معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه کاهش سطح آب خزر تهدیدی برای اقتصاد و امنیت اجتماعی مردم منطقه است، بر تدوین و اجرای «برنامه اقدام منطقه‌ای برای نجات دریای خزر» که پیش‌نویس آن با همکاری پنج کشور در چارچوب کنوانسیون تهران تهیه شده تاکید کرد.
نورنیوزگروه اجتماعی:صدیقه ترابی در نشست ویژه بررسی «کاهش نگران‌کننده سطح آب دریای خزر و پیامدهای زیست‌محیطی، اقتصادی و اجتماعی آن که در حاشیه کنفرانس تغییرات اقلیمی سازمان ملل (COP۳۰) در شهر بلم برزیل برگزار شد، با هشدار در خصوص بحران خاموش و شتابان کاهش سطح آب دریای خزر، تاکید کرد: این پدیده صرفاً یک «آمار علمی» نیست بلکه تهدیدی واقعی برای اقتصاد، زیست‌بوم و امنیت اجتماعی ساحل‌نشینان است.
وی که به عنوان نماینده جمهوری اسلامی ایران به عنوان سخنران اصلی در این نشست حضور داشت، اظهار کرد: هیچ کشور ساحلی به‌تنهایی قادر به مدیریت پیامدهای این بحران نخواهد بود و نیازمند پاسخ و همکاری جمعی است.
وی همچنین پیشنهاد تشکیل یک نهاد دائمی علمی مشترک برای پایش دقیق، مدل‌سازی و پیش‌بینی نوسانات تراز آب این دریاچه را ارائه داد و بر تدوین و اجرای «برنامه اقدام منطقه‌ای برای نجات دریای خزر» که پیش‌نویس آن با همکاری پنج کشور در چارچوب کنوانسیون تهران تهیه شده است، تاکید کرد.
ترابی تصریح کرد: مدیریت یکپارچه حوضه‌های آبریز و همکاری منصفانه در مدیریت آب رودخانه‌های ورودی به خزر باید مورد توجه کشورها باشد، همچنین اجرای پروژه‌های مشترک احیای تالاب‌های ساحلی و ایجاد زیستگاه‌های جایگزین برای گونه‌های در معرض خطر نیز باید مورد توجه جدی قرار بگیرد.
معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: از ظرفیت‌های بین‌المللی و منطقه‌ای به‌ویژه COP۷ کنوانسیون تهران که در سال ۲۰۲۶ در تهران برگزار می‌شود، برای جلب حمایت‌های فنی و مالی جهانی استفاده خواهیم کر
تأکید بر نقش کنوانسیون تهت]ران به عنوان بهترین بستر همکاری منطقه‌ای برای مقابله با تبعات کاهش سطح آب و موافقت کشورها با نهایی‌سازی برنامه اقدام ویژه سطح آب نیز از دیگر محورهای سخنرانی ترابی در این نشست بود.
نشست ویژه بررسی «کاهش نگران‌کننده سطح آب دریای خزر و پیامدهای زیست‌محیطی، اقتصادی و اجتماعی آن» با حضور نمایندگان و وزرای پنج کشور ساحلی دریای خزر شامل جمهوری اسلامی ایران، جمهوری آذربایجان، فدراسیون روسیه، قزاقستان و ترکمنستان روز گذشته در حاشیه کنفرانس تغییرات اقلیمی سازمان ملل (COP۳۰) در شهر بلم برزیل در پاویون جمهوری آذربایجان برگزار شد.
در این جلسه، وضعیت اخیر افت سطح آب دریای خزر به عنوان یکی از جدی‌ترین چالش‌های مشترک منطقه مورد بررسی قرار گرفت، تأثیرات شدید تغییرات اقلیمی بر افزایش تبخیر، کاهش بارش‌ها و کاهش آبدهی رودخانه‌های ورودی از جمله ولگا، پیامدهای اقتصادی و حمل‌ونقلی ناشی از کم‌عمق شدن مسیرهای دریایی، دشواری پهلوگیری کشتی‌های بزرگ، نیاز به هزینه‌های عظیم لایروبی و عقب‌نشینی بنادر و تهدید تنوع زیستی و آسیب جدی به زیستگاه آبزیان به‌ویژه ماهیان استخوانی و تاس‌ماهیان ارزشمند دریای خزر از جمله مهم‌ترین محورهای مورد تأکید نمایندگان کشورهای ساحلی در این نشست بود.
