نورنیوز-گروه بین‌الملل: رسانه‌های روسیه همزمان با سفر فشرده روز سه‌شنبه سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه این کشور به تهران، گزارش‌های مختلفی از ابعاد این سفر از زاویه نگاه خود پرداخته‌اند.
پایگاه خبری لنتا از جمله رسانه‌های روسیه بود که موضوع ابلاغ سلام پوتین به پزشکیان را در عنوان انتخابی خود در گزارش سفر لاوروف برجسته کرد.
این پایگاه خبری نوشت: لاوروف در دیدار با مسعود پزشکیان رئیس جمهور ایران، سلام گرم ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه را به وی ابلاغ کرد.
این رسانه روسی افزود: لاوروف همچنین با عباس عراقچی همتای ایرانی خود گفت‌وگو کرد. وزیران امور خارجه روسیه و ایران درباره وضعیت سوریه، چشم انداز حل و فصل برنامه هسته‌ای و تعدادی از موضوعات دیگر گفت‌وگو کردند.
در این گزارش آمده است: سفر لاوروف به ایران در شرایط اتخاذ سیاست فشار حداکثری بر جمهوری اسلامی توسط دولت دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا و همچنین مذاکرات درباره از توافق هسته‌ای که طرف آمریکایی در دوره اول ترامپ از آن خارج شد، انجام شد.
روسیه و ایران بر ادامه توسعه همکاری های تجاری و اقتصادی توافق کردند
خبرنگار خبرگزاری ایزوستیا که در این سفر، عضو تیم رسانه‌ای همراه وزیر خارجه روسیه بود، چند خبر و مصاحبه منتشر کرد که یکی از آنها، مصاحبه با سخنگوی وزارت خارجه این کشور درباره غیرقانونی بودن تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه ایران بود.
این رسانه روس در یکی از مطالب خود در پیوند با این سفر، این تیتر را برای مطلب خود برگزید: روسیه و ایران درباره ادامه همکاری‌های تجاری و اقتصادی توافق کردند.
ایزوستیا نوشت: در این سفر، مجموعه روابط چندبُعدی روسیه و ایران به تفصیل بررسی شد. در بخشی از تبادل نظر طرفین درباره دستور کار جهانی و منطقه‌ای کنونی، درباره وضعیت سوریه، لبنان، افغانستان، منطقه درگیری فلسطین و اسرائیل و همچنین موضوع دریای خزر گفت‌وگو شد.
رایزنی درباره وضعیت خاورمیانه و دریای خزر
خبرگزاری ودوموستی نیز این عنوان را برای یکی از مطالب خود درباره این سفر برگزید: لاوروف با وزیر امور خارجه ایران درباره وضعیت خاورمیانه گفت‌وگو کرد.
این رسانه روس نوشت: طرفین همچنین در مورد همکاری های تجاری و اقتصادی دوجانبه از جمله اجرای پروژه های مشترک اولویت دار در زمینه انرژی و حمل و نقل گفت‌وگو کردند. این کشورها همچنین توافق کردند که در چارچوب سازمان همکاری شانگهای، بریکس و اوراسیا همکاری‌ها را تقویت کنند.
سوریه آنها را پیوند داد
روزنامه کامرسانت چاپ روسیه نیز در مطلبی با عنوان «سوریه آنها را پیوند داد»، نوشت: لاوروف ۲۵ فوریه برابر با هفتم اسفند ۱۴۰۳ به ایران سفر کرد و در سطوح مختلف از وی استقبال شد.
این روزنامه در گزارشی به قلم خبرنگار اعزامی خود به تهران نوشت: اگرچه لاوروف در کنفرانس مطبوعاتی با عراقچی همتای ایرانی خود تلاش کرد بر دستور کار دوجانبه تمرکز کند، اما نمی توان از این واقعیت چشم پوشی کرد که سفر به تهران بلافاصله پس از گفتگو با وزیر امور خارجه ترکیه در آنکارا انجام شد.
