شناسه خبر : 198670
تاریخ انتشار : شنبه 19 آبان ساعت 09:50
تاثیر پیروزی ترامپ بر استراتژی امنیت ملی ایران

سیدحسین موسویان*

تاثیر پیروزی ترامپ بر استراتژی امنیت ملی ایران

سومین و آخرین تغییر در مقطع فعلی در حال رخ دادن است. چراغ سبز امریکا و ناتو برای جنگ‌های اسراییل در غزه و لبنان، همراه با ترور فرماندهان ارشد حماس، حزب‌الله و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، زمینه را برای دکترین جدید امنیت ملی ایران فراهم کرده که شامل شش عنصر اساسی است.

نورنیوز-گروه بین الملل: دونالد ترامپ به عنوان چهل و هفتمین رییس‌جمهور ایالات متحده امریکا انتخاب شد. او در دوران تبلیغات انتخاباتی‌اش وعده داد که به جنگ در خاورمیانه پایان دهد، وعده‌ای که موجب جلب حمایت مسلمانان و اعراب مقیم ایالات متحده شد. جنگ‌های ویرانگر اسراییل در غزه و لبنان، همراه با درگیری‌های متقابل با ایران، خاورمیانه را به نقطه جوش رسانده و احتمال یک درگیری تمام ‌عیار منطقه‌ای فاجعه‌بار را افزایش داده است. در سال گذشته، تقریبا تمامی جمعیت ۲.۳ میلیونی غزه آواره شده‌اند و نزدیک به یک‌چهارم از جمعیت لبنان نیز خانه‌های خود را ترک کرده‌اند. تخمین زده می‌شود که شمار قربانیان غزه، شامل مرگ‌های مستقیم و غیرمستقیم ممکن است در نهایت از 186 هزارنفر فراتر رود. بیش از 15 هزار نفر در لبنان کشته یا مجروح شده‌اند و بخش عمده‌ای از غزه توسط بمباران‌های اسراییل ویران شده است، به‌طوری که مدارس، بیمارستان‌ها و خانه‌های مسکونی نابود شده‌اند. استراتژی اسراییل برای ریشه‌کن کردن حماس و حزب‌الله، همراه با حمایت کامل ایران از محور مقاومت و مردم فلسطین، به تشدید درگیری‌های نظامی میان تل‌آویو و تهران دامن زده است. این وضعیت می‌تواند به یک درگیری طولانی‌مدت تبدیل شود و دکترین امنیت ملی ایران و چشم‌انداز سیاسی منطقه را دگرگون سازد. با این حال، ترامپ در حالی وارد کاخ سفید می‌شود که ایران در آستانه تغییر دکترین امنیت ملی خود قرار دارد. از زمان انقلاب اسلامی ۱۹۷۹، سه رویداد منجر به تغییرات عمده‌ای در دکترین امنیت ملی ایران شده‌اند.

اولین تغییر- اولین رویداد در دهه ۱۹۸۰، به خاطر تجاوز عراق به ایران رخ داد. ایران تحت تحریم‌های بین‌المللی قرار گرفت، در حالی که عراق، به عنوان متجاوز، از حمایت منطقه‌ای و جهانی برخوردار بود...

 حتی با وجود استفاده رژیم صدام از سلاح‌های شیمیایی. این تجربه، ایران را به سمت استراتژی‌ «خودکفایی دفاعی» سوق داد که در آن تولید تجهیزات نظامی داخلی، از جمله موشک‌های بالستیک اولویت یافت. علاوه بر این، ایران به دنبال تقویت بازدارندگی خود در خارج از مرزهای خود رفت تا با تهدید منافع دشمنان احتمالی در منطقه، آنان را از حمله بازدارد. تجربیات جنگ هشت‌ساله و همچنین تحریم‌ها و فشارهای مداوم غرب به عنوان تلاش‌هایی برای تغییر نظام موجب شد که ایران با حمایت از جنبش‌هایی چون حزب‌الله، حماس و حوثی‌های یمن، عمق استراتژیک خود را تقویت کند.

