پس از 32 سال انسداد، ترکیه و ارمنستان اعلام کردهاند که مرز زمینی میان دو کشور از اول ژانویه 2026 به صورت محدود بازگشایی میشود؛ اقدامی که میتواند مقدمه احیای مسیرهای ارتباطی و ریلی میان دو طرف و اتصال آن به کریدور زنگزور باشد.
نورنیوز-گروه بین الملل: طبق گزارش منتشرشده از سوی رسانه روسی «لنتا» و به نقل از روزنامه ارمنی «هراپاراک»، این تصمیم بر اساس اطلاعات دریافتی از منابع دیپلماتیک اتخاذ شده است.
این گزارش میافزاید که یک سند رسمی از سوی سردار کلیچ، نماینده ویژه ترکیه در روند عادیسازی روابط با ارمنستان، به مقامات ایروان تحویل داده شده که در آن تاریخ اول ژانویه ۲۰۲۶ (۱۱ دی) به عنوان زمان بازگشایی مرز قید شده است.
بر اساس این سند، بازگشایی مرز در مرحله نخست به صورت محدود انجام خواهد شد و تنها اتباع کشورهای ثالث و دارندگان گذرنامههای دیپلماتیک مجاز به عبور از مرز خواهند بود.
این رویکرد محتاطانه نشان میدهد که آنکارا و ایروان قصد دارند فرآیند عادیسازی را به صورت تدریجی و با کنترلهای سیاسی و امنیتی پیش ببرند.
مرز ترکیه و ارمنستان در پی جنگ اول قرهباغ و به دنبال حمایت آنکارا از جمهوری آذربایجان، در سال ۱۹۹۳ بسته شد و از آن زمان تاکنون، یکی از نمادهای تنش و قطع ارتباط مستقیم میان دو کشور به شمار میرفت.
طی سالهای اخیر، با آغاز گفتوگوهای سیاسی و تعیین نمایندگان ویژه از سوی دو طرف، موضوع بازگشایی مرز بار دیگر به دستور کار دیپلماتیک بازگشته است.
در کنار بازگشایی مرز زمینی، موضوع احیای زیرساختهای ارتباطی میان دو کشور، از جمله خطآهن میان ترکیه و ارمنستان نیز مورد توجه قرار گرفته است. این خطآهن که در دهههای گذشته یکی از مسیرهای ارتباطی مهم منطقه محسوب میشد، با بسته شدن مرزها عملاً از کار افتاد.
بازگشایی مرز میتواند زمینهساز فعالسازی دوباره این مسیر ریلی و اتصال شبکه حملونقل ارمنستان به ترکیه و از آنجا به اروپا باشد.
ناظران منطقهای معتقدند که باز شدن مرز ترکیه و ارمنستان، در صورت تداوم و گسترش، میتواند پیامدهای اقتصادی و ترانزیتی قابلتوجهی برای قفقاز جنوبی به همراه داشته باشد و مسیرهای جدیدی را برای تجارت و حملونقل منطقهای فعال کند.
با این حال، محدود بودن بازگشایی به اتباع کشورهای ثالث نشان میدهد که روند عادیسازی همچنان در مرحلهای محتاطانه و مرحلهبندیشده قرار دارد.