کامرسانت افزود: همانطور که از سخنان وزیر امور خارجه روسیه پس از سلسله گفتگوها با همتایان ترکیه ای و ایرانی برمی آید، لاوروف در مورد واقعیت های جدید در سوریه گفت و گو کرد، کشوری که پیش از این سال ها به ایران نزدیک بود و اکنون در حال برقراری روابط نزدیک تر با ترکیه است.
خبرنگار کامرسانت در ادامه این گزارش نوشت: کوتاه و فشرده بودن سفر لاوروف، تأثیری بر دستورکار دیپلماتیک سفر نداشت.
در ادامه این گزارش آمده است: به گفته لاوروف، طرفین تعهد متقابل خود را برای همکاری برای تضمین صلح و ثبات طولانی مدت در سوریه با مشارکت همه نیروهای سیاسی، قومی و مذهبی بدون استثنا تایید کردند.
این روزنامه روس نوشت: عباس عراقچی سخنان همتای روس خود را تایید کرد: مواضع ما در قبال سوریه بسیار نزدیک است. وی تاکید کرد که ایران از حفظ تمامیت ارضی و حاکمیت سوریه حمایت می کند و از صلح در این جمهوری حمایت می کند.
این رسانه روس در ادامه روس با اشاره به سخنان لاوروف در آنکارا مبنی بر اینکه تقابل ژئوپلیتیکی در منطقه وارد مرحله جدیدی شده است، نوشت: لاوروف مشخص نکرد که به تلاش های چه کسی اشاره می کند، اما اظهارات او در آنکارا یک روز قبل نشان می‌دهد که او در درجه اول به ایالات متحده اشاره می‌کند.
امیدواری‌ها درباره خط ریلی رشت – آستارا
خبرگزاری تاس نیز خبرهای متعددی از مبدأ تهران منتشر کرد و عنوان یکی از آنها را چنین برگزید: فدراسیون روسیه انتظار دارد به زودی ساخت خط ریلی رشت - آستارا آغاز شود.
این رسانه دولتی روسیه به نقل از لاوروف نوشت: ما ابراز خرسندی کردیم که دوستان ایرانی ما تمام اقداماتی را که باید قبل از شروع ساخت خط ریلی رشت - آستارا انجام شود، انجام می دهند. برای ساخت این راه آهن، وام روسیه به ایران ارائه خواهد شد.
پیام مذاکرات لاوروف در آنکارا و تهران
خبرگزاری آر. ب. کا نیز در مطلبی با عنوان «تلاش روسیه برای بازگرداندن نفوذ خود در سوریه»، گزارشی از مذاکرات لاوروف در آنکارا و تهران را منتشر کرد.
این رسانه روس نوشت: وزیر امور خارجه روسیه به آنکارا و تهران سفر کرد. وضعیت سوریه از جمله موضوعات مطرح در این گفت‌وگوها بود و اینکه مسکو در تلاش است با مقامات جدید (دولت انتقالی در دمشق) درباره حفظ پایگاه های نظامی مذاکره کند.
به نوشته آر. ب. کا، لاوروف در آنکارا، پس از گفتگو با هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه، چند کلمه به این موضوع اختصاص داد و نسبت به تجربه گذشته حضور نظامی ایالات متحده در سوریه که «در حاصلخیزترین زمین‌ها از نظر مواد غذایی و هیدروکربن مستقر شده است» و درآمد حاصل از آن را صرف تقویت تجزیه طلبی کُردها کرد، نسبتاً منفی صحبت کرد. وزیر امور خارجه همچنین تاکید کرد که تصمیم گیری در مورد سرنوشت آینده نیروهای آمریکایی باید توسط مقامات جدید کشور سوریه اتخاذ شود.
