پایگاه خبری «پولیتیکو» در گزارشی نوشت که ناتوانی کشورهای اروپایی از تامین پول کافی مورد نیاز دولت اوکراین برای ادامه جنگ، این پیام مهم را به جهان مخابره کرد که اروپا در اوج ضعف قرار دارد و به همین دلیل شکست اوکراین از روسیه در آینده نزدیک دور از ذهن نیست.
نورنیوز-گروه بین الملل: تحولات اخیر در اتحادیه اروپا نشان میدهد که شکافهای سیاسی و حقوقی در این بلوک، بیش از هر زمان دیگری بر آینده این ائتلاف و جنگ اوکراین سایه انداخته است. نشریه «پولیتیکو»، ناتوانی اروپا در دستیابی به توافق بر سر استفاده از ۲۱۰ میلیارد یورو دارایی مسدودشده روسیه را نهتنها یک شکست فنی یا مالی توصیف کرد بلکه آن را نشانهای عمیق از محدودیت و ضعف اراده سیاسی اروپا در اتخاذ تصمیم و حمایت از کییف دانست.
این گزارش تصریح دارد: به نظر میرسد جنگ روسیه علیه اوکراین سال آینده آن هم با شرایطی بهشدت نامطلوب برای کییف پایان یابد.
محور اصلی این بحران، طرح موسوم به «وام غرامت» بود. ابتکار فوق پیشنهاد استفاده از داراییهای روسیه ــ به طور عمده اموال مسدودشده در یک بانک تسویه در بلژیک برای تأمین مالی اوکراین در دو سال آینده مطرح میکرد. شکست این طرح، اوکراین را از یک منبع تضمینشده و قابل پیشبینی محروم کرد که میتوانست ثبات مالی این کشور را در میانه جنگ حفظ کند.
نگرانیهای حقوقی بلژیک درباره این اقدام، همراه با بیمیلی «امانوئل مکرون» رئیسجمهور فرانسه و «جورجیا ملونی» نخستوزیر ایتالیا برای هم نظر شدن با «فریدریش مرتس» صدراعظم آلمان در حمایت از این پیشنهاد، باعث شکست ابتکار شد. همه این اتفاقات درحالی رخ داد که برای چند هفته کشمکش و انتظارات اغراقآمیز از سوی حامیان طرح از جمله رئیس کمیسیون اروپا وجود داشت.
اتحادیه اروپا در عوض، با بستهای ۹۰ میلیارد یورویی موافقت کرد که قرار است از طریق وامدهی مشترک از بازارهای سرمایه و با پشتوانه بودجه اتحادیه تأمین شود و بهصورت بدون بهره در اختیار اوکراین قرار گیرد. این تصمیم اگرچه مانع از ورشکستگی فوری اوکراین در اوایل سال آینده میشود، اما آشکار است که برای ادامه جنگ کافی نیست.
این منابع باید طی دو سال توزیع شوند، در حالی که برآوردهای صندوق بینالمللی پول نشان میدهد کسری بودجه اوکراین در همین بازه، بهدلیل کاهش حمایت مالی آمریکا، به حدود ۱۶۰ میلیارد دلار خواهد رسید. به عبارت دیگر، فاصله میان نیازهای واقعی اوکراین و توان فعلی اروپا برای پاسخگویی به آن، بسیار عمیقتر از آن است که با یک بسته مالی محدود پر شود. درواقع اوکراین به کمک بسیار بیشتری از اروپا نیاز دارد.
چالش دیگر، شکنندگی اجماع در اروپا است. سه کشور مجارستان، اسلواکی و جمهوری چک از همان ابتدا از طرح وامگیری مشترک کنار کشیدند و تصور پیوستن کشورهای دیگر به مخالفان طرح چندان دور از ذهن نیست؛ بهویژه با نزدیک شدن به سال ۲۰۲۷ که برای فرانسه و آلمان سالی حساس از نظر انتخاباتی خواهد بود. در چنین فضایی، طرح دوباره یک بسته چند ده میلیارد یورویی دیگر، با مقاومتهای سیاسی جدی روبهرو خواهد شد. از سوی دیگر، حضور دونالد ترامپ در کاخ سفید نیز چشمانداز هرگونه کمک مالی اضافی از سوی واشنگتن را تیرهتر میکند.
طبق تحلیل پولیتیکو، این تحولات پیام روشنی برای مسکو دارد. شکاف میان رهبران اروپایی و ناتوانی آنها در تضمین حمایت بلندمدت از اوکراین، این تصور را تقویت میکند که زمان به نفع روسیه در حال گذر است لذا این کشور انگیزه چندانی برای پایان سریع جنگ نخواهد داشت.
دادههای افکارسنجی نیز این تصویر را تکمیل میکند. افزایش خستگی افکار عمومی در اقتصادهای بزرگ اروپا، بهویژه در آلمان و فرانسه، نشان میدهد که پشتوانه اجتماعی ادامه کمکهای مالی در حال فرسایش است. نظرسنجی هفته گذشته پولیتیکو نشان داد پاسخدهندگان در آلمان و فرانسه حتی بیش از آمریکاییها تمایلی به ادامه تأمین مالی اوکراین ندارند. در آلمان، ۴۵ درصد گفتند از کاهش کمک مالی به اوکراین حمایت میکنند، در حالی که تنها ۲۰ درصد گفتند خواهان افزایش کمک مالی هستند. در فرانسه، ۳۷ درصد خواهان کمک کمتر بودند، در حالی که فقط ۲۴ درصد ترجیح میدادند کمک بیشتری داده شود.