دومین تغییر- تغییر بعدی در سال ۲۰۱۸ رخ داد. در حالی که ایران به‌طور کامل به تعهدات خود در توافق هسته‌ای پایبند بود، دونالد ترامپ، رییس‌جمهور وقت ایالات متحده، از این توافق خارج شد و تحریم‌ها را مجددا علیه ایران اعمال و با تحریم‌های ثانویه، شرکای تجاری اصلی ایران را نیز مجبور به همراهی کرد. در پاسخ، ایران برنامه هسته‌ای خود را گسترش داد و اورانیوم غنی ‌شده نزدیک به سطح تسلیحاتی تولید کرد. همچنین گامی عمده به سمت برقراری روابط سیاسی و اقتصادی گسترده‌تر با قدرت‌های بلوک شرق برداشت، از جمله عضویت کامل در سازمان همکاری شانگهای و بریکس.

ایران همچنین در مورد امریکا و غرب، سیاست «نه جنگ و نه صلح» را اتخاذ کرد. رهبر عالی، آیت‌الله علی خامنه‌ای اظهار داشت: «نه مذاکره و نه جنگی در کار نخواهد بود ... مذاکره با افرادی که به عهد خود وفادار نیستند که به تعهدات خود پایبند نیستند و به هیچ چیزی متعهد نیستند - نه به اخلاق، نه به قانون، نه به کنوانسیون‌های بین‌المللی و نه به هیچ چیزی - مضحک است.»

سومین تغییر- سومین و آخرین تغییر در مقطع فعلی در حال رخ دادن است. چراغ سبز امریکا و ناتو برای جنگ‌های اسراییل در غزه و لبنان، همراه با ترور فرماندهان ارشد حماس، حزب‌الله و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، زمینه را برای دکترین جدید امنیت ملی ایران فراهم کرده که شامل شش عنصر اساسی است.

اولین عنصر، ناتو است که به‌طور یکپارچه به دشمن ایران تبدیل شده است. تامین مداوم سلاح برای حملات بی‌رحمانه اسراییل به غزه و لبنان، همراه با درخواست‌های یکجانبه برای خودداری ایران، موجب شده است ایران به این نتیجه برسد که نه تنها امریکا و اسراییل، بلکه کل ناتو و اسراییل، دشمنان آن هستند.

هما‌ن‌طور که دبیرکل ناتو، ینس استولتنبرگ اخیرا گفته است: «اسراییل تنها نخواهد ماند.» بنابراین استراتژی قبلی ایران برای بازدارندگی علیه امریکا و اسراییل ممکن است به بازدارندگی علیه ناتو، از جمله اعضای اروپایی آن، تغییر پیدا کند.

دومین عنصر، دستیابی ایران به سلاح‌های هسته‌ای است. بازدارندگی هسته‌ای در دستور کار ایران قرار دارد. در این مرحله، ایران به عنوان یک کشور آستانه‌ای هسته‌ای با حملات نظامی مستقیم از سوی اسراییل و حمایت ناتو روبه‌رو است. کمال خرازی، مشاور رهبر عالی ایران، اخیرا اشاره کرده که ایران ممکن است دکترین هسته‌ای خود را بازنگری کند. نظرسنجی‌ای در اوایل امسال نشان داد که نزدیک به ۷۰درصد از ایرانی‌ها موافقند که کشورشان باید سلاح هسته‌ای داشته باشد.

سومین عنصر، احتمال ارتقای محور مقاومت در پی ترورهای هدفمند اسراییل است. با نفوذ اسراییل به بالاترین رده‌های نهادهای امنیتی ایران و گروه‌های مقاومت، ایران و گروه‌هایی که از آنها حمایت می‌کنند، ممکن است اصلاحات اساسی در ساختارهای سازمانی، امنیتی و ارتباطی خود انجام دهند.

در حقیقت، ترورهای قبلی نتوانسته‌اند محور مقاومت را نابود کند و لذا حملات اخیر علیه حماس و حزب‌الله ممکن است به ظهور نسل جدیدی از مقاومت منجر شود.

