برنامه ریزی و اجرای فعالیتهای مبتنی بر نفوذ فرهنگی و اجتماعی در جوامع مختلف ،از دیر باز یکی از رویکردهای اصلی حوزه سیاست خارجی و دیپلماسی عمومی بریتانیا بوده است.اجرای این برنامه ها همواره با استفاده از ظرفیت نهادهای رسمی و یا ایجاد نهادهای پوششی دنبال شده است.
به گزارش نورنیوز، شورای فرهنگی بریتانیا رکن اصلی اجرای برنامه های مربوط به نفوذ فرهنگی و اجتماعی است.این شورا در سال 1934 (1313) با نام کمیته بریتانیا برای روابط با دیگر کشورها تاسیس شد و در سال 1940( 1319) به فعالیت آن در انگلستان رسمیت بخشیده شد. وزارت امورخارجه بریتانیا پشتیبانی مالی این نهاد است.
ازابتدای تشکیل این شورا تا کنون ،فعالیتهای شورای فرهنگی بریتانیا بر ارائه فرصتهای آموزشی برای تحصیل در انگلستان و آموزش زبان انگلیسی در دیگر کشورهای جهان متمرکز شده است. ارائه فرصتهای آموزشی از سوی شورای فرهنگی بریتانیا درحقیقت بستری برای نفوذ و سلطه برساختارهای مختلف کشورهای هدف است. این شورا به عنوان یکی از اصلی ترین ابزارهای نفوذ انگلیس در عرصه خارجی هم طراز با سازمان امنیت این کشور و شبکه بی بی سی، مسئولیت صادرات فرهنگی و ارزش های انگلیسی را به دیگر ملت ها و فرهنگ ها برعهده دارد .
شورای فرهنگی بریتانیا در حال حاضر در 100 کشور فعالیت رسمی دارد.
نفوذ فرهنگی،اجتماعی و علمی با استفاده از برگزاری آزمون‌های تخصصی زبان انگلیسی و تضعیف زبان ملی کشورها از طریق ترویج زبان انگلیسی از اصلی ترین اهداف شورای فرهنگی بریتانیا صورت می گیرد.در حوزه فعالیتهای دانشگاه‌ی نیز شورای فرهنگی بریتانیا از طریق اعطای بورس‌های تحصیلی و جذب دانشجویان نخبه سایر کشورها برای تحصیل در مراکز آموزشی و دانشگاه‌های بریتانیا درصدد تاثیرگذاری بر افکار و عقاید آنها است.
هم اکنون حدود 500 هزار دانشجوی خارجی در تمامی سطوح تحصیلی در دانشگاه‌های بریتانیا مشغول به تحصیل هستند و این روند، رشدی تصاعدی دارد.
تلاش برای نفوذ در داخل کشور
شورای فرهنگی بریتانیا در قالب بخش فرهنگی سفارت انگلستان در ایران و بیش از 200 کشور دنیا فعالیت می کند.این شورا در ایران در قالب دفتر نمایندگی مستقیم که از سال 1321 وارد ایران شد در برخی دوره ها با تعطیلی مواجه شدو اکنون نیز به دنبال بازگشایی مجدد دفتر رسمی در تهران است.
شورای فرهنگی بریتانیا طی سالیان گذشته در تلاش بوده تا با حفظ و تداوم ارتباط با برخی عناصر داخلی در بخش های مختلف جامعه و سازماندهی ساختار شبکه ای در حوزه های مختلف ارتباطات، تحت پوشش کنفرانس ها و دوره های آموزشی و ارتباط در بستر فضای مجازی و اجتماعی باردیگر ساختارخود در ایران را بازسازی کند.رویکرد اصلی این تلاش ها ایجاد ارتباط و فراهم نمودن زمینه ارتباط و همکاری با مدیران بخشهای مختلف حاکمیت و همچنین عناصر مستعد غیر حکومتی فعال در عرصه های مختلف با نهادهای متناظر و رویدادهای انگلیسی برای تعریف پروژه های مشترک بوده است.
در این راستا سیاست های اجرایی دقیقی به منظور شبکه سازی از طریق برگزاری دورهای آموزشی، فرصت های مطالعاتی و ارائه بورس های تحصیلی توسط این شورا پیگیری می شود.ایجادتغییرات در نظام آموزشی برای شکل دهی و تقویت فرهنگ خرده گفتمان معارض و برقراری ارتباط با لایه ها و طبقات اجتماعی خاص به منظور افزایش مطالبات اجتماعی از جمله دستور کارهای اصلی این شوراست.همچنین طرح دغدغه ها و مسائل و دل مشغولی ها و پروژه های معطوف به مباحث زیست محیطی و گروه های اجتماعی خاص همراه با نماد سازی و تغییر ذائقه اجتماعی در کنارتوانمند سازی و ایجاد زمینه تحصیل عناصر ذی نفوذ برای کادرسازی و تربیت رهبران آینده در ردیف فعالیتهای ثابت این شورا در کشورهای مختلف است.
از جمله مهمترین عرصه های فعالیت و اقدامات این شورا برای نفوذ در کشور که با بهره گیری از مکانیزم های اطلاعاتی برای ایجاد تغییرات فرهنگی و اجتماعی به دنبال آن هستند ،می توان به نفوذ در حوزه های هنر، علم، آموزش و محیط زیست با ایجاد نشست ها و پروژه های مشترک و دوره های آموزشی و بورس های تحصیلی برای شبکه سازی و ظرفیت سازی و القای هژمونی علمی انگلیس و فرصت سازی برای منافع بریتانیا و ... اشاره کرد.
مقابله با نفوذ فرهنگی و سیاسی انگلیس از طریق بازوی فرهنگی- امنیتی این کشور، دقت و هوشیاری مسئولین و نهادهای دولتی و غیر دولتی را می طلبد. پروژه ای که همگان را مورد هدف قرار گرفته تا با صادر کردن فرهنگ انگلیسی، فرهنگ و هنر اصیل ایرانی و اینده سازان کشوز شامل دانش آموزان و جوانان را مورد هدف قرار دهد تا با بهره گیری از ظرفیتهای نرم و با کم ترین هزینه بتواند به صورت غیر مستقیم بر حوزه های راهبردی کشور سلطه پیدا کند.