در سایه افت هژمونی آمریکا در جهان، تغییرات راهبردی مهمی در منطقه در حال وقوع است که دامنه آن از شتاب غیر عادی شیوخ عرب برای عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی تا خروج نیروهای آمریکایی از عراق و پررنگ شدن حضور فرانسه در منطقه را شامل می‌شود.
نورنیوز ـ گروه بین الملل: تاریخچه حضور فرانسه در غرب آسیا به موافقت‌نامه سری میان بریتانیا و فرانسه موسوم به «سایکس ـ پیکو» یا موافقت‌نامه آسیای صغیر باز می‌گردد که در روز نهم ماه مه ۱۹۱۶ در خلال جنگ جهانی اول و با رضایت روسیه برای تقسیم امپراتوری عثمانی منعقد و به تقسیم سوریه، عراق، لبنان و فلسطین میان فرانسه و بریتانیا منجر شد.
این مناطق قبل از آن تحت کنترل ترک‌های عثمانی بود و حالا فرانسه با گذشت ۱۰۴ سال از این توافقنامه بار دیگر رویای حضور در این منطقه را در سر می پروراند.
«امانوئل مکرون» در حالی به فکر بهره‌برداری از فرصت واقعه فاجعه‌بار انفجار مهیب در بندر بیروت است که ظرف یک سال و نیم گذشته قادر به پاسخگویی به خیل عظیم معترضین به سیاست‌های اقتصادی ـ اجتماعی خود در داخل خاک این کشور نیست.
فرانسه اولین کشور غربی بود که به حادثه انفجار بندر بیروت واکنش نشان داد و بلافاصله تلاش کرد با حمایت‌های سیاسی و وعده کمک‌های مالی به لبنان، دوباره نفوذ خود را به عرصه سیاسی این کشور برگرداند.
با توجه به چالش‌های پیش روی جریان‌های سیاسی لبنان، مشکلات عمیق اقتصادی، فساد حکومتی و کاهش ارزش پول ملی این کشور، حضور مجدد فرانسه در لبنان با استقبال نسبی مواجه شده و حتی جریان مقاومت هم تاکنون در مقابل وعده کمک‌های فرانسه مخالفتی نکرده است.
هر چند دبیرکل حزب‌الله لبنان تلویحا سکوت جریان‌های سیاسی غرب‌گرای این کشور در قبال اظهارات مداخله‌جویانه مکرون مبنی بر انجام اصلاحات سیاسی را به باد انتقاد گرفت اما از هر تلاشی برای هم‌گرایی گروه‌های سیاسی برای تشکیل سریع دولت استقبال کرد.
فرانسه علاقه‌مند است که در روند تحولات سیاسی لبنان اثرگذارتر از گذشته باشد و همین وضعیت موجب شد تا مکرون رویکردی مستقیم و عمل‌گرایانه در مسائل جاری لبنان اتخاذ کند.
یکی از ویژگی‌های رویکرد جدید فرانسه، در نظر گرفتن واقعیت‌های میدانی و در پیش گرفتن سیاستی واقع‌گرایانه در مقابل لبنان است که با رویکرد کشورهای غربی دیگر به ویژه آمریکا تفاوت عمده‌ای دارد.
فرانسه قصد دارد تا در سایه خروج تدریجی نیروهای آمریکا از عراق و سوریه و افزایش احساسات ضد آمریکایی در لبنان و با چراغ سبز کاخ سفید، جای خالی واشینگتن را در منطقه پر کند و در همین راستا تلاش می‌کند با حمایت از موضع جمهوری اسلامی ایران در قبال برجام و مخالفت با تلاش آمریکا برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران در شورای امنیت سازمان ملل متحد، حمایت ایران را به عنوان یک بازیگر تاثیرگذار منطقه جلب کند.
از سویی؛ پاریس در ماه‌های اخیر با توجه به حاشیه رفتن گروه‌های تروریستی و شکست خلافت داعش در عراق و سوریه، تلاش‌های تازه‌ای را برای افزایش نفوذ در منطقه آغاز کرده که سفر اخیر مکرون به عراق را نیز می‌توان در همین چارچوب مورد توجه قرار داد.
به نظر می‌رسد مکرون همان‌گونه که از انفجار بندر بیروت، حداکثر بهره‌برداری را برای پیشبرد جاه‌طلبی‌های منطقه‌ای خود به عمل آورد در تلاش است تا در عراق هم از خروج احتمالی نیروهای نظامی آمریکا بهره لازم را ببرد. ماکرون در شرایط کنونی می‌خواهد به عنوان یک قدرت غربی که حضور تاریخی در منطقه غرب آسیا داشته نقش جدی‌تری در تحولات آینده عراق ایفا کند.
استمرار سیاست جدید فرانسه در منطقه البته ارتباط تنگاتنگی با سرنوشت ترامپ در انتخابات پیش روی آمریکا خواهد داشت چرا که مواضع مکرون در قبال نقش آفرینی حزب‌الله در دولت لبنان در تناقض آشکار با مواضع آمریکا و رژیم صهیونیستی است، ضمن اینکه مکرون پس از اعتراضات گسترده داخلی در قبال بی‌عدالتی در این کشور جایگاه متزلزلی نزد رای دهندگان فرانسوی دارد.
بر همین اساس و در سایه افت هژمونی آمریکا در جهان، شاهد تغییرات راهبردی در منطقه هستیم که از شتاب غیر عادی شیوخ عرب منطقه برای عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی برای استقبال از شرایط پسا ترامپ تا خروج نیروهای آمریکایی از عراق و پررنگ شدن حضور فرانسه در منطقه را شامل می‌شود.
البته به این لیست باید تلاش آمریکا برای واسطه کردن کشورهای مختلف به منظور مذاکره با ایران را نیز اضافه کرد که تاکنون با مقاومت و ایستادگی مردم در قبال فشارهای کمرشکن ناشی از تحریم ناکام مانده است.
به اعتقاد بسیاری از تحلیلگران چند ماه پیش رو ایام سرنوشت‌ساز منطقه است که قطعا در صورت صبر و شکیبایی و بصیرت ملت‌های منطقه از عراق، لبنان، یمن و سوریه گرفته تا ایران و در یک کلام محور مقاومت باید منتظر پیروزی‌های بزرگی برای ملت‌های منطقه بود.