ریان کروکر، سفیر پیشین ایالات متحده که دهه‌ها در دیپلماسی خاورمیانه فعالیت کرده است، به پولیتیکو گفت: «اگر باور کنیم که آسیب‌هایی که به رهبری حزب‌الله وارد شده و حذف [یحیی] سنوار و دیگر رهبران حماس به نوعی به یک دینامیک جدید برای صلح تبدیل می‌شود و می‌توانیم از آن به یک توافق جهانی رویایی دست یابیم، این مسیر دیوانگی است.»

چهارمین عنصر در دکترین امنیت ملی در حال تحول ایران، ائتلاف با شرق است. حمایت نظامی ناتو از اسراییل احتمالا تهران را مجبور به بررسی یک ائتلاف نظامی بلندمدت با قدرت‌های بلوک شرق خواهد کرد. درحالی که همکاری نظامی فعلی میان روسیه و ایران، زمینه چنین سیاستی را فراهم کرده است، هنوز مشخص نیست که چین یا هند در این ائتلاف شرکت خواهند کرد.

پنجمین عنصر، دستیابی ایران به سیستم‌های جدید دفاع هوایی است. ایران دارای توانایی‌های نسبتا قوی در زمینه موشک‌های تهاجمی است، اما نیاز دارد تا توانایی‌های دفاعی خود را در برابر موشک‌های اسراییل و جنگنده‌های F-35 تقویت کند. موافقت روسیه برای تامین جت‌های سوخو Su-35 یا سیستم‌های دفاع هوایی S-400 برای ایران، نشان خواهد داد که آیا روابط آنها به سطح یک مشارکت استراتژیک خواهد رسید یا خیر.

ششمین عنصر، استراتژی قبلی ایران در مورد «نه جنگ و نه صلح» ممکن است به «هم جنگ و هم صلح» تبدیل شود. همان‌طور که وزیر امور خارجه عباس عراقچی اخیرا اشاره کرده است: «جمهوری اسلامی ایران به دنبال تشدید تنش، درگیری و جنگ نیست، اگرچه برای هر وضعیتی آماده است. ما برای جنگ آماده‌ایم همان‌طور که برای صلح آماده‌ایم.»

اما مهم این است که ادامه رویارویی نظامی بین اسراییل و ایران، همراه با حملات مداوم اسراییل به لبنان و غزه، تهدیدی برای یک جنگ منطقه‌ای گسترده است که اصلی‌ترین بازندگان آن ایالات متحده، اسراییل و ایران خواهند بود.

لذا دیپلماسی تنها گزینه برای جلوگیری از وضعیتی غیرقابل کنترل در خاورمیانه است. کشتارهای جمعی، ترورها و تخریب زیرساخت‌های عمومی نمی‌توانند صلح به ارمغان آورند؛ بلکه فقط نفرت، افراط‌گرایی و دشمنی را افزایش خواهند داد.

ترامپ فرصت دارد تا جنگ‌های اسراییل علیه غزه و لبنان را پایان دهد و درگیری‌های نظامی بین اسراییل و ایران را مهار کند. مهار بحران کنونی در خاورمیانه نیازمند اقدامات مهمی است از جمله چهار مورد ذیل:

الف) آتش‌بس میان ایران و اسراییل؛

ب) پایان دادن به حملات اسراییل به لبنان و غزه؛

ج) مبادله زندانیان بین اسراییل و حماس. اجرای قطعنامه‌های سازمان ملل در مورد راه‌حل دو دولتی همچنین گامی مهم به سوی امنیت منطقه خاورمیانه خواهد بود.

د) و در نهایت، ثبات و امنیت در خاورمیانه نیازمند پایان دادن به دشمنی‌های جاری میان ایران و جهان غرب است.

گفت‌وگوهای جامع و جدی بین ایران و غرب باید آغاز شود. چنین گفت‌وگوهایی شانس ترامپ را برای دستیابی به یک توافق بزرگ با ایران افزایش خواهد داد.

