روزنامه هاآرتص در گزارشی از عدم بازسازی ساختمانهای تخریب شده در حملات موشکی ایران به دلیل مشکلات مالی، چالشهای حقوقی و اختلافات داخلی در کابینه اسرائیل خبر داد.
نورنیوز-گروه بن الملل: حدود ۷۰۰ نفر از ساکنان شهرهای مختلف در اراضی اشغالی در جریان جنگ با ایران در ماه ژوئن خانه‌های خود را در اثر اصابت موشک از دست دادند. با گذشت ماه‌ها از پایان درگیری، دولت هنوز هیچ‌گونه عملیات بازسازی یا نوسازی رسمی را آغاز نکرده و صدها خانواده همچنان در بلاتکلیفی به‌سر می‌برند.هاآرتص در این باره نوشت، اگرچه دو هفته پیش کابینه طرحی را برای بازسازی سریع مناطق آسیب‌دیده تصویب و آن را به کنست ارائه کرد، اما این طرح حتی وارد مرحله بررسی اولیه در کمیته‌های قانون‌گذاری نشده است. علت اصلی این تعویق، مخالفت احزاب حریدی در ائتلاف حاکم با تصویب هرگونه طرح دولتی تا زمان تعیین تکلیف قانون معافیت خدمت نظام‌وظیفه برای یهودیان ارتدوکس عنوان شده است.دو حزب حریدی «شاس» و «یهودیت توراتی» که در تابستان گذشته از وزارتخانه‌های خود استعفا داده بودند، اکنون اعلام کرده‌اند که تا زمان تصویب قانون معافیت خدمت سربازی از حمایت از اغلب لوایح دولت خودداری می‌کنند. این تصمیم عملاً هرگونه پیشبرد طرح‌های دولتی را مختل کرده، زیرا بدون رأی ۱۸ نماینده این دو حزب، ائتلاف تنها ۵۰ کرسی از ۱۲۰ کرسی کنست را در اختیار دارد و قادر به تصویب هیچ طرحی نیست.
هرچند هفته گذشته این احزاب اجازه دادند وزیر دادگستری یاریو لوین و وزیر گردشگری حایم کاتس رسماً به پست‌های خود بازگردند تا از برکناری ده‌ها منصوب سیاسی جلوگیری شود اما آنان از حمایت از طرح بازسازی مناطق آسیب‌دیده از جنگ سر باز زده‌اند.مقام‌های وزارت دارایی، مسکن و امور داخلی که طراح این لایحه هستند، ابراز امیدواری کرده بودند حریدی‌ها به دلیل «ابعاد انسانی بحران» استثنا قائل شوند؛ اما تاکنون هیچ توافقی حاصل نشده است.طبق آیین‌نامه کنست، اگر لایحه‌ای ارائه شود اما به رأی گذاشته نشود، امکان بازگشت آن در همین دوره قانون‌گذاری وجود ندارد. بنابراین در صورت تداوم بن‌بست سیاسی، روند بازسازی مناطق ویران‌شده باید از مسیرهای اداری کاملاً جدید انجام گیرد؛ امری که می‌تواند بازسازی را ماه‌ها یا حتی سال‌ها عقب بیندازد. حتی برخی ناظران هشدار داده‌اند ممکن است طرح به‌طور کامل از دستور خارج شود، زیرا هدف اصلی آن ایجاد روندی سریع و اضطراری بوده است.تزویکا برُت، شهردار بات‌یام، که در تدوین لایحه نقش داشته، می‌گوید مقام‌های دولتی از او خواسته‌اند احزاب حریدی را متقاعد کند؛ زیرا «اجماع گسترده‌ای» درباره ضرورت این طرح وجود دارد. او همچنان امیدوار است لایحه طی هفته‌های آینده به رأی گذاشته شود.
این طرح که توسط یک کمیته بین‌وزارتی به ریاست ماتان یاگل تدوین شده، مناطق آسیب‌دیده را مشمول تخریب کامل و بازسازی می‌کند؛ نه تنها ساختمان‌هایی که مستقیماً هدف قرار گرفته‌اند، بلکه ساختمانهای مجاور نیز در طرح قرار می‌گیرند. این موضوع به‌ویژه برای مناطق دارای طرح نوسازی شهری در رمات‌گان، تل‌آویو و بات‌یام اهمیت دارد.
براساس طرح، ساکنان دو گزینه خواهند داشت:1. دریافت واحدهای جدید در ساختمان بازسازی‌شده به‌جای خانه‌های قبلی؛2. فروش ملک به دولت یا توسعه‌دهنده، به ارزش یک واحد جدید در پروژه.مجوزهای ساخت نیز تحت قانون «کمپلکس‌های مسکونی ترجیحی» (VATMAL) صادر خواهد شد تا روند اداری حداکثر سرعت را داشته باشد.
بحران مالی و چالش تامین بودجه برای بازسازی
این گزارش افزود، در جریان بررسی لایحه، یکی از چالشهای اصلی این بود که آیا دولت حق دارد مالکان ساختمان‌هایی را که آسیب کمتری دیده‌اند وادار به فروش کند یا خیر. همچنین این طرح برای ساختمانهای نسبتاً جدیدی که در برنامه‌های نوسازی گنجانده نشده‌اند مثلاً در بئرشبع، مرکز تل‌آویو یا حیفا هیچ راهکار مشخصی ارائه نمی‌دهد.توسعه‌دهندگان نیز نسبت به طرح انتقاد دارند و می‌گویند این برنامه آنها را تحت نظارت شدید دولت قرار می‌دهد و فضای چندانی برای مذاکره باقی نمی‌گذارد. برخی از توسعه‌دهندگان قبلاً برای نوسازی در این مناطق سرمایه‌گذاری کرده بودند و نگران‌اند که طرح جدید پروژه‌های آنان را ملغی کند.علاوه بر این، هنوز مشخص نیست دولت دقیقاً چه حجم منابع مالی برای بازسازی اختصاص خواهد داد. کمیته یاگل تأکید کرده که دولت باید کمک‌های «قابل توجهی» ارائه دهد، زیرا اجرای طرح می‌تواند بخشی از هزینه‌های خسارت‌های بیمه‌ای و مالیات بر اموال را کاهش دهد. اما در عمل هیچ برآورد بودجه‌ای قطعی منتشر نشده است.
صهیونیست‌ها همچنان بی‌سرپناه
در حالی که کشمکش‌های سیاسی ادامه دارد، صدها صهیونیست که یا خانه‌هایشان نابود شده یا تخریب گسترده دیده است، همچنان در پناهگاه‌ها، واحدهای موقت یا اقامتگاه‌های اضطراری زندگی می‌کنند. آنها با افزایش هزینه‌های اجاره و نبود قطعیت درباره زمان بازسازی مواجه‌اند در حالی که بزرگ‌ترین برنامه بازسازی پس از جنگ در اسرائیل، همچنان پشت درهای بسته کنست معطل مانده است.