پارلمان اروپا در اقدامی بحث‌برانگیز با اکثریت قاطع به طرح ممنوعیت واردات نفت و گاز از روسیه از سال 2026 رأی مثبت داد. این تصمیم بخشی از تلاش اروپا برای کاهش وابستگی انرژی به روسیه و مقابله با دور زدن تحریم‌ها عنوان شده است.
نورنیوز-گروه بین الملل: در چارچوب این طرح، واردات گاز طبیعی روسیه، چه از طریق خطوط لوله و چه به‌صورت گاز طبیعی مایع (LNG)، از اول ژانویه ۲۰۲۶ در اتحادیه اروپا ممنوع خواهد شد. بر اساس متن مصوب که نسخه‌ای از آن در تارنمای پارلمان اروپا منتشر شد، تنها قراردادهایی که پیش از ۱۷ ژوئن ۲۰۲۵ امضا شده و بدون تغییر باقی مانده باشند، تا مدت محدودی مجاز به اجرا خواهند بود، به‌گونه‌ای که قراردادهای کوتاه‌مدت تا ۱۷ ژوئن ۲۰۲۶ و قراردادهای بلندمدت تا ۱ ژانویه ۲۰۲۷ امکان تداوم دارند.
در طرح جدید به شرکت‌های انرژی اروپایی اجازه داده شده است با استناد به اصل «فورس ماژور» (قوه قهریه) قراردادهای خود با شرکت‌های روسی را فسخ کنند، چراکه ممنوعیت واردات از این کشور به‌عنوان یک تصمیم حاکمیتی خارج از کنترل شرکت‌ها تلقی می‌شود. افزون بر این، از آغاز سال ۲۰۲۶ ذخیره موقت گاز با منشأ روسیه در تأسیسات اتحادیه اروپا نیز ممنوع خواهد شد.
کمیته‌های پارلمان اروپا تأکید کرده‌اند که با هدف بستن راه‌های احتمالی دور زدن تحریم‌ها، شرکت‌های واردکننده ملزم خواهند بود مدارک دقیق‌تری درباره کشور تولید گاز ارائه و تأییدیه گمرکی پیش از واردات یا ذخیره گاز اخذ کنند.
بر اساس همین طرح، واردات نفت خام و فرآورده‌های نفتی روسیه نیز از ابتدای سال ۲۰۲۶ ممنوع خواهد شد. تمامی محموله‌های نفتی مشمول الزام به دریافت مجوز گمرکی و راستی‌آزمایی منشأ تولید هستند تا از ورود غیرمستقیم نفت روسیه تحت پوشش کشورهای ثالث جلوگیری شود.
در بخش دیگری از این پیش‌نویس، تدابیری برای مقابله با روش‌های دور زدن تحریم‌ها، از جمله برچسب‌گذاری مجدد، استفاده از «ناوگان سایه» و انتقال محموله‌ها از طریق کشورهای ثالث پیش‌بینی شده است. به این ترتیب که کمیسیون اروپا موظف است فهرستی از پایانه‌های گاز مایع پرخطر، تهیه و نظارت‌های فصلی و ممیزی‌های منظم بر اجرای مقررات انجام دهد.
«ویله نینیستو»، عضو فنلاندی کمیته صنعت، پژوهش و انرژی پارلمان اروپا، پس از رأی‌گیری گفت: «اکثریت قاطع نمایندگان موضعی محکم برای خروج از وابستگی به سوخت‌های فسیلی روسیه اتخاذ کرده‌اند. این طرح نه‌تنها بر ممنوعیت واردات تأکید دارد، بلکه با ایجاد سازوکارهای اجرایی دقیق، از بروز خلأهای قانونی جلوگیری می‌کند.»
همچنین «اینسه وایدِره» از حزب مردم اروپا (EPP) و عضو کمیته تجارت بین‌الملل اظهار داشت: «حمایت گسترده از این طرح به ما اختیارات لازم برای آغاز مذاکرات با شورای اتحادیه می‌دهد. گنجاندن نفت و فرآورده‌های آن، تعیین مهلت کوتاه‌تر برای پایان قراردادها، و حذف استثناهای مربوط به کشورهای محصور در خشکی از جمله اصلاحاتی است که موقعیت اتحادیه را در برابر روسیه تقویت می‌کند.»
بر اساس اعلام پارلمان اروپا، این طرح در کمیته‌های مربوط با ۸۳ رأی موافق، ۹ رأی مخالف و یک رأی ممتنع به تصویب رسید. همچنین نمایندگان با ۸۴ رأی موافق و ۷ رأی مخالف رأی دادند تا مذاکرات با شورای اتحادیه اروپا به ریاست دوره‌ای دانمارک آغاز شود. قرار است نتیجه این تصمیم در نشست عمومی پارلمان بین ۲۰ تا ۲۴ اکتبر (۲۸ مهر تا ۲ آبان) رسماً مطرح شود.
در توضیح پیش‌زمینه این اقدام، پارلمان اروپا در بیانیه خود ادعا کرده است که روسیه طی نزدیک به دو دهه گذشته بارها از انرژی به‌عنوان ابزار فشار سیاسی علیه اروپا استفاده کرده و پس از حمله سال ۲۰۲۲ به اوکراین، با کاهش عرضه گاز و پر نکردن مخازن ذخیره اتحادیه، به افزایش بی‌سابقه قیمت‌ها دامن زده است. در گزارش آمده است که در اوج بحران، قیمت انرژی در اروپا تا هشت‌برابر سطح پیش از جنگ افزایش یافت.
با رأی اخیر کمیته‌های پارلمان اروپا، روند قانون‌گذاری برای تبدیل این طرح به مقررات الزام‌آور آغاز شده است. در صورت تصویب نهایی در صحن پارلمان و تأیید شورای اتحادیه اروپا، از ابتدای سال ۲۰۲۶، واردات گاز و نفت روسیه به اتحادیه اروپا به‌طور رسمی ممنوع خواهد شد.