لاوروف پس از گفتگو با عباس عراقچی وزیر امور خارجه ایران در گفت و گو با رسانه‌ها خاطرنشان کرد که حذف مسکو، تهران و پکن از روندهای سیاسی داخلی سوریه به جای وحدت آن به تجزیه بیشتر این کشور کمک می کند. عراقچی نیز با او همراه شد و خواستار ثبات، حفظ مرزها و توسعه سوریه بر اساس خواست مردم آن شد.
این خبرگزاری روس در ادامه نوشت: روسیه به حضور خود در پایگاه هوایی حمیمیم سوریه و در مرکز لجستیکی در طرطوس ادامه می دهد. در سال ۲۰۱۷، مسکو و دمشق توافق کردند که نیروهای روسیه را به مدت ۴۹ سال در این تاسیسات مستقر کنند. با این حال، پس از به قدرت رسیدن نمایندگان تحریرالشام، که مواضع آنها توسط هواپیماهای روسی، از جمله در روزهای اولیه حمله شورشیان به دمشق، مورد حمله قرار گرفت، ادامه اجرای این توافق مشکوک به نظر می‌رسد.
پویایی مثبت در تجارت ایران و روسیه
خبرنگار ریانووستی از تهران نیز مطالب متعددی از سفر وزیر امور خارجه روسیه منتشر کرد که عنوان یکی از آنها این بود: «لاوروف به پویایی مثبت تجارت بین روسیه و ایران اشاره کرد».
این رسانه روس به نقل از لاوروف نوشت: انتظار داریم در آینده نزدیک توافقنامه بین دولتی تجارت آزاد بین اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا و جمهوری اسلامی ایران اجرایی شود.
عراقچی وزیر امور خارجه ایران نیز به تأثیر مثبت اجرای این توافقنامه در رونق تجارت ایران و همسایگان اوراسیایی اشاره کرد.
بنا بر این گزارش، طرفین به غیرقابل قبول بودن اعمال تحریم های اقتصادی یکجانبه اشاره کردند و در این راستا به کار اساسی و هدفمند ادامه خواهند داد تا تأثیر منفی این محدودیت های غیرقانونی بر اقتصاد روسیه و ایران به حداقل برسد.
دنیایی که ایران و روسیه از آن راضی نیستند
پایگاه خبری پروفایل نیز در گزارشی نوشت: لاوروف در سفر خود به تهران با رئیس جمهور ایران دیدار کرد. پیش از آن، وزیر امور خارجه روسیه با همتای ایرانی خود درباره وضعیت سوریه و همچنین چشم‌انداز حل و فصل برنامه هسته‌ای ایران گفتگو کرده است. وزیر امور خارجه روسیه در دیدار با مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور ایران، سلام گرم ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه را به وی ابلاغ کرد.
لاوروف همچنین گفت: معاهده جامع مشارکت راهبردی که مسکو و تهران در ۱۷ ژانویه ۲۰۲۵ (۲۸ دی‌ماه ۱۴۰۳) امضا کردند، از هم اکنون آغاز شده است.
این پایگاه خبری، در ادامه به نقل از مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور ایران در سفر دی‌ماه ۱۴۰۳ به مسکو نوشت: ایالات متحده در تلاش است تا جهانی تک قطبی ایجاد کند که در آن کنترل همه کشورها را در دست داشته باشد که نه روسیه و نه ایران از آن راضی نیستند. این سیاستمدار گلایه کرد که ایالات متحده در تلاش است اهداف و خواسته های خود را به سایر نقاط جهان از جمله در عرصه بین المللی تحمیل کند.
گفت‌وگو در تهران درباره اجرای پروژه‌های مشترک با ایران و وضعیت خاورمیانه
این عبارت، عنوانی بود که خبرگزاری اینترفکس برای گزارش خود از این سفر انتخاب کرد. این رسانه روس نوشت: در این سفر، طرفین در مورد توسعه همکاری های تجاری و اقتصادی بین دو کشور، وضعیت سوریه و منطقه درگیری فلسطین و اسرائیل گفت‌وگو کردند.
