نورنیوز ـ گروه بینالملل: ملکه الیزابیت دوم که به ادعای مدافعان سلطنت در انگلستان مسئولیت طاقت فرسای «سمبل بریتانیای کبیر» بودن را آن هم بدون اختیارات به دوش میکشید پس از ۷۰ سال سلطنت و شکستن رکورد پیشینیان خود در این کشور، رخت از جهان فرو بست. زندگی طولانی ملکه موجب شد پادشاه جدید انگلستان در شرایط کهولت سن به این سمت منصوب و به نوعی وارث سمبلی شود که همچنان نمادی از سنت، کهنگی و فرسودگی است.
حواشی این درگذشت ساده اما، نشان داد که بریتانیا به حدی در پافشاری به سنتهای بیمنطق پیش رفته است که هنوز به رسم قرون گذشته نه تنها بر طبقه بندی انسانها صحه میگذارد، بلکه امیدوار به جهل مردم عامه، مسیرهای فرسوده عوام فریبی را همچنان به عنوان راهی برای توجیه منطق نداشته خود درپیش گرفته است.
دیلی میل رسانه رسمی انگلستان با ظرافت تصویری از ابری در آسمان را به نمایش گذاشت و به نقل از یک شهروند انگلیسی نوشت :« نخستین ساعات مرگ ملکه این ابر شبیه به سایه ملکه در آسمان ظاهر شده است!!»
به نظر میرسد اصرار بر «سنت» موجب شده تا رسانههای انگلستان هنوز در مسیر مقدس سازی جایگاه سلطنت برای جهان گام برداشته و با تکرار موضوعات موهوم در دام تکرار قرون گذشته دست و پا بزنند. این حد از خرافهسازی مبتدی به قدری مضحک است که حتی طرفداران سنتی سلطنت نیز به آن واکنش نشان دادهاند.
در این میان نقش و کارکرد بی.بی.سی به عنوان یکی از موثرترین نمادهای هویت سیاسی - فرهنگی بریتانیا که بار توجیه حرفهای بسیاری از ناکامیها و ناهنجاریها و همچنین پیشبرد ارزشها وراهبردهای انگلیس و جهان غرب را یک تنه به دوش میکشد، جای تأمل و تدبر بسیار دارد. بهصورت خلاصه میتوان بر این گزاره تأکید کرد که بی.بی.سی چه در جریان مرگ فیلیپ، همسر ملکه بریتانیا و چه در زمان درگذشت الیزابت دوم، مرزهای پروپاگاندا و همچنین شیوه اطلاعرسانی یک سویه و گلولهای را جابجا کرد. در کنار تبلیغات پرحجم و آزار دهنده بی.بی.سی در مورد مرگ ملکه و انتخاب پادشاه جدید انگلیس و بزرگنمایی جزئیات بیارزشی که برای هیچ کس حتی شهروندان انگلیسی نیز اهمیتی ندارد، بستن فوری بخش کامنتها و نظرات در صفحات مجازی از سوی بی.بی.سی نیز جای تأمل و توجه دارد.
این اقدام از دو زاویه جای بررسی دارد؛
نخست آن که بی.بی.سی با اتخاذ این رویه که با اصول حرفهای مورد تأکید این رسانه کاملاً مغایر است، نشان داد که رعایت قواعد و پروتکلهای حرفهای و اخلاق رسانهای از سوی این رسانه کاملاً در مرزهای سیاسی محصور است و ادعای پیروی از مبانی جریان آزاد اطلاعات از سوی این رسانه، شعاری بیش نیست.
علاوه بر این، اتخاذ شیوه ارتباطی یک سویه با مخاطبین از سوی بی.بی.سی از این واقعیت پرده برداشت که دست اندرکاران این رسانه که طبیعتاً افکار سنجی دقیقی از نوع نگاه مخاطبین خود به موضوعات مختلف دارند به خوبی میدانند که شکل و محتوای اطلاع رسانی این رسانه از موضوع درگذشت ملکه و جایگاه سلطنت در این کشور با واکنش مثبت همراه نخواهد شد و چه بسا اعتراضات جدی را نیز بهدنبال داشته باشد. بی.بی.سی همچنین با تغییر برنامههای عادی خود ریسک عدول از جایگاه خود به عنوان یک رسانه حرفهای را به قیمت پوشش مستمر خبر مرگ ملکه پذیرفت. تلاش این رسانه برای تبدیل کردن خبر درگذشت ملکه به مهمترین رخداد جهان بدون در نظر گرفتن واقعیتهای حاکم بر نظام فکری شهروندان جامعه جهانی نه تنها با موفقیت همراه نبود بلکه به اعتبار رسانهای بی.بی.سی لطمات جدی وارد کرد. پیش از این نیز بی.بی.سی در جریان مرگ فیلیپ، همسر ملکه نیز نتوانست به ظاهر سازی بسنده کند و ماهیت دولتی خود را با سنگ تمامی که برای او گذاشت نشان داد.
نکته قابل توجه دیگر در موضوع درگذشت ملکه انگلیس، سخنرانی «لیز تراس»، نخست وزیر جدید حزب محافظه کار بود که مخالفت او با نظام سلطنتی و مضحک خواندن آن پیش از آنکه موقعیتهای دولتی را تجربه کرده باشد بسیار معروف است. او با از یاد بردن پیشینه خود، اینک از فقدان ملکه چنان یاد میکرد که نشان میداد اظهارات پیشین خود در مورد «سنبل» بودن ملکه را به کلی از یاد برده و او را به مثابه یک رهبر تمام عیاری که نه تنها با راهنمایی او انگلستان به مسیر ترقی رهنمون شده است، بلکه در جهان نیز منشاء تغییرات بسیار بوده، معرفی کرد. تراس که در تغییر مداوم مواضع شهرتی در خور، کسب کرده است پیش از این نیز تغییر مواضع خُرد و کلانش زبانزد بود. او در قامت موافق عضویت در اتحادیه اروپا به ناگهان از مخالفان سرسخت پیوستن به اتحادیه شده بود.
حجم کار رسانهای و اسطوره سازی ازملکهای که تا قبل از مرگش هیچ مسئولیتی برای هیچ دورهای مربوط به او نمیشد و پاسخگوی هیچ خطایی نبود به راستی تعجبآور است. پاشیدن رنگ سفید به گذشته ملکه و نادیده گرفتن سابقه استعمارگری و رفتارهای غیر انسانی عوامل انگلستان در کشورهای استعمار زده، نیز نشان میدهد اصحاب قدرت در انگلستان بیش از آنکه از فقدان ملکه سوگوار باشد نگران آینده سنت شکنانه جوانانی هستند که چنین سیستمی را برنمیتابند.
این شیوه تبلیغات گلولهای اکنون برای چارلز پادشاه جدید این کشور که حاشیههای مالی و اخلاقی او همچنان یکی از موضوعات مورد توجه رسانههای جهان است نیز در پیش گرفته شده است. توجیه عجولانه روابط غیر اخلاقی چارلز با کامیلا، همسر جدیدش و ارائه روایتی عاشقانه و سفید از آن در کنار نادیده انگاشتن رفتار دربار سلطنتی انگلیس با دایانا، همسر سابق پادشاه فعلی انگلیس نیز گوشههای دیگری از کمپین تبلیغاتی سوال برانگیزی است که برای تثبیت نظام پادشاهی در بریتانیا دنبال میشود.
نورنیوز