*دیپلمات


اعتماد
نظرات

‌قاضی‌زاده‌‌:‌ دولت جدید باید مسئله مردم را جزو اولویت های خود قرار دهد

اولویت دیپلماسی با کشورهای حوزه تمدنی ایران است

بهروزآذر: لازمه دستیابی به وفاق ملی، ایجاد فضای امن برای بیان مسائل است

هوش مصنوعی در ایران؛ فرصتی برای پیشرفت یا چالشی برای عبور؟

احمدی: دولت در سال آینده قابلیت واردات بنزین به اندازه نیاز را دارد

ثبت هشتمین مدال طلای کاروان ایران توسط امیرحسین زارع

بیت کوین سقف 100 هزار دلار را شکست

ارائه پیشنهاد آتش‌بس به حماس توسط رژیم اسرائیل

افزایش سریع اقتصاد روسیه

زلزله 5.6 ریشتری خوزستان را لرزاند

وضعیت در شهر حماه عادی است

قتل مرد 50 ساله در گروگان‌گیری

تروریست‌های سوری با هوش مصنوعی اخبار کذب تولید می‌کنند

نماینده ترامپ با نتانیاهو و نخست‌وزیر قطر دیدار کرد

مراسم تشییع پیکر 300 شهید گمنام از دانشگاه تهران آغاز شد

دولت فرانسه منحل شد

هند کسوف مصنوعی ایجاد می‌کند

فواد حسین: اجازه تهدید همسایگان از خاک عراق را نمی‌دهیم

محور هراز 4 هزار و 700 میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد

گزارش تصویری | پدیده فروچاله ها در سراسر کره خاکی

رژیم صهیونیستی 17 نفر را در حمله به چادر آوارگان فلسطینی شهید کرد

پارلمان کره‌جنوبی علی‌رغم مخالفت حزب حاکم طرح استیضاح رئیس‌جمهور را ارائه کرد

پوتین: در تمامی حوزه‌ها با ایران پروژه‌های مشترک بزرگی داریم

مراسم عزاداری شب شهادت حضرت زهرا(س) با حضور مقام معظم رهبری

تهران در روزهای آینده گرم‌تر می‌شود

تمدید معافیت عراق برای واردات برق از ایران از سوی آمریکا

نورنما | سالروز شهادت حضرت فاطمه الزهرا (س) تسلیت باد +فیلم

پادکست | چه غذا هایی ریسک حمله قلبی رو کاهش میدن ؟

پزشکیان: به گسترش همکاری‌های خود با چین مصمم هستیم

2 نفر در حادثه سقوط هواپیمای آموزشی به شهادت رسیدند

هدف‌گذاری ترکیه برای دستیابی به 7 میلیارد دلار صادرات نرم‌افزار تا سال 2028

ماسک: آمریکا به سوی ورشکستگی می‌رود

افزایش مجدد دلار و سکه

قطعی در خارج از کشور، علت اختلال در اینترنت

عرضه 1 میلیون قطعه سکه در بازار

روسیه: اوکراین تنش‌های سوریه را تشدید می‌کند

ابلاغ 3 مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی توسط رئیس جمهور

آغاز روزانه پروازها به جزیره بوموسی

جاده چالوس از ساعت 18 امروز یک طرفه می‌شود

قانون حجاب از منظر امنیت ملی

درخشش دانش‌آموز خوزستانی در مسابقات بین المللی نقاشی ژاپن

تجسس همگانی و قانون حجاب

اف-14‌های ایران به‌روز شده‌اند

سفیر ایران در لاهه: بازداشت نتانیاهو اولین گام ضروری برای مقابله با جنایات اسرائیل است

