چین اعلام کرد که «کمترین تعداد» آزمایش هستهای را در بین تمام کشورهای دارای سلاح هستهای انجام داده و به مدت سه دهه به تعلیق چنین فعالیتهایی پایبند بوده است.
نورنیوز-گروه بین الملل: این بیانیه پس از اتهام «دونالد ترامپ»، رئیس جمهور ایالات متحده مبنی بر آزمایش زرادخانه هستهای چین منتشر شد و گزارش رسمی پکن در مورد کنترل تسلیحات، خلع سلاح و عدم اشاعه است.
به نوشته مجله نیوزویک، بر اساس گزارش ماه ژوئن موسسه تحقیقات صلح بینالمللی استکهلم، چین یکی از ۹ کشور دارای سلاح هستهای است و تخمین زده میشود که با ۶۰۰ کلاهک هستهای در زرادخانه خود، سومین قدرت هستهای بزرگ جهان پس از روسیه و ایالات متحده است.
توسعه تسلیحات هستهای چین مدتهاست که ایالات متحده را نگران کرده و این کشور مدعی است که این قدرت شرق آسیا میتواند تا سال ۲۰۳۰ بیش از ۱۰۰۰ کلاهک هستهای داشته باشد. در سپتامبر ۲۰۲۴، چین یک موشک غیرمسلح اما با قابلیت حمل کلاهک هستهای را به صورت آزمایشی به اقیانوس آرام شلیک کرد.
اواخر اکتبر، ترامپ اعلام کرد که به پنتاگون دستور داده است آزمایش سلاحهای هستهای کشور را «به طور مساوی» با برنامههای روسیه و چین آغاز کند و ادعا کرد که هر دو کشور ظرف پنج سال با زرادخانه هستهای ایالات متحده «برابر» خواهند شد.
در گزارشی که توسط دفتر اطلاعات شورای دولتی چین منتشر شد، پکن اعلام کرد که یکی از اولین کشورهایی بود که در سپتامبر ۱۹۹۶ پیمان جامع منع آزمایشهای هستهای یا CTBT را امضا کرد. این پیمان، هرگونه انفجار آزمایشی هستهای را برای هر هدفی ممنوع میکند.
در سند دولت چین آمده است: «پکن همواره به تعهد خود در قبال توقف آزمایشهای هستهای پایبند بوده است.»
پکن همچنین از لازمالاجرا شدن زودهنگام این پیمان حمایت کرده و کارهای مقدماتی داخلی را برای اجرای آن ارتقا داده است.
براساس اعلام سازمان پیمان جامع منع آزمایشهای هستهای ۱۸۷ کشور پیمان جامع منع آزمایشهای هستهای را امضا و ۱۷۸ کشور آن را تصویب کردهاند.
طبق اعلام انجمن کنترل تسلیحات، پیمان منع جامع آزمایشهای هستهای (CTBT) هنوز لازمالاجرا نشده است، زیرا نیاز به تصویب توسط چین، مصر، هند، ایران، اسرائیل، کره شمالی، پاکستان، روسیه و ایالات متحده دارد. مصر و ایران تنها دو کشوری هستند که دارای سلاح هستهای محسوب نمیشوند.
در این گزارش همچنین ادعا شده است که تعداد آزمایشها، علاوه بر تعطیلی مراکز تحقیق و تولید تسلیحات مرتبط از جمله مراکزی در «چونگکینگ» و «چینگهای» نشاندهنده عزم چین برای جلوگیری از تحریک رقابت تسلیحات هستهای است.
در بخش دیگری از این سند آمده است که قابلیتهای هستهای چین در حداقل سطح مورد نیاز برای امنیت ملی، تحت یک سیاست پایدار، مداوم و قابل پیشبینی، حفظ میشود.
دادههای ارائه شده توسط انجمن کنترل تسلیحات نشان میدهد که چین بین اکتبر ۱۹۶۴ و ژوئیه ۱۹۹۶، ۴۵ انفجار هستهای آزمایشی انجام داده است. در مقایسه، کره شمالی، هند و پاکستان به ترتیب با ۶، سه و دو آزمایش، آزمایشهای کمتری انجام دادهاند.
پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای (NPT) تنها ایالات متحده، روسیه، چین، فرانسه و انگلیس را به عنوان کشورهای دارای سلاح هستهای به رسمیت میشناسد. به جز انگلیس که به همان تعداد آزمایشهای چین انجام داده است، سایرین آزمایشهای بسیار بیشتری انجام دادهاند.
در این میان، پنتاگون سال گذشته در گزارشی مدعی شد چین در حال گسترش زیرساختهای تولید کلاهک هستهای خود است و ممکن است در حال آمادهسازی برای بهرهبرداری از سایت آزمایش لوپ نور خود در تمام طول سال باشد که نگرانیهایی را در مورد عدم شفافیت در فعالیتهای آزمایشی این کشور ایجاد کرده است.
در گزارش «کنترل تسلیحات، خلع سلاح و عدم اشاعه در عصر جدید» چین آمده است: «پکن همواره نهایت خویشتنداری را در مورد مقیاس و توسعه تسلیحات هستهای خود اعمال کرده است. این کشور هرگز در هیچ رقابت تسلیحات هستهای با هیچ کشور دیگری از نظر سطح هزینه، کمّیت یا مقیاس تسلیحات هستهای شرکت نکرده و نخواهد کرد.»
گزارش پنتاگون در مورد قدرت نظامی چین اما مدعی است چین در حال ایجاد تاسیسات جدید تولید و بازفرآوری مواد هستهای است که به احتمال زیاد از گسترش نیروی هستهای آن پشتیبانی میکند. این کشور درخواستها برای توقف تولید مواد شکافتپذیر جهت استفاده در سلاحهای هستهای را رد کرده است و احتمالا قصد دارد در کوتاهمدت مواد کلاهک هستهای را برای ارتش خود تولید کند.
انتظار میرود چین به توسعه نیروهای هستهای خود ادامه دهد، در حالی که دشمن اصلیاش ایالات متحده در حال نوسازی قابلیتهای خود است. هنوز مشخص نیست که آیا چین آزمایشهای بیشتر سیستمهای تسلیحاتی هستهای خود را بدون انفجار واقعی علنی خواهد کرد یا خیر.