ایران با در اختیار داشتن 5 درصد از کل ذخایر مس جهان در سال 2024، جایگاهی راهبردی در بازار جهانی این فلز حیاتی یافته و در کنار قدرت‌های معدنی جهان به‌عنوان بازیگری اثرگذار مطرح شده است.
نورنیوز-گروه اقتصادی: مس به‌عنوان یکی از مهم‌ترین فلزات صنعتی و زیرساختی جهان، نقشی اساسی در اقتصاد انرژی، توسعه شهری، فناوری‌های نوین و صنایع پیشرفته دارد. آخرین آمار جهانی در سال ۲۰۲۴ نشان می‌دهد که توزیع ذخایر مس در سطح جهان به‌گونه‌ای است که برخی کشورها وزن تعیین‌کننده‌ای در این بازار دارند و همین امر اهمیت ژئو‌اقتصادی آن‌ها را دوچندان می‌کند.
بر اساس این گزارش، شیلی با در اختیار داشتن ۲۰ درصد از ذخایر مس جهان، بی‌رقیب‌ترین بازیگر این حوزه محسوب می‌شود؛ جایگاهی که نتیجه دهه‌ها سرمایه‌گذاری ساختاری، ثبات سیاست‌گذاری و مدیریت حرفه‌ای معادن است. حضور مستمر این کشور در صدر فهرست تولیدکنندگان و صاحبان ذخایر، آن را به بازیگری تعیین‌کننده در قیمت‌های جهانی تبدیل کرده است.
پس از شیلی، استرالیا و پرو هر کدام با سهم ۱۰ درصدی در رتبه‌های دوم و سوم قرار دارند. این کشورها با زیرساخت‌های قدرتمند، قوانین شفاف و تعامل فعال با بازار جهانی، توانسته‌اند سهم خود را تثبیت کنند. در ادامه، روسیه و جمهوری دموکراتیک کنگو با سهمی برابر و معادل ۸ درصد در جایگاه‌های بعدی قرار گرفته‌اند؛ دو کشوری که هرچند ساختارهای اقتصادی متفاوتی دارند، اما به دلیل وسعت پهنه‌های معدنی، نقش قابل‌توجهی در تأمین مس دنیا ایفا می‌کنند.
در این میان، ایران با سهم ۵ درصدی از ذخایر جهانی مس جایگاهی مهم و روبه‌رشد دارد. این میزان، ایران را در بین کشورهای دارای ذخایر قابل‌توجه قرار می‌دهد؛ ظرفیتی که در صورت بهره‌برداری هوشمندانه، می‌تواند به موتور محرک توسعه صنایع پایین‌دستی، افزایش صادرات غیرنفتی و تقویت نقش ایران در زنجیره تأمین جهانی تبدیل شود. معادن بزرگی مانند سرچشمه، میدوک و سونگون، به‌عنوان ستون‌های اصلی ذخایر مس کشور، ظرفیت تبدیل ایران به یکی از قطب‌های منطقه‌ای تولید را فراهم ساخته‌اند.
از سوی دیگر، نمودار منتشرشده نشان می‌دهد که ۴۴ درصد از ذخایر جهان در اختیار سایر کشورهاست؛ سهمی که توزیع آن نشان‌دهنده پراکندگی نسبی منابع در قاره‌های مختلف است. این حجم قابل‌توجه، رقابت میان سرمایه‌گذاران و دولت‌ها را برای توسعه اکتشافات و فناوری‌های استخراج افزایش داده است.
به‌طور کلی، داده‌های سال ۲۰۲۴ ثابت می‌کند که ایران در کنار بازیگران بزرگ جهانی قرار گرفته و فرصت دارد با سیاست‌گذاری دقیق، توسعه فناوری‌های نوین و ارتقای بهره‌وری، سهم خود را در ارزش‌آفرینی جهانی مس چند برابر کند.