این رسانه در ادامه به نقل از بیانیه مطبوعاتی وزارت خارجه روسیه نوشت: در این گفت وگوها، توجه ویژه‌ای به موضوعات تقویت بیشتر همکاری های تجاری و اقتصادی دوجانبه، از جمله اجرای پروژه های مشترک اولویت‌دار در زمینه انرژی و حمل و نقل، از جمله در نظر گرفتن نتایج مذاکرات سطح عالی دو کشور که (در سفر مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور ایران) در ماه ژانویه در مسکو برگزار شد، مورد توجه قرار گرفت.
در این بیانیه آمده است: به عنوان بخشی از تبادل نظر در مورد دستور کار جهانی و منطقه ای کنونی، بر وضعیت کنونی سوریه، لبنان، افغانستان، منطقه درگیری فلسطین و اسرائیل و همچنین موضوع دریای خزر تاکید شد.
وزارت خارجه روسیه با اشاره به تبادل نظر لاوروف و عراقچی درباره آخرین وضعیت برجام اعلام کرد: مسکو و تهران تعهد تزلزل ناپذیر خود را برای تعمیق همکاری موثر در پلتفرم‌های پیشرو چندجانبه، در درجه اول سازمان همکاری شانگهای، بریکس و اوراسیا، تایید کردند.
در این بیانیه آمده است: طرفین توافق کردند که گفت‌وگوی فعال روسیه و ایران در همه زمینه‌های سیاست خارجی مورد علاقه دوجانبه را ادامه دهند.
میزبانی گرم در هوای سرد
ولادیمیر ووروبیف خبرنگار حوزه سیاست خارجی روزنامه کومسومولسکایا پراودا نیز روایتی جالب‌توجه از میزبانی از سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه در هوای سرد تهران منتشر کرد.
این روزنامه‌نگار روس در مطلبی نوشت: میزبانی جمهوری اسلامی ایران از وزیر خارجه روسیه در حالی انجام شد که تهران پایتخت این کشور با دمای کم‌سابقه منفی ۶ درجه سانتیگراد میزبان این هیأت بود. ووروبیف نوشت: سردی هوا در تهران به حدی بود که مدارس و ادارات در این شهر تعطیل بودند.
گزارشگر این روزنامه روسی‌زبان که در سال ۱۹۲۵ میلادی، بنیان آن نهاده شده است، در ادامه نوشت: سفر سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه به تهران بسیار سریع و فشرده بود. او قبل از ظهر از ترکیه به ایران پرواز کرد و عصر همان روز نیز در قطر حضور دارد.
وی ادامه داد: وزیر امور خارجه روسیه در مدت ۶ ساعت حضور خود در پایتخت ایران با همتای ایرانی خود عباس عراقچی و پس از آن با مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور ایران دیدار کرد.
این روزنامه‌نگار روس در ادامه دو جمله کلیدی از وزیران امور خارجه روسیه و ایران را به نوعی پیوند داد و در ارتباط با حل مسأله هسته‌ای ایران به نقل از لاوروف نوشت: امکان دیپلماسی وجود دارد؛ وی بلافاصله از عراقچی چنین نقل قول کرد: اما برای اجرای آن، مواضع واشنگتن باید به صورت جدی تغییر کند.
بازتاب سفر لاوروف به ایران؛ روایت رسانه‌های روسیه
مقدمه
سفر سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، به تهران در حالی انجام شد که روابط دوجانبه ایران و روسیه در مسیر گسترش همکاری‌های اقتصادی و سیاسی قرار دارد. این سفر از سوی رسانه‌های روسیه با تحلیل‌های مختلفی همراه شد و به محورهای کلیدی از جمله همکاری‌های تجاری، مسائل منطقه‌ای و مذاکرات برجام پرداخته شد. از ابلاغ سلام پوتین به رئیس‌جمهور ایران تا گفت‌وگو درباره خط آهن رشت-آستارا و تحولات سوریه، رسانه‌های روسی با دیدگاه‌های متنوعی این رویداد را پوشش دادند.
