نورنیوزـ گروه جامعه: در این شماره از فصلنامه با یادآوری اینکه امام خمینی(ره) در اول بهمن ماه سال 1348، طی جلساتی بحث حکومت اسلامی را زیر عنوان «ولایت فقیه» در مسجد شیخ انصاری نجف اشرف آغاز کردند و این جلسات به مدت دوازده روز تداوم یافت، به مبانی نظری مطرحشده در این خصوص که زمینهساز انقلابی بزرگ در 22بهمن ماه سال 1357 و تأسیس نظام جمهوری اسلامی در ایران شد پرداخته شده است. از آنجا که در زمستان سال 1398 در آستانه پنجاهمین سالگرد طرح بحث ولایت فقیه توسط حضرت امام(ره) قرار داشتیم، شماره شصتودوم از فصلنامه پانزده خرداد به این موضوع اختصاص یافته است.
دکتر مظفر نامدار در بخش «سخن سردبیر» با عنوان «درس گفتارهای ولایت فقیه؛ منشوری (مانیفستی) علیه نظم سکولار»، به این میپردازد که چگونه درس گفتارهای ولایت فقیه در کمتر از دو دهه از مطرح شدن آن، بنیادهای نظم سکولار ایران و جهان را بر هم ریخت و نشان داد که تقابل انتزاعی حوزههای سیاست و شریعت یا دین و دنیا، سرابی بیش نیست که قدرتهای استعماری و سلطهگر برای تحکیم پایه نظامهای کفرآمیز و فسادانگیز خود، آن .تقابلهاا را به راه انداختند و بشر را از حکومت عقل و قانون محروم ساختند.
در این شماره در مقالهای از حجت الاسلام سید حمید روحانی، به مشروح برگزاری جلسات بحث حکومت اسلامی در نجف و چگونگی تهیه، ترجمه و توزیع جزوات حاصل از جلسات مذکور در کشورهای عربی و ایران (آن هم با وجود محدودیتهای بسیار) و مهمتر از آن، بررسی آرمانهای امام خمینی در پی طرح این موضوع، پرداخته شده است.
در مقالات «امام خمینی(ره) و 23 قاعده عقلی در اثبات حکومت اسلامی و ولایت فقیه» برگرفته از کتاب کشف اسرار ایشان، که در فروردین سال 1323 منتشر و توزیع شد و نیز «زمینههای نگارش کتاب کشف اسرار و پاسخ امام خمینی به افکار انحرافی حکمیزاده» نوشته میثم عبداللهی، اشاراتی وجود دارد که نشان میدهد چگونه 35 سال بعد از انتشار کتاب کشف اسرار حضرت امام(ره)، ارکان اعتقادی، عملی و پایههای اساسی یکی از بزرگترین جنبشهای سیاسی، اجتماعی و فکری جهان یعنی انقلاب اسلامی بنیان نهاده شد و از دل آن الگوی جدیدی از نظامهای مردمسالار دینی به نام جمهوری اسلامی متولد گردید.
در بخش دیگری از فصلنامه آمده است پس از طرح درسهای ولایت فقیه و حکومت اسلامی توسط حضرت امام، برخی از مجامع مبارزاتی و نیز بعضی از روحانیون مجاهد و مبارز پیرو مکتب و مرام امام خمینی، به ابعاد این موضوع در متون و منابع اسلامی توجه کردند و به بررسی ویژگیهای یک جامعه ولایی پرداختند. حضرت آیتالله خامنهای یکی از معدود مبارزان جوانی بودند که در سال 1353 در مسجد امام حسن مجتبی(ع) در شهر مقدس مشهد، با شروع ماه مبارک رمضان در 27 جلسه در قالب «طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن»، فصل قابل توجهی را به مسئله ولایت و ویژگیهای جامعه ولایی اختصاص دادند که گزیدههایی از آن مباحث در مقاله «امام خامنهای و بایستههای اصولی یک جامعه ولایی» آمده است.
در این فصلنامه به این موضوع اشاره شده است که مرحوم ربانی شیرازی چند ماه پس از طرح موضوع حکومت اسلامی از طرف امام، نامهای خطاب به سید حمید روحانی مینویسد و دیدگاههای خود را درباره این موضوع بیان میکند. این نامه نشان میدهد چگونه رهروان راه امام و علمای محقق حوزه علمیه قم، به محض مطرح شدن موضوع حکومت اسلامی، بیدرنگ بررسی و تحقیق درباره آن را آغاز کردهاند؛ که بخشی از فصلنامه شماره 62، به درج نامه مذکور اختصاص یافته است.
بخش پایانی این پرونده ویژه این شماره، به مقالهای از مرحوم دکتر حمید عنایت با عنوان «مفهوم نظریه ولایت فقیه از دیدگاه امام خمینی» اختصاص یافته است. از آنجا که عنایت از معدود روشنفکرانی است که فارغ از حب و بغضهای ایدئولوژیک جریان روشنفکری در تاریخ ایران، به نقش دین در جامعه و تحولات سیاسی- اجتماعی مسلمانان به شکل علمی توجه ویژه داشته و تلاش کرده در این مقاله نظریه ولایت فقیه را نه بر مبنای تمایلات ایدئولوژیک خود، بلکه به عنوان نظریهای که توانسته است در جهانی که به ظاهر دیگر دین نقش تعیین کنندهای در تحولات اجتماعی نداشت، مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد، به بازخوانی این مقاله که اولین بار در سال 1375 ترجمه و در ماهنامه کیان منتشر شد، پرداخته شده است.
بخش «از تاریخ» این شماره از فصلنامه بهانتشار اسنادی که حساسیت رژیم پهلوی به رساله حکومت اسلامی و ولایت فقیه امام خمینی را نشان میدهد اختصاص یافته است.
نورنیوز