غربالگری قند و فشار خون در متروی تهران

5 تکواندوکار زن ایرانی در فینال بازی‌های آسیایی

پادکست | گیاه‌خواری و چالش غذاهای فوق‌فرآوری‌شده

آغاز پیش ثبت نام حج تمتع

نورنما | فولکس واگن تلفیقی از گذشته ، حال و هنر ! +فیلم

10 اشتراک فیلترینگ و قانون حجاب

بورس رکورد شکست/شاخص در کانال 2.5 میلیون واحد

شیوه پرداخت یارانه تغییر می‌کند

ایران تحولات کره جنوبی را با دقت دنبال می‌کند

معادله پیچیده سوریه

سی‌ان‌ان مدعی شد؛ حمله هکرهای ایرانی به گزینه ترامپ برای ریاست اف‌بی‌آی

از برگزاری آزمون استخدامی دولت 23 آذر تا احیای دریاچه ارومیه با کمک ژاپن

شروط اصلاحات بنزینی

ترکیه در سوریه چه اهدافی را دنبال می کند ؟

رئیس جمهور سه عضو هیات پیگیری اجرای قانون اساسی را منصوب کرد

مهار آتش سوزی سنگین کارخانه روغن نباتی در نیشابور/4 نفر فوت شدند

تروریست‌ها 3000 شهروند سوری را در حلب به اسارت گرفتند/اطراف شهر «حماه» پاکسازی شد

یک فیلمساز ایرانی داور جشنواره کلکته شد

بهترین فیلم سال از نگاه انجمن منتقدان نیویورک کدام است؟

کشمکش ساترا و فیلیمو به شکایت کشید

ممنوع الخروجی نظامیان صهیونیست

حراج سکه تمام 1403 از امروز+شرایط

المنار: یک هفته دیگر محاکمه نتانیاهو آغاز می‌شود

دلیل سرطان روده و کبد چرب چیست؟/+ نشانه ها

233 نفر تا پایان روز ششم پیش ثبت نام کردند

حملات شدید رژیم اسرائیل به محل اسکان آوارگان در غزه

6 نقطه خوزستان در وضعیت قرمز آلودگی

مطبوعات‌چی | مروری بر روزنامه‌های چهارشنبه 14 آذر 1403

ضرورت هماهنگی میان قوا در اجرای قانون عفاف و حجاب/ تعارضی که باید مدیریت شود

اولین رییس جمهور زن نامیبیا انتخاب شد

رضا رحمانی استاندار آذربایجان غربی شد

ناصر حجازی، بهترین دروازه‌بان تاریخ آسیا شد

عبور از رفتار تسکین‌دهنده به تصمیمات پایدار

آخرین مهلت وکالتی کردن حساب به‌نام خودروهای وارداتی؛ ساعت 12 امروز

نظم نوین امنیتی در خاورمیانه: تحولات و چشم‌انداز پیش رو

جهنم خاورمیانه چه کسى را خواهد سوزاند

عراقچی به بغداد می‌رود

اقتصادنگار | جای ما در پازل اقتصاد دیجیتال کجاست

قانون خوب

هشدار زرد آلودگی برای 9 کلان‌شهر / تهران هم آلوده است

بازهم تصادف معلمان، بازهم مرگ در جاده

مقابله با گروه‌های تروریستی راهکار سیاسی ندارد/ هشدار بحران انسانی در سوریه

آقای پزشکیان ! «غرق مصنوعی» را جدی بگیرید

ظریف و پایانِ شکیبایی

مجمع عمومی سازمان ملل از تشکیل یک کشور فلسطینی حمایت کرد

تخت روانچی: در صورت فعال شدن اسنپ بک، خروج از ان‌پی‌تی یکی از گزینه‌های ایران است

نمایش فیلم سینمایی «باغ کیانوش» برای توان‌یابان

گزارش تصویری| اعلام حکومت نظامی در کره جنوبی

السودانی: عراق تمام تلاش خود را برای حفظ امنیت سوریه انجام می‌دهد.

یادداشت تفاهم همکاری کنسولی بین ایران و عمان امضا شد

پسری جوان مادرش را کشت و برادرش را زخمی کرد

همتی: طرح وام خرید کالا برای زوج‌های جوان در حال آماده‌سازی است

کاخ سفید: وضعیت کره جنوبی را زیر نظر داریم

سکه‌های 1403 در حراج 17 آذر عرضه نمی‌شود

گزارش تصویری| دومین شب مراسم عزاداری شهادت حضرت فاطمه‌زهرا سلام‌الله‌علیها

سازمان سنجش مجددا در زیرمجموعه‌های وزارت علوم قرار گرفت

X
آگهی تبلیغاتی