محورهای اصلی سفر لاوروف
یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که رسانه‌های روسی بر آن تأکید کردند، تأثیرات تحریم‌های آمریکا بر روابط ایران و روسیه بود. خبرگزاری ایزوستیا در گزارشی به غیرقانونی بودن تحریم‌های یکجانبه آمریکا اشاره کرد و تاکید داشت که مسکو و تهران به دنبال راه‌هایی برای کاهش اثرات این تحریم‌ها هستند. در همین راستا، پایگاه ریانووستی نیز از امیدواری روسیه برای اجرای توافق تجارت آزاد بین ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا خبر داد.
موضوع دیگر، همکاری‌های اقتصادی دوجانبه بود که خبرگزاری تاس با اشاره به پروژه خط آهن رشت - آستارا، از حمایت مالی روسیه از این پروژه خبر داد. همچنین، ودوموستی همکاری‌های دو کشور را در حوزه انرژی و حمل‌ونقل برجسته کرد و به توافق‌های صورت‌گرفته در سازمان‌هایی مانند شانگهای و بریکس پرداخت.
رویکرد رسانه‌های روسی به مسائل منطقه‌ای
در حوزه سیاست خارجی، تمرکز رسانه‌های روسی بر وضعیت سوریه، لبنان، افغانستان و بحران فلسطین و اسرائیل بود. روزنامه کامرسانت در گزارشی با عنوان «سوریه آنها را پیوند داد»، تأکید کرد که سفر لاوروف به تهران بلافاصله پس از دیدار با وزیر خارجه ترکیه در آنکارا انجام شد. این روزنامه اشاره کرد که لاوروف در حال مذاکره برای تثبیت نقش روسیه در سوریه است و بر ضرورت همکاری مسکو، تهران و آنکارا برای مدیریت تحولات این کشور تأکید دارد.
خبرگزاری آر.ب.کا نیز تلاش‌های روسیه برای حفظ پایگاه‌های نظامی خود در سوریه را بررسی کرد و اظهار داشت که لاوروف در این سفر به دنبال هماهنگی با ایران درباره تحولات سوریه و مقابله با نفوذ آمریکا بوده است.
موضع ایران و روسیه در قبال سیاست‌های آمریکا
یکی از موضوعاتی که در گزارش‌های رسانه‌های روسی برجسته شد، مواضع مشترک تهران و مسکو در برابر سیاست‌های آمریکا بود. پایگاه خبری پروفایل با اشاره به سخنان مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، نوشت که ایران و روسیه از سیاست‌های یک‌جانبه‌گرایانه واشنگتن ناراضی هستند و تلاش دارند یک نظم چندقطبی را جایگزین هژمونی آمریکا کنند.
اینترفکس نیز در گزارشی اعلام کرد که در مذاکرات لاوروف با مقامات ایرانی، دو طرف بر اهمیت همکاری در چارچوب سازمان‌های بین‌المللی مانند شانگهای و بریکس تأکید کرده و خواهان تقویت دیپلماسی چندجانبه شدند.
رسانه‌های روسی سفر لاوروف به ایران را از جنبه‌های مختلفی بررسی کردند. برخی مانند کامرسانت و آر.ب.کا بر مسائل ژئوپلیتیکی و تأثیر آن بر روابط ایران و روسیه تأکید داشتند، در حالی که رسانه‌هایی مانند ایزوستیا و تاس بر همکاری‌های اقتصادی و تجاری تمرکز کردند. آنچه در تمامی این گزارش‌ها مشترک بود، تأکید بر همگرایی استراتژیک تهران و مسکو در برابر فشارهای غرب، تلاش برای توسعه همکاری‌های اقتصادی و بررسی مسائل منطقه‌ای از دریای خزر تا سوریه و فلسطین بود.