همچنین در این نشست خطر انقراض فک خزری در نتیجه از دست رفتن زیستگاه‌ها، یخ‌بندان‌های ساحلی و خشکی سواحل، خسارت سنگین به صنعت گردشگری مناطق ساحلی به دلیل ایجاد نوارهای وسیع گل‌ولای و زمین‌های شور، کاهش جذابیت سواحل و افت ارزش اقتصادی زیرساخت‌های گردشگری و لزوم همکاری‌های مشترک علمی، مدیریتی و نهادی برای مقابله با پیامدهای این بحران نیز مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.
در پایان نشست، کشورهای ساحلی بر ضرورت شتاب‌بخشی به همکاری‌ها، تبادل داده‌های علمی، تقویت سازوکارهای مشترک حفاظت از محیط‌زیست دریای خزر و حمایت از برنامه‌های مشترک در چارچوب کنوانسیون تهران تأکید کردند، همچنین مقرر شد مقدمات نهایی‌سازی «برنامه اقدام کاهش آثار افت تراز آب خزر» در ادامه جلسات تخصصی و پیش از COP۷ کنوانسیون تهران دنبال شود.
پیگیری پروژه‌های صندوق اقلیم سبز در نشست دوجانبه ایران و فائو
همچنین روز گذشته در حاشیه اجلاس COP۳۰ نشست مشترکی با حضور صدیقه ترابی، معاون محیط‌زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست و کاوه زاهدی، نماینده ارشد سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO)و همچنین نماینده وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران برگزار شد.
در این نشست روند پیشرفت و پیگیری پروژه‌های صندوق اقلیم سبز (GCF) مورد بررسی قرار گرفت.
ترابی در این جلسه بر ضرورت تقویت تعاملات و افزایش نقش جمهوری اسلامی ایران در فرایندهای تصمیم‌گیری مربوط به پروژه‌ها، به‌ویژه در زمینه انتخاب مشاوران و تیم‌های فنی تأکید کرد.
همچنین چالش‌ها و موانع ایجاد شده در مسیر اجرای برخی پروژه‌ها در این نشست مطرح و بر لزوم رفع سریع آنها برای جلوگیری از تأخیرات بیشتر تأکید شد.
نماینده FAO نیز در این جلسه با اشاره به محدود شدن منابع مالی جهانی در حوزه اقلیم، بر اهمیت تسریع در امضا، تکمیل و ادامه اجرای پروژه‌های GCF تأکید کرد و خواستار پیگیری منظم و هماهنگ اقدامات از سوی طرف ایرانی شد.
در پایان طرفین بر ادامه هماهنگی‌ها و جلسات فنی برای تسریع در اجرای پروژه‌ها توافق کردند.
تغییرات آب و هوا
کنفرانس تغییرات آب و هوا هر ساله در ماه نوامبر با موضوعات مختلف مرتبط با دو محور اصلی «سازگاری با تغییرات اقلیم» و «کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای» برگزار می‌شود.
بر این اساس، حضور هیأت عالی رتبه کشورمان در این نشست از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. از سوی دیگر، این حضور می تواند بستر همکاری های دوجانبه و چندجانبه با سایر کشورها را در زمینه انتقال تجربه و فناوری و بهره‌مندی از تسهیلات بین‌المللی مقابله با تغییر اقلیم فراهم آورد. کنفرانس تغییرات اقلیمی سازمان ملل متحد (COP۳۰) از ۱۹ تا ۳۰ آبان ۱۴۰۴ (۱۰ تا ۲۱ نوامبر ۲۰۲۵) در شهر بلم برزیل برگزار می شود. این نخستین بار است که این اجلاس در منطقه آمازون برگزار می‌شود.
تمرکز بر توسعه پایدار، حفاظت از محیط‌زیست و مقابله با تغییرات اقلیمی اهداف و محورهای اصلی این کنفرانس است. برزیل پیش از آغاز مذاکرات دو هفته‌ای آب و هوایی سازمان ملل در شهر بلم در منطقه آمازون، میزبان اجلاس رهبران عالیرتبه خواهد بود.
شینا انصاری معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در بخش عالیرتبه این نشست شرکت کرد و اکنون صدیقه ترابی معاون محیط زیست انسانی سازماتن حفاظت محیط زیست برای شرکت در بخش کارشناسان در این اجلاس شرکت کرده است.