیر ارشاد شده رئیس شبکه اینترنشنال.»
مهدی سنایی سفیر سابق ایران در مسکو بر جنبه ناامیدی از اصلاح سیستم تاکید داشت و آن را موجب بروز مشکلات معرفی کرد: «افزایش بی‌اعتمادی و ناامیدی از کارآمدی سیستم که باید اذعان کنیم در سال‌های اخیر افزایش یافته ناشی از این است که مشکلات عیان و روشن جلوی چشم نخبگان و مردم که بسیاری هم به آن اشاره می‌کنند حل و فصل نمی شود.»
در ادامه این گفتگو محمد جواد ظریف ساختار روحی ایرانیان را مقاومت در برابر حرف ناصحیح دانست: «ما زیر بار زور نمی‌رویم از یک طرف و دوم اینکه مردمی داریم که در برابر حرف نادرست مقاومت می‌کنند. این بزرگترین عامل بازدارنده است. مسیر را اشتباه می‌رویم اگر فکر کنیم می‌توانیم مردم را نادیده بگیریم. تصور اینکه مردم را بتوان با خشونت حفظ کرد تصوری است که خداوند به پیامبر می‌فرماید تو هم نمی‌توانی.»
غلامعلی حدادعادل نیز با تاکید بر ناخوشایند بودن استقلال طلبی ملت ایران در نگاه دشمنان، گفت: «جامعه ما به سرعت سمت دو قطبی شدن پیش می‌رود. یک عده حزب‌اللهی محض و یک عده هم صد در صد مخالف آن. من آنچه که مهم می‌دانم رواج گفتمان عقلانی و استفاده از گفتمان عقلانی توسط متدینین و موافقان انقلاب است.»
محمود نیلی منتقد ساختار اجرایی انتخابات بوده و علت اصلی چنین اعتراضاتی را شنیده نشدن سخنان بخشی از جامعه در مجلس عنوان کرد: «وقتی همه مردم نماینده در مجلس ندارند، بخشی داشته باشند و بخشی نداشته باشند، حرفش را از طریق قوه قانون‌گذاری نمی‌تواند عرضه کند.»
پیروز حناچی شهردار سابق تهران نیز به تعدیل نگاه امنیتی اشاره کرد: «نگاهی در کشور وجود دارد که همه مسائل را امنیتی می‌کند. به اعتقاد من این بزرگترین سم برای کشور است.»
تقی آزاد ارمکی با انتقاد از حاکمیت هر نوع سلبریتی گفت: «وقتی مداح‌ها در کشور حاکم‌اند چرا نباید سلبریتی‌ها در این کشور نقش‌آفرین باشند؟»
صادق زیباکلام مشکل را در ساختار حکومت و عدم تحمل استقلال نهادهای مختلف عنوان نمود: «ما یک حکومت و نظامی داریم که هیچ نهاد مستقلی را نمی‌خواهد. نه دانشگاه مستقل می‌خواهد، نه مجلس مستقل می‌خواهد، نه شورای نگهبان مستقل می‌خواهد نه مجلس خبرگان مستقل می‌خواهد نه مجمع تشخیص مصلحت مستقل می‌خواهد. هیچ نهاد مستقلی نمی‌خواهد. این را به نظرم باید به شکلی سامان داد.»
الهه کولایی نیز عدم کنترل بحران را سیاست‌های غلط حکومت دانست: «حکومتی که سرمایه‌های اجتماعی خودش را از دست بدهد یا به شدت با سیاست‌های نادرست آن را به تحلیل ببرد، قادر به کنترل بحران‌ها نیست.»
علی طیب‌نیا وزیر پیشین اقتصاد و دارایی نیز در بعد شخصیتی، برخورد پرخاشگرانه جوانان را با نداشتن آینده روشن آنها مرتبط دانست: «از کسی که آینده روشنی ندارد،چیزی ندارد از دست بدهد شما انتظاری جز این نباید داشته باشید. عجیب نیست که بیشتر نسل جوانی هستند که احتمالا یک تصویر روشنی از آینده خودشان ندارند. بروز این مشکلات را باید در نظام تدبیر خومان ببینیم. ما یک نظام تدبیر شایسته در حوزه سیاست خارجی، سیاست داخلی و مسائل اقتصادی متاسفانه نداریم.»
با توجه به نکات طرح شده در این نشست؛ این نکته بر می‌آید که این روند در صورتی می‌تواند الگوی مناسبی برای دیگر دانشگاه‌ها و اساتید بوده و حتی در چارچوبی بلندپروازانه‌تر، قابلیت همفکری و گفتگو در سطح اساتید برجسته دانشگاه‌های مختلف را یدک بکشد که در شکل و قالب بتواند از گفتگوهای انتقادی به نتایج قابل اتکایی برسد و تنها به گفتگو و شنیدن آراء متفاوت اکتفا نکرده و به راهکارهای عملی‌تری منجر شود.
بدیهی است اساتیدی که عمری را در ساماندهی و تنظیم متون آموزشی و کاربردی گذرانده‌اند خود به راهکارهایی شایسته، بهتر و نتیجه بخش‌تر دسترسی دارند و اگر این سنت حسنه بدون حاشیه و در چارچوب رفع مشکلات ادامه یابد شاید بتواند ماندگاری و تاثیر این جلسات را افزون کند و داده‌های مفیدی در اختیار جامعه علمی و مدیریتی کشور قرار دهد.
نورنیوز