نور نیوز-گروه سیاسی: رزمایش مرکب امداد و نجات دریای خزر با نام AZIREX2024 و با شعار همکاری برای صلح و دوستی با حضور نیروهای دریایی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان به میزبانی ناوگان شمال نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران برگزار شد.
یگان‌های شناور و پروازی دو کشور براساس سناریوی از پیش تعیین شده عملیات اطفاء حریق و نجات کارکنان آسیب دیده و رفع صدمات ایجاد شده در شناور تجاری را انجام دادند.امیر دریادار دوم محسن رزاقی سخنگوی رزمایش مرکب امداد و نجات دریای خزر گفته بود: شناورهای G۱۲۹ و A۶۴۰ نیروی دریایی جمهوری آذربایجان به سرفرماندهی ناوشکن دیلمان نیروی دریایی ارتش به اجرای تمرین(Photo Ex) صورت‌بندی و آرایش آفندی و رژه دریایی می‌پردازند. همچنین نیروهای شرکت کننده در رزمایش، نسبت به اجرای عملیات اطفاء حریق کشتی سانحه دیده اقدام کردند و در نهایت اجرای عملیات یدک شناور تجاری به لنگرگاه امن با موفقیت انجام شد. این رزمایش در حالی برگزار می‌شود که چند نکته مهم در باب آن قابل توجه است.
نخست: این رزمایش با بهره‌گیری از ظرفیت‌های بومی و ناو‌های ساخت متخصصان جوان ایرانی اجرا شده است که در کنار تحقق عملی حل کاستی‌ها با تکیه بر دانش و داشته‌های داخلی، سندی آشکار بر شکست سیاست‌های تحریمی علیه ایران است. اقتدار دریایی در کنار توان موشکی و پهپادی و نیز پدافندی ایران امروز دیگر چیزی نیست که غرب بتواند با ادعای فتوشاپ بوده و ماکت بودن انکار کند و نام ایرانیان به عنوان یک الگو برای کشورها و ملت‌های خواهان استقلال و آزادی واقعی مطرح است. امروز این رزمایش‌ها در حالی برگزار می‌شود که سکان‌دار و میدان‌دار رزم‌ناوهای ایرانی هستند که برتری ظرفیت‌سازی‌های درونی و استقلال ایران را در برابر کشورهایی همچون ژاپن و کره جنوبی و حتی اروپایی‌ها نشان می‌دهد که رزمایش‌هایشان با محوریت آمریکا و سایر قدرت‌ها می‌باشد و عملا حرفی برای گفتن ندارند.
دوم: آنکه برگزاری این رزمایش بیانگر فراگیری و گستردگی دامنه فعالیت جمهوری اسلامی ایران در تحقق صلح، امنیت و همگرایی پایدار با همسایگان و کشورهای مستقل در تحقق امنیت بین‌الملل است. رزمایش مشترک ایران و آذربایجان در حالی برگزار شده که پیش از این نیز رزمایش‌های متعددی را در دریای خزر، خلیج فارس و تنگه هرمز، آب‌راه‌های بین‌المللی و... با سایر کشورها برگزار کرده و بسیاری از کشورها نیز خواستار برگزاری رزمایش مشترک با ایران شده‌اند چنانکه امیر دریادار شهرام ایرانی با اشاره به حضور نیروی دریایی ارتش ایران در دریای سرخ، اظهار کرد: عربستان تقاضا داشته است که در دریای سرخ رزمایش مرکب داشته باشیم. هر دو کشور از یکدیگر بابت حضور در بنادر هم دعوت کرده اند. پیش از این در آب‌های جنوبی ایران، رزمایش مرکب دریایی آیونز ۲۰۲۴ به میزبانی جمهوری اسلامی ایران برگزار شد. امیر دریادار دوم مصطفی تاج الدینی، سخنگوی رزمایش مرکب دریایی آیونز ۲۰۲۴ (IMEX 2024)، اعلام کرد که این رزمایش با محوریت نیروی دریایی راهبردی ارتش و مشارکت نیروی دریایی سپاه پاسداران، دریابانی فراجا و اداره بنادر و دریانوردی جمهوری اسلامی ایران و همچنین کشورهای روسیه، عمان، عربستان سعودی، هندوستان، تایلند، پاکستان، قطر و بنگلادش برگزار شد.رزمایش آیونز ۲۰۲۴ برای استمرار امنیت در شمال اقیانوس هند به‌ویژه منطقه مثلث طلایی (تنگه هرمز - تنگه مالاکا - تنگه باب المندب) با شعار "با هم برای اقیانوس هند امن و ایمن" و با پیام رزمایش صلح، دوستی، همدلی و مشارکت جمعی انجام شد.
پیش از آن نیز رزمایش مرکب امداد، نجات و امنیت دریایی ۲۰۲۴ خزر با حضور شناورهای ایران و روسیه و نمایندگانی از کشورهای حاشیه دریای خزر به عنوان ناظر برگزار شد. در همین حال ایران طرح ابتکار صلح هرمز را برای همگرایی همسایگان جهت تامین امنیت پایدار اقتصادی، سیاسی، امنیتی، زیست محیطی را پیشنهاد داده است.چندی پیش نیز رزمایش مشترک امداد و نجات در دریا با مشارکت ناوها و ناوشکن‌های نیروهای دریایی ارتش، سپاه پاسداران و نیروی دریایی سلطنتی عمان به میزبانی کشور عمان برگزار شد. پیشتر نیز رزمایش مشترک نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران و پاکستان در تنگه هرمز و خلیج فارس برگزار شد. در اواخر سال 1402 نیز رزمایش دریایی مشترک کمربند امنیت دریایی ۲۰۲۴ ایران، روسیه و چین در آب های دریای عمان اجرا شد.
این رویکردها در کنار آنکه بیانگر ظرفیت‌های منطقه‌ای و جهانی ایران است، دروغین بودن ادعای غرب مبنی بر انزوای ایران و هراس جهانی از جمهوری اسلامی را آشکار می سازد چنانکه امروز جهانیان حمایت آمریکا از رژیم صهیونیستی و مشارکت آن با تجاوزات و جنایات این رژیم از جمله تجاوز اخیر آن به حریم هوایی ایران را محکوم و در عین حال به حمایت از نقش آفرینی همه جانبه ایران در جبهه مقاومت و وعده صادق یک و دو و حق تهران برای اجرای وعده صادق 3 پرداخته‌اند.
سوم :پیام مهم این رزمایش در تحقق صلح و دوستی دارای چند جنبه بسیار مهم است.
اولا آنکه این رزمایش را می‌توان ابعاد جدیدی از توسعه روابط میان تهران و باکو دانست که تقویت کننده مناسبات اقتصادی و سیاسی طرفین خواهد بود. این مهم در شرایطی صورت می‌گیرد که غربی‌ها با دامن زدن به بحران قفقاز و صهیونیست‌ها با ادعای تقویت این کشور به دنبال برهم زدن مناسبات میان ایران و جمهوری آذربایجان بوده‌اند که به اهدافشان دست نیافته‌اند و نه تنها احیای روابط سیاسی میان دو کشور صورت گرفته است بلکه در حوزه امنیت منطقه‌ای نیز تعاملات مشترک قابل توجهی در جریان است.
ثانیا این رزمایش می تواند پشتوانه‌ای باشد برای همگرایی بیشتر همسایگان برای حل مشکلات منطقه است که می‌تواند در چارچوب نشست های 3+3 و نیز تعاملات فراگیر منطقه‌ای زمینه ساز حل بحران قفقاز و توسعه ترانزیت بر اساس منافع کل کشورهای منطقه شود.
ثالثا این رزمایش و رزمایش پیشین با روسیه، بیانگر عزم و اراده کشورهای منطقه برای جلوگیری از نظامی شدن خزر و مقابله با طراحی غرب برای دخالت در این منطقه به بهانه‌های زیست محیطی و امدادرسانی است.
رزمایش مذکور را می‌توان نوعی همگرایی منطقه‌ای در برابر تحرکات غرب و ناتو دانست که در ماه‌های گذشته به بهانه قفقاز و بعضا زیست محیطی خزر به دنبال دخالت در امور منطقه و نظامی کردن آن بوده‌اند در عین انکه این رزمایش بیانگر این حقیقت است که اصرار ایران بر تقویت توان نظامی حمایت از کشورهای منطقه بر اساس راهبردهای نوین امنیت منطقه ای (اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی) است که دور اندیشی و جهان شمول بودن برنامه‌های دفاعی و نظامی ایران را نشان می‌دهد. نکته مهم آنکه این رزمایش این پیام را برای جهانان دارد که ایران در عین آنکه بر سر امنیت خویش با احدی شوخی ندارد و به هر تهدیدی پاسخی سخت و قاطع می‌دهد در عین حال صلح جویانه و دوستانه تمام توان نظامی و دفاعی خویش را برای همراهی با همسایگان به کار می‌گیرد تا زمینه‌ساز تحقق اهداف واحد همگان گردد.
به هر تقدیر این رزمایش ابعاد جدیدی از روابط ایران و جمهوری آذربایجان را محقق می‌سازد که در می‌تواند مولفه‌ای مهم برای همگرایی همسایگان و نقش أفرینی دوستانه و برادرانه در معادلات منطقه‌ای و جهانی باشد. در این میان اتخاذ تدابیر واحد و منسجم در برابر تهدید کنندگان این همگرایی یک ضرورت است که در این راستا نیز مقابله با رژیم صهیونیستی و آمریکا به عنوان عاملان سوء تفاهمات و تنش‌ها و بحران‌ها و ناامنی‌ها در منطقه یک ضرورت غیر قابل انکار است که این روزها در چارچوب حمایت از لبنان و فلسطین می‌تواند اجرایی شود.