با افزایش بیسابقه فرونشست زمین و افت منابع آب زیرزمینی در تهران، مدیرعامل شرکت فاضلاب پایتخت هشدار داد که ادامه برداشت چاهها میتواند بحران آب را تشدید کند و تنها راه نجات تهران، جایگزینی سریع پساب تصفیهشده در صنایع و آبیاری فضای سبز است.
نورنیوز-گروه اجتماعی:با تشدید بحران کمآبی و سرعت گرفتن فرونشست در دشتهای تهران، مصطفی مصرزاده مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران هشدار داد که ادامه برداشتهای بیرویه از منابع زیرزمینی، پایداری زیستمحیطی پایتخت را تهدید میکند. او تأکید کرد که استفاده از پساب تصفیهشده در صنایع و فضای سبز باید هرچه سریعتر جایگزین مصرف آب چاهها و منابع سطحی شود.مصرزاده در نشست خبری امروز در نمایشگاه بینالمللی تهران با مرور روند اجرای پروژه بزرگ فاضلاب پایتخت گفت: طرح جامع فاضلاب تهران که نخستینبار در سال ۱۳۳۳ مطرح شد، از سال ۱۳۷۴ وارد مرحله اجرا شد. اکنون ۹۳ درصد شبکه جمعآوری تکمیل شده و بیش از ۷۶۰۰ کیلومتر لولهگذاری انجام گرفته است. به گفته وی، کمتر از ۶۰۰ کیلومتر شبکه باقی مانده و حدود ۸۰ درصد جمعیت تهران تحت پوشش خدمات بهداشتی قرار دارند.
توسعه تصفیهخانهها و تولید پساب
وی یادآور شد که در بازنگری طرح، تعداد تصفیهخانههای تهران از دو واحد به ۱۲ تصفیهخانه افزایش یافت؛ بهگونهای که با تکمیل ظرفیتها، سالانه ۸۵۰ میلیون مترمکعب پساب در تهران تولید خواهد شد. اکنون میزان تولید سالانه حدود ۴۰۰ میلیون مترمکعب است و این رقم بهزودی به ۵۰۰ میلیون مترمکعب میرسد.
بزرگترین تصفیهخانه خاورمیانه در جنوب تهران
مصرزاده تصفیهخانه جنوب تهران را بزرگترین واحد تصفیه فاضلاب در خاورمیانه معرفی کرد و گفت این مجموعه برای ۴ میلیون و ۳۵۰ هزار نفر طراحی شده است. تاکنون ۶ فاز آن به بهرهبرداری رسیده و سالانه ۲۵۰ میلیون مترمکعب پساب تولید میکند؛ حجمی معادل سد امیرکبیر. با تکمیل فازهای هفت و هشت نیز ۸۰ میلیون مترمکعب دیگر به ظرفیت آن افزوده خواهد شد، رقمی نزدیک به حجم مخزن سد لتیان.او همچنین به تصفیهخانه غرب تهران اشاره کرد که ۴ فاز آن فعال است و سالانه ۱۹۰ میلیون مترمکعب پساب تولید میکند.
تولید انرژی و کود از فاضلاب
مدیرعامل فاضلاب تهران گفت نیروگاههای گازسوز موجود در تصفیهخانهها، سالانه ۵۰ هزار مگاواتساعت برق از گاز متان تولید میکنند که علاوه بر صرفهجویی اقتصادی، باعث کاهش انتشار گازهای گلخانهای میشود. همچنین فرآیند تولید کود از لجن تصفیهخانهها آغاز شده و هدفگذاری شده است که تا سال ۱۴۰۵ ۳۶۰۰ تن کود ارزشمند تولید شود.
هشدار صریح درباره بحران آب
مصرزاده با ابراز نگرانی از افزایش فرونشست زمین و کاهش شدید منابع زیرزمینی گفت:«اگر صنایع و شهرداری تهران هرچه سریعتر به سمت مصرف پساب تصفیهشده نروند، بحران آب تهران به مرحله غیرقابل بازگشت خواهد رسید.»او افزود: با وجود تصویب قوانین لازم، برخی صنایع همچنان از چاههای عمیق استفاده میکنند. به گفته وی، پالایشگاه تهران ۱۰۰ درصد آب صنعتی مورد نیاز خود را از پساب تأمین میکند، اما برخی واحدها مانند یک کارخانه سیمان و شهرک صنعتی عباسآباد هنوز مقاومت میکنند.
چالش بزرگ شهرداری تهران
مدیرعامل فاضلاب تهران تأکید کرد:«شهرداری تهران باید طبق تعهدات خود تا پایان سال ۱۴۰۱، سالانه ۴۵ میلیون مترمکعب پساب را جایگزین آب شرب در آبیاری فضای سبز میکرد، اما این اتفاق نیفتاده است.»او هشدار داد:«اگر در ایجاد زیرساختهای لازم برای استفاده از پساب تأخیر شود، در سالهای آینده بخش بزرگی از فضای سبز تهران را از دست خواهیم داد.»
قیمت پساب و برنامه آینده
مصرزاده گفت قیمت نهایی پساب در بورس انرژی حدود ۳۵ هزار تومان به ازای هر مترمکعب تعیین شده و توزیع آن تحت نظارت انجام میشود. او اعلام کرد که تکمیل شبکه ۶۰۰ کیلومتری باقیمانده ظرف سه تا چهار سال آینده در دستور کار است و افزایش ظرفیت تصفیهخانهها، اولویت اصلی برای مقابله با بحران آب خواهد بود.در پایان، وی خواستار مطالبهگری رسانهها برای الزام صنایع و شهرداری به استفاده از پساب شد و تأکید کرد:«بحران آب بسیار جدیتر از چیزی است